درس های امام علی برای نوجوان ها، راهنمای بسیار خوبی برای زندگی است. امام علی(ع) یکی از بزرگان تاریخ اسلام و از معلمان بزرگ نوجوانان است. ایشان در زندگی خود به عنوان یک فرد با شخصیت اخلاقی بسیار قوی و دارای برتری‌های علمی و فرهنگی بودند.
امام علی (ع) در وصیت نامه خود به فرزندشان امام حسن(ع) سفارش های مهمی را نوشته اند که در حقیقت سفارش به همه نوجوانان است. در این جا چند نکته مهم را از این وصیت نامه نقل می کنیم.
1- درس های امام علی؛ ارتباط با خداوند
پسرم همانا تو را به ترس از خدا سفارش مى کنم که پیوسته در فرمان او باشى، و دلت را با یاد خدا زنده کنى، و به ریسمان او چنگ زنى، چه وسیله اى مطمئن تر از رابطه تو با خداست اگر سر رشته آن را در دست گیرى. دلت را با اندرز نیکو زنده کن، هواى نفس را با بى اعتنایى به حرام بمیران، جان را با یقین نیرومند کن، و با نور حکمت روشنائى بخش، و با یاد مرگ آرام کن، به نابودى از او اعتراف گیر، و با بررسى تحولات ناگوار دنیا به او آگاهى بخش، و از دگرگونى روزگار، و زشتى هاى گردش شب و روز او را بترسان،
تاریخ گذشتگان را بر او بنما، و آنچه که بر سر پیشینیان آمده است به یادش آور. در دیار و آثار ویران رفتگان گردش کن، و بیندیش که آنها چه کردند از کجا کوچ کرده، و در کجا فرود آمدند از جمع دوستان جدا شده و به دیار غربت سفر کردند، گویا زمانى نمى گذرد که تو هم یکى از آنانى پس جایگاه آینده را آباد کن، آخرت را به دنیا مفروش، و آنچه نمى دانى مگو، و آنچه بر تو لازم نیست بر زبان نیاور، و در جادّه اى که از گمراهى آن مى ترسى قدم مگذار، زیرا خوددارى به هنگام سرگردانى و گمراهى، بهتر از سقوط در تباهى هاست.
2- درس های امام علی برای نوجوان ها؛ ستم کار مباش
اى پسرم نفس خود را میزان میان خود و دیگران قرار ده، پس آنچه را که براى خود دوست دارى براى دیگران نیز دوست بدار، و آنچه را که براى خود نمى پسندى، براى دیگران مپسند، ستم روا مدار، آنگونه که دوست ندارى به تو ستم شود.
نیکوکار باش، آنگونه که دوست دارى به تو نیکى کنند، و آنچه را که براى دیگران زشت مى دارى براى خود نیز زشت بشمار، و چیزى را براى مردم رضایت بده که براى خود مى پسندى، آنچه نمى دانى نگو، گر چه آنچه را مى دانى اندک است، آنچه را دوست ندارى به تو نسبت دهند، در باره دیگران مگو، بدان که خود بزرگ بینى و غرور، مخالف راستى، و آفت عقل است.
نهایت کوشش را در زندگى داشته باش، و در فکر ذخیره سازى براى دیگران مباش، آنگاه که به راه راست هدایت شدى، در برابر پروردگارت از هر فروتنى خاضع تر باش.
3- درس های امام علی برای نوجوان ها؛ رفتار با دوستان
چون برادرت از تو جدا گردد، تو پیوند دوستى را بر قرار کن، اگر روى برگرداند تو مهربانى کن، و چون بخل ورزد تو بخشنده باش، هنگامى که دورى مى گزیند تو نزدیک شو، و چون سخت مى گیرد تو آسان گیر، و به هنگام گناهش عذر او بپذیر، چنان که گویا بنده او مى باشى، و او صاحب نعمت تو مى باشد.
مبادا دستورات یاد شده را با غیر دوستانت انجام دهى، یا با انسان هایى که سزاوار آن نیستند بجا آورى، دشمن دوست خود را دوست مگیر تا با دوست دشمنى نکنى.
در پند دادن دوست بکوش، خوب باشد یا بد، و خشم را فرو خور که من جرعه اى شیرین تر از آن ننوشیدم، و پایانى گواراتر از آن ندیده ام. با آن کس که با تو درشتى کرده، نرم باش که امید است به زودى در برابر تو نرم شود، با دشمن خود با بخشش رفتار کن، زیرا سرانجام شیرین دو پیروزى است (انتقام گرفتن یا بخشیدن) اگر خواستى از برادرت جدا شوى، جایى براى دوستى باقى گذار، تا اگر روزى خواست به سوى تو باز گردد بتواند.
کسى که به تو گمان نیک برد او را تصدیق کن، و هرگز حق برادرت را به اعتماد دوستى که با او دارى ضایع نکن، زیرا آن کس که حقّش را ضایع مى کنى با تو برادر نخواهد بود، و افراد خانواده ات بد بخت ترین مردم نسبت به تو نباشند، و به کسى که به تو علاقه اى ندارد دل مبند، مبادا برادرت براى قطع پیوند دوستى، دلیلى محکم تر از برقرارى پیوند با تو داشته باشد، و یا در بدى کردن، بهانه اى قوى تر از نیکى کردن تو بیاورد، ستمکارى کسى که بر تو ستم مى کند در دیده ات بزرگ جلوه نکند، چه او به زیان خود، و سود تو کوشش دارد، و سزاى آن کس که تو را شاد مى کند بدى کردن نیست.
4- درس های امام علی برای نوجوان ها؛ نماز خواندن و روزه گرفتن
وَ إِنَّهَا لَتَحُتُّ الذُّنُوبَ حَتَّ الْوَرَقِ
«نماز گناهان را مانند ریزش برگ درختان فرو می ریزد.»
(نهج البلاغه، خطبه 199)
5- درس های امام علی برای نوجوان ها؛ توجه به علم و دانش
اَلْعِلْمُ اَصْلُ کُلِّ خَیْرٍ، اَلْجَهْلُ اَصْلُ کُلِّ شَرٍّ؛
دانایى، ریشه همه خوبىها و نادانى ریشه همه بدىهاست.
6- درس های امام علی برای نوجوان ها؛ احترام به پدر و مادر
امام علی (ع) :کسی که پدر و مادر خویش را غمگین سازد عاق والدین شده است.
بحار الانوار، ج 74، ص 64
7- درس های امام علی برای نوجوان ها؛ داشتن صداقت و پرهیز از دروغ گفتن
امام على علیه السلام:اَلصّادِقُ عَلى شَفا مَنْجاهٍ وَکَرامَهٍ وَالْکاذِبُ عَلى شُرُفِ مَهْواهٍ وَمَهانَهٍ؛
راستگو در آستانه نجات و بزرگوارى است و دروغگو در لبه پرتگاه و خوارى.
8- درس های امام علی برای نوجوان ها؛ دوری از خشونت و بدرفتاری با دیگران
( امام على علیه السلام:مَنْ حَلَمَ عَنْ عَدُوِّهِ ظَفِرَ بِهِ؛
هر کس در مقابل دشمن بردبار باشد بر او پیروز مى شود.)
این درس های امام علی برای نوجوان ها فقط بخش کوچکی از سفارش های ایشان به نوجوانان است. برای شناخت بیشتر با احادیث و روایات ایشان می‌توانید نهج البلاغه را مطالعه کنید.
