اسطرلاب وسیله ای بود که برای انداره گیری و محاسبات نجومی از آن استفاده می شد. اختراع آن را عده ای به یونانیان و عده ای به ایرانیان نسبت می دهند ولی استفاده آن به وسیله دانشمندان ایرانی، بیشتر هویتی ایرانی و اسلامی به آن بخشیده است و حتی نام آن را نیز بر گرفته از کلمه استاره یاب و ستاره یاب دانسته اند.
بیش از 300 کاربرد مختلف برای اسطرلاب برشمرده اند که از آن جمله می توان به تعیین ساعات شب و روز، اندازه گیری ارتفاع کوه ها و عمق دریاها، تعیین مسیر ستارگان، شناخت اجرام آسمانی، تعیین قبله و تعیین مکان اجرام آسمانی در شب اشاره کرد.البته منجمان قدیمی از این وسیله برای طالع بینی وتعیین ساعت مناسب برای تاج گذاری، مسافرت، بازرگانی، آغاز جشن ها مانند عروسی و …. نیز بهره می بردند.
ساخت اسطرلاب نیز خود حرفه ای بسیار پیچیده، مهم و هنرمندانه بوده است. امروزه اسطرلاب های زیادی در موزه های جهان وجود دارد که از نظر ظاهر نیز بسیار چشم نواز هستند.
