یکی از آلبوم های منحصر به فرد تاریخ عکاسی ایران مجموعه عکس هایی است که یک خلبان سوئیسی برای نخستین بار از فراز آسمان برداشت؛ او برای انجام ماموریت برقراری خط پروازی به ایران آمده بود اما در پایان سفر عکس هایی متفاوت و کم نظیر با خود به کشورش بازگرداند.
در تاریخ عکاسی ایران آلبوم‌های برجا مانده از عکاسان خارجی کم نیست؛ عکاسانی که بعضا از سوی دربار ایران برای ثبت و ضبط تصویر شاه و درباریان، شهرها، بناهای تاریخی و باستانی و نیز زندگی مردم برای مدتی استخدام می‌شدند. برخی از این عکاسان ممکن بود پیشه و شغل اصلی شان چیزی جز عکاسی داشتند و تنها به دلیل آشنایی مختصر با فن عکس برداری به استخدام دربار درمی‌آمدند. آنها پس از اتمام هر پروزه عکس ها را در قالب یک آلبوم به عکاسخانه سلطنتی می سپردند که بسیاری از آنها اکنون نیز در موزه عکسخانه کاخ گلستان نگهداری می شود؛ “لوئیجی پشه”، “لوئیجی مونتابونه” و “ژول ریشار” معروف ترین این افراد بودند.
در این میان اما عکاسان خارجی ای نیز بودند که در استخدام دربار و شاه نبوده و به عنوان شرق شناس و گردشگر به ایران سفر می کردند. این افراد بعضا برای انجام ماموریت عازم ایران می شدند و پس از پایان کار به کشورشان باز می گشتند؛ “والتر میتل هولتسر” یکی از این افراد بود.
هولتسر در واقع خلبان و موسس شرکت هواپیمایی سوئیس ایر بود که در اواخر سلطنت احمدشاه قاجار و در سال 1303 هجری خورشیدی با یک فروند هواپیمای یونکر آلمانی به ایران سفر کرد. او قرار بود در این سفر برفراز مهمترین شهرهای ایران پرواز کند و مطالعات مقدماتی برای برقراری یک خط هوایی در خاورمیانه که از ایران عبور می کرد را انجام دهد. او اولین کسی بود که با هواپیما از تهران تا بوشهر را بدون سختگیری پرواز کرد و نقل است پس از این پرواز رضاشاه پهلوی دستور داد هواپیمایی که با آن ایران را درنوردیده بود از او بخرند.
اما یکی از مهمترین بخش های کار مطالعاتی هولتسر عکس هایی بود که او در مدت پرواز و پس از آن از شهرهای مختلف ایران اعم از تهران، اصفهان، کاشان و بوشهر برداشت. او همچنین از مردم کوچه و بازار و دروازه‌های شهرها نیز عکس هایی برداشت و مجموعه خود را کاملتر کرد. هولتسر در بازگشت عکس ها و یادداشت های خود از سفر به ایران را در قالب کتابی با عنوان “پرواز بر فراز ایران” به چاپ رساند که این کتاب نیز به فارسی ترجمه شده است. در زیر عکس های منتشر شده از سفرنامه این خلبان و عکاس سوئیسی از تهران را مشاهده می‌کنید.
نمایی از فراز تهران و میدان مشق
کاروانسرایی در حومه تهران
مسافران در کاروانسرایی در حومه تهران
نمایی از پشت بام چند خانه در تهران
نمایی از خیابان های تهران و رهگذران
نامعلوم
نمایی از فراز تهران
نمایی از محل فرود هواپیمای هولتسر در تهران
“والتر میتل هولتسر”عکاس مجموعه و خلبان هواپیمای یونکر آلمانی که اولین پرواز بدون سوختگیری از تهران تا بوشهر را انجام داد.
