چینی ها را باید پیش قراول استفاده از اسکناس دانست .اولین اسکناس واقعی در سال 1023 میلادی در چین رواج پیدا کرد. این پول کاغذی که چاو نام داشت به خوبی داد و ستدها را سامان می داد. و دیگر احتیاجی به استفاده از طلا ونقره و فلزات دیگر و حمل ونقل آنها نبود .
پول کاغذی در ایران واولین چاپخانه 
جالب است بدانید قبل از آنکه اروپاییان اطلاعی از پول کاغذی داشته باشند ایرانیان از آن استفاده می کردند. هرچند که استفاده ایرانیان از پول کاغذی عاقبت خوبی نداشت .ماجرا از این قراربود که : در سال 693 هجری قمری برابر با 1293 میلادی ، زمانی که پنجمین پادشاه سلسله ایلخانیان ، گیخاتوخان مغول ، بر ایران حکومت می‌کرد ، به خاطر آنکه همه طلا و نقره ها برای خوشگذرانی خان مغول و اطرافیانش خرج شده بود، خزانه کشور خالی شده بود . حتی برای غذای روز نیز پول کافی در دسترس مردم نبود. ، یکی از مشاوران وزیر ، که از وضعیت چین و سرزمین‌های زیر فرمان قاآن اطلاع داشت ، پیشنهاد کرد به جای زر و سیم ، پول کاغذی یا چاو را در سرزمین ایلخانان رواج دهد و بحران مالی را از این راه حل کند.
صاحب دیوان پیشنهاد مشاور خویش را کارساز تشخیص داد و درباره آن با سفیر چین نیز مشورت کرد. سپس پیشنهاد چاپ پول کاغذی را به پادشاه عرضه داشت . به فرمان ایلخان خرید و فروش با زر و سیم ممنوع شد .در هر شهری اداره‌ای به نام چاوخانه بنیان‌گذاری شد و پول کاغذی برای مدتی ، هر چند کوتاه چاپ ، منتشر و رواج پیدا کرد.
چاو مبارک
به این ترتیب , مقدمات چاپ پول کاغذی که آن را “چاو مبارک” نامیده بودند , فراهم کردند. برای این کارطرح چاو را به صورت برعکس بر روی یک قطعه چوبی ( به گونه‌ای که امروز کلیشه خوانده می شود ) حکاکی می کردند . کاغذ پول را از خمیر پوست درخت توت و رشته هایی که در برگ این درخت است درست می کردند و این خمیر را در میان دو لایه نمد می گذاشتند تا خشک شود و به صورت کاغذ در آید . سپس مهر را بر روی کاغذ می زدند و به این ترتیب پول کاغذی چاپ می شد .
جالب است بدانید در صورتی که خیلی از اروپاییان گوتنبرگ را مبتکر چاپ می دانند، اما 700 سال پیش از گوتنبرگ ، حداقل 10 مرکز چاپ در ایران وجود داشته است.
به هر حال اولین اسکناس ایران روز شنبه نوزدهم شوال سال 693 هجری قمری در شهر تبریز منتشرشد. اسکناس قطعه کاغذی مستطیلی شکل بود که دو طرف آن شهادتین و در زیر آن ، لقب مغولی کیخاتو چاپ شده بود . در وسط اسکناس دایره ای چاپ کرده بودند که در آن ارزش اسمی اسکناس قید شده بود .
اعتراض مردم
چاو در جامعه‌ی ایرانی چندان پذیرفته نشد و با شورش مردم تبریز وشیراز که از این وضع ناراضی بودند زمینه‌ی اعتراض سراسری فراهم شد . چاو که « چاو مبارک » خوانده می شد به زودی از بین رفت ودوباره داد وستد با طلا ونقره جایگزین آن شد . اما صدها سال بعد در دوران ناصرالدین شاه قاجار دوباره اسکناس در ایران رواج پیدا کرد . و دولت ایران با کمک بانک انگلیس اولین اسکناس ها را با تصاویری از ناصرالدین شاه قاجار رواج داد.
اولین نمونه اسکناس ایرانی که در دوران ناصر الدین شاه قاجار منتشر شده است .
اما کلمه چاو و چاوخانه شما را به یاد چه چیزی می اندازد ،بله درست است کلمه چاپ و چاپ خانه یادگار همین ماجرا است ومهرهایی که در دوران مغول ها بر روی کاغذ می زدند در حقیقت نوعی چاپ ابتدایی بود که بعدها همین شیوه گسترش یافت وبه صنعت پیشرفته چاپ در روزگار ما رسید.
اختصاصی نشریه اینترنتی نوجوان ها
