اشکور منطقه‌ای‌ در شمال ایران

منطقه‌ای وسیع در شمال ایران که روستا‌های زیادی در آن واقع‌اند.  حدود مقام ششم را در تولید فندق ایران دارد.  فندق مانند قلب اشکور می‌ باشد.

تاریخچه اشکور:

اشکور تاریخچه‌ی بسیار زیادی دارد که حتی به قبل از اسلام هم می‌ رسد. نام اشکور از نام سلسله‌ی اشکانیان گرفته شده. در روستا‌های اشکور مقداری فلز مفرغ پیدا شده است که نشانگر این است که قبل از پیدایش آهن در آنجا تمدنی وجود داشته است. فلز مفرغ فلزی‌ست که بسیار محکم و قوی می‌ باشد و اگر از آن چیزی ساخته شود قابلیت بازگردانی ندارد و دیگر نمی‌شود از آن استفاده‌ی دیگری کرد. لهجه‌ی اشکوری، لهجه‌ایست که در آن هم کلمه وجود دارد و هم تلفظ. برای مثال کلمه وجود دارد: جیر که به معنی پایین است و کلمه‌ایست جدید و همچنین کلمه‌ی دیگری وجود دارد: پِر که به معنا‌ی پدر است واز کلمه‌ی پدر آمده است و فقط  تلفظ آن فرق کرده. برای این‌ که مدتی در آنجا حکام عرب زندگی می‌کرند بعضی از کلمات اشکوری از عربی گرفته شده است.

عجایب هفت‌گانه اشکورات:

اشکورات با توجه به قدمت زیاد، دارای مکان ‌های جالبی نیز هست:

1- مسجد رودبارک (معروف به آستانه‌ی هفت امام روستای رودبارک)

روستای رودبارک با روستاهای نرکی و توسه‌ چال همسایه بوده ودر۳۵ کیلومتری بخش رحیم‌آباد و ۵۰ کیلومتری جنوب شرقی شهرستان رودسر واقع شده است.

در قرن سوم هجری قمری به دستور ناصرالحق ( ناصر الکبیر علیه السلام ) ابومحمد حسن معروف به حسن اطروش ( از القاب امام زین العابدین ) نوه حسن بن زید در روستای رودبارک مسجدی ساخته شد که بعدها این مسجد بنام آستانه هفت امام معروف گشته است. با اینکه هفت امام در این بقعه به خاک سپرده شده اند، اما هیچکس نبود که در آن زمان نام یکی از آنها را به خاطر داشته باشد.

در داخل آستانه یک میله آهنی قراردارد که مزار هفت امامزاده را از قسمت دیگر آستانه جدا می‌ کند. چشمه‌هایی نیز در پایین آستانه قراردارد که آب آن شور و برای دفع امراض از آن استفاده می‌شود.
خصوصیات ظاهری آستانه هفت امام به شرح زیر است:
فاقد صندوقچه، سه در چوبی دو لنگه در سه جهت غرب و شرق و شمال، چهار طرف ایوان، تعداد ۲۲ ستون که با آجر البرز ساخته شده است و در دورا دور آستانه، یک در دولنگه فلزی در ورودی ایوان، یک ستون چوبی در وسط آستانه و سراسر بام پوشیده از سفال است.

تخته چوب‌هایی نیز در آستانه قراردارد که برروی آنها عبارات زیر حک شده است:
ابر آمد و زار زار بر سبزه گریست بی باده گلرنگ نمی‌ باید زیست
این سبزه که امروز تماشا گَه ماست تا سبزه خاک ما تماشا گه کیست

فی سنه ۱۲۲۳
له ملک نیادی کل یوم لدوا للموت و انبوا للخرابی

[خدا فرشته‌ای دارد که هر روز ندا می‌کند: بزایید برای مردن و بن کنید برای خراب شدن]

فی سنه ۱۲۲۳

آیه وان یکاد نیز به شکل کامل به روی تخته چوب دیگری حک شده است.

درب چوبی بی بی هیبت:
درب چوبی که به بی بی هیبت معروف می‌باشد، در قسمت غربی دیوار آستانه نصب گردیده و اعتبار زیادی به آستانه هفت امام بخشیده است. تا کنون این درب دوبار توسط کسانی به سرقت رفته، ولی به لطف خدا دوباره به جای خودش برگشته است.
ضمنا اهالی روستای رودبارک می‌گویند: در پایین روستا سوراخی وجود دارد که اگر موجود زنده‌ای در نزدیکی آن قرار گیرد، در اثر گاز فراوان از بین می‌ رود.

2- کوه عروس و داماد روستای زیاز (واقع در قسمت شمالی سی پل از دهستان اشکور سفلی)

روستای زیاز با روستاهای آغر بن، کندسر، گرمابدشت، دیورود و سجیران همسایه بوده و در ۲۶ کیلومتری بخش رحیم‌آباد و ۴۱ کیلومتری جنوب غربی شهرستان رودسر واقع شده است. همچنین روستای زیاز، مرکز دهستان اشکور سفلی نیز می‌باشد.

در شمال منطقه سی پل، کوه سنگی با شیب بسیار تند واقع گردیده است که در بالاترین نقطه آن دو مجسمه سنگی بشکل عروس و داماد قرار دارد. نقل است که در گذشته‌های دور پسر و دختری بدون اذن والدین خویش زندگی زناشویی خود را آغاز می‌کنند تا اینکه در اثر این بی حرمتی مورد آق والدین واقع شده و در نقطه‌های که در حال حاضر به “عروس و داماد” معروف است، به شکل دو انسان تبدیل به سنگ می‌شوند.

کوه عروس و داماد به واسطه اینکه در بین کوه‌های دیگر اشکور از زیبایی و شکوه خاصی برخوردار بوده و نظر هر بیننده‌ای را در حال گذر از این منطقه به خود جلب نموده و ناخود آگاه متوجه عظمت خالق هستی که باعث این همه زیبایی است، می‌نماید.

3- دریاچه روستای صمد آباد

روستای صمدآباد با روستاهای اکبرآباد، برم‌کوه، تلابنک، وگلخانی، دشتک و زراکی همسایه بوده و در ۵۴ کیلومتری بخش رحیم‌آباد و ۶۹ کیلومتری شهرستان رودسر واقع شده است.

ساکنان این روستا معتقدند که نام اصلی این روستا در گذشته چیز دیگری بوده است. نقل است که در گذشته دو سید در تاریکی شب وارد این روستا شده، اما کسی حاضر نشد که آنان را در منزل خود پناه دهد تا این که سرانجام در منزل پیرزنی که تنها زندگی می‌کرد وارد میشوند در این هنگام آن دو به پیرزن از آب گرفتن تمام روستا خبر می‌دهند. سپس وقت موعود فرارسید و تمام روستا را آب فرا می‌گیرد. بعدها فردی به نام صمد تصمیم به آبادانی این روستا می‌گیرد. از آن زمان تاکنون این روستا به صمدآباد معروف گشته است. دریاچه‌ای نیز در اثر آب‌گرفتگی از آن زمان تا کنون برجاست که یکی از بزرگترین دریاچه‌ها و از جمله عجایب هفت‌گانه اشکور به شمار می‌آید.

4- غار وادار روستای دلیجان

روستا‌ی دلیجان با روستاهای تواسانکشو یاسور همسایه بوده و در ۴۷ کیلومتری بخش رحیم‌آباد و ۶۲ کیلومتری شهرستان رودسر واقع شده است.

غار وادار، آثار آبادی وآجر‌های قدیمی در کجیل سرا ((kojil sara، آسیاب قدیمی بومی‌تله (bomeytale) از نقاط قدیمی و معروف به شمار می‌رود.

غار وادار  که در مشرق روستا واقع شده، از منطقه‌ی ونکش (vanekash) شروع و تا غار وادار امتداد دارد.

در فاصله‌ی این دو نقطه که به صورت تونلی زیر زمینی است، دهانه‌ی آن در منطقه‌ی وادار گشاد و پهن می‌گردد. و در حال حاضر این منطقه به صورت غار آشکار است. این غار در امتداد سر چشمه‌ی رودخانه‌ی آسمان‌رود واقع شده و از حیث قدمت دارای تاریخ دور و درازی است. و یکی از عجایب هفت‌گانه اشکور به حساب می‌آید.

5-“دار گردان رجه” روستای گیری

روستای گیری با روستاهای کیاشکول، میان‌رود و محمودلات همسایه بوده و در ۶۸ کیلومتری بخش رحیم‌آباد و ۸۳ کیلومتری جنوب شرقی شهرستان رودسر واقع شده است. این روستا در منتهی الیه اشکور بالا و در پای قله معروف بزاکوه قرار گرفته است در میان منطقه زورو و قله بزاکوه، دارگردان رجه واقع شده است که استان گیلان و استان مازندران را از همدیگر جدا می‌کند.

در این نقطه تصویر چند انسان که در حال حمل درخت بوده بصورت سنگ سیاه درآمده و چشمان تمامی آنها به طرف کوه بلور یا شاه سفیدکوه می‌باشد.

6- سرچشمه رودخانه آسمان‌رود واقع در روستای گیری

آسیاب قدیمی که در جنوب روستای مذکور واقع شده است، در حال حاضر متعلق به آقای کشت‌گر می‌باشد. این آسیاب شاید یکی از معدود آسیاب‌های اشکور است که هنوز هم از مناطق دور و نزدیک برای آسیاب کردن گندم مورد استفاده قرار می‌گیرد. علت اصلی برقراری این آسیاب آب فراوانی است که از دهانه یک سنگ بزرگ بیرون می‌آید که این محل سرچشمه رودخانه آسمان‌رود می‌باشد. این چشمه که معروف به آسمان‌رود بوده به علت صافی و زلالی آب به این نام معروف گشته است. و به عنوان یکی دیگر از عجایب هفت‌گانه اشکور معرفی گردیده است.

7- تونل طولانی روستای یازن

روستای یازن با روستاهای تمل، نارنه و سپارده همسایه بوده و در ۱۱۸ کیلومتری جنوب شرقی شهرستان رامسر واقع شده است.

دراین روستا در انبار کاه شخصی به نام صدرا… یازنی یک تونل بسیار طولانی وجود دارد که به عقیده اهالی راه به جایی دارد. صاحب کتاب از آستارا تا آستارباد نیز از وجود این تونل بسیار طولانی در روستای یازن یاد می‌کند. این تونل یکی دیگر از عجایب هفت‌گانه اشکور به حساب می آید.

از کلیه هموطنان عزیز و علاقه‌مندان به زیارت و سیاحت دعوت می‌گردد، به ویژه درماه‌های اردیبهشت الی مهر ماه ( ایام خوش آب و هوا ) از عجایب هفت‌گانه اشکور و سایر نقاط دیدنی و جذاب مناطق اشکورات که دارای قدمت دیرینه پس از اسلام دارد، بازدید فرمایند.

یادداشت سردبیر :

   با تشکر فراوان از آقای محمدجواد حیدری از اعضای فعال سایت که این مطلب را برای ما ارسال کرده اند .