ژانر در سینما به دسته‌بندی فیلم‌ها بر اساس ویژگی‌های مشترک آن‌ها می‌پردازد. این دسته‌بندی بر اساس موضوع، سبک، تم، و نوع داستان فیلم‌ها انجام می‌شود. ژانرها به منظور ارتباط بیشتر مخاطبان با فیلم‌ها و همچنین برای راحتی در تبلیغات و بازاریابی فیلم‌ها استفاده می‌شوند.
در سینما، ژانرهای مختلف وجود دارند که هر یک ویژگی‌ها و ویژگی‌های خاص خود را دارند. برخی از معروف‌ترین ژانرهای سینمایی عبارتند از: اکشن، درام، کمدی، ترسناک، علمی-تخیلی، رمانتیک، مستند، وسترن و موزیکال.
ژانرها به تعداد زیادی دسته‌بندی می‌شوند و هر ژانر شامل زیرمجموعه‌های مختلفی است. به عنوان مثال، ژانر اکشن شامل زیرمجموعه‌هایی نظیر هیجان‌انگیز، جنایی، جنگی و وسترن می‌شود. هر کدام از این زیرمجموعه‌ها و ویژگی‌های خود را دارند که باعث تنوع بیشتر در دسته‌بندی فیلم‌ها می‌شود.
از دیدگاه تولیدکنندگان فیلم، ژانرها به عنوان یک راهبرد مهم در بازاریابی و تبلیغات فیلم‌ها استفاده می‌شوند. با شناخت دقیق ژانر فیلم، آن‌ها می‌توانند بهترین روش برای جذب مخاطبان مورد نظر خود را پیدا کنند. همچنین، برای مخاطبان نیز شناخت ژانر فیلم می‌تواند به انتخاب بهتر و مطلوبتر فیلم مناسب برای تماشا کمک کند.
با پیشرفت صنعت سینما و تولید فیلم‌های جدید، ژانرهای جدید نیز به وجود آمده است. به عنوان مثال، ژانر علمی-تخیلی با پیشرفت تکنولوژی و امکانات ویژه، به یکی از محبوب‌ترین ژانرهای سینمایی تبدیل شده است. همچنین، ژانرهای ترکیبی نظیر درام-عاشقانه یا کمدی-هیجان‌انگیز نیز به تنوع بیشتر در فضای سینمای جهان منجر شده است.
با توجه به اینکه ژانرهای سینمایی بر اساس ویژگی‌های مشترک فیلم‌ها دسته‌بندی می‌شوند، این دسته‌بندی‌ها می‌توانند به مخاطبان کمک کنند تا فیلم‌های مورد علاقه خود را با سرعت بیشتری پیدا کنند. همچنین، برای صنعت سینما و تولیدکنندگان فیلم، شناخت دقیق ژانرها می‌تواند بهترین راه برای بازاریابی و تبلیغات فیلم‌ها باشد.
در نهایت، ژانرها به عنوان یک ابزار مهم در صنعت سینما و همچنین برای مخاطبان نقش مهمی ایفا می‌کنند. با شناخت دقیق ژانرها، می‌توان بهترین تجربه تماشای فیلم را برای مخاطبان فراهم کرد و همچنین برای تولیدکنندگان فیلم، بهترین راه برای بازاریابی و تبلیغات فیلم‌ها را فراهم آورد.
مفهوم ژانر
مفهوم ژانر ، بر گرفته از کلمه فرانسوی به معنای «نوع»، «دسته» و مشتق از واژه لاتین genus است.
تا پیش از قرن بیستم نام های ژانری به عنوان رده هایی عام برای تنظیم و دسته بندی شمار زیادی از متون، کاربرد گسترده ای داشتند. به ویژه این مفهوم نقش مهمی در طبقه بندی و ارزش گذاری ادبیات ایفا کرده بود.
در بررسی های ادبی، اصطلاح ژانر به اشکال مختلف به کار می رود تا به تمایزهای میان انواع متن اشاره کند:
نوع نمایشی (حماسی/ تغزلی / دراماتیک)، نوع رابطه با واقعیت (داستانی/ غیرداستانی)، نوع پی رنگ (کمدی/ تراژدی)، ماهیت محتوا (رمان احساساتی / رمان تاریخی / رمان ماجرایی) و …
با ریشه دار شدن سینما و تنوع موضو ع ها و سبک ها کم کم نیاز به دسته بندی فیلم ها موجب شد تا اصطلاح ژانر در سینما نیز مورد استفاده قرار گیرد.
در صنعت فیلم، نظام ژانری و ژانرها مفاهیمی انتزاعی هستند که بر اساس توافقی اعلام نشده بین سازندگان و تماشاگران بنا شده اند. ژانر مجموعه ای از قواعد برای ساختار روایی و تصویری فیلم ها شکل می دهد که هم برای فیلم ساز و هم برای بیننده آشنا هستند. در واقع این خود فیلم ها هستند که به طور ضمنی مفاهیم ژانری را موجودیت می بخشند.
طی سال های آغازین تولید فیلم، هر فیلم اغلب به وسیله طول زمانی و موضوعش شناخته می شد و اصطلاحات ژانری، آزادانه و بی ضابطه به فیلم ها اطلاق می شدند(مثلا « فیلم های داستان دار » یا « فیلم های دعوایی وقتی حول و حوش 1910 عرضه فیلم سرانجام از تقاضا پیشی گرفت، اصطلاحات ژانری به طور فزاینده برای شناسایی و تفکیک فیلم ها به کار رفتند. در حالی که ژانرهای در حوزه متون ادبی در وهله اول واکنشی بودند به پرسش های نظری یا به نیازهای عملی برای طبقه بندی، واژگان ژانری سینمای اولیه در واقع نوعی زبان ارتباطی اختصاری رایج میان توزیع کنندگان و نمایش دهندگان فیلم ها بودند.
واژگان ژانری سینمای اولیه معمولا از اصطلاحات ادبی و تئاتری اخذ شده بودند (مانند « سینمای کمدی | کمدی) » و « رمانس ») یا صرفا دستمایه را توصیف می کردند (مانند « فیلم های جنگی ») اما واژگان ژانری سال های بعد اغلب از تجربیات مختص سینما به دست آمده بودند (مانند « فیلم تروکاژی » ،« فیلم انیمیشن » « فیلم خبری»). با ضابطه مند شدن تولید فیلم در طول جنگ جهانی اول و پس از آن، واژگان ژانری بیش از پیش تخصصی شدند.
پیش از 1910 در آمریکا، توزیع کنندگان و نمایش دهندگان معمولا یک صفت خاص و یک اسم عام را برای توصیف نوع فیلم به کار می بردند (مانند « کمدی تعقیب » ، « ملودرام وسترن » ). در دوره متاخرتر نیز تنها همان صفت بود. مثلا اسلپ استیک (کمدی بزن و بکوب) ، فارس، برلسک به جای این که صرفا گونه هایی از کمدی باشند بدل به ژانرهایی جداگانه شده بودند. اما به تدریج و به ویژه با مستحکم تر شدن پایه های نظام استودیویی اصطلاحات ژانری نیز طبقه بندی و قانون مندتر شدند.
