علایم اضطراب اجتماعی
فردی که دچار اضطراب اجتماعی است به هیچ وجه میلی به آغاز ارتباط با دیگران ندارد و از حضور در هر موقعیتی که ممکن است در معرض داوری دیگران قرار گیرد، می ترسد. این موقعیت ها هم می تواند خیالی باشد و هم واقعی.
در واقع شخصی که به شدت دچار اضطراب اجتماعی است، تصورش این است که در هر موقعیت یا شرایط اجتماعی کسانی به محض مواجه شدن با او رفتار و شخصیتش را مورد نقادی و ارزیابی قرار می دهند و یا ممکن است طوری رفتار کنند که دیگران مسخره اش کرده و او را تحت فشار قرار دهند.
عصبی بودن، آرام و قرار نداشتن، احساس خستگی، سرگیجه، تکرر ادرار، تپش قلب، بی حالی، تنگی نفس، تعریق، لرزش، نگرانی و دلهره، بی خوابی، اشکال در تمرکز حواس، گوش به زنگ بودن؛ همگی از علایم جسمانی اضطراب حکایت دارند که هر کدام از این علایم یا گروهی از آن ها می تواند در اضطراب اجتماعی نیز وجود داشته باشد. وجود این علایم در زندگی روزمره، انجام بیش تر کارهای ضروری را با مشکل جدی مواجه می کند. علاوه بر این، وجود این حالات در یک فرد نقش های کلیدی بسیاری دارد و سایر امور را دچار اختلال می کند. فردی که مضطرب است، ناخودآگاه کوچک ترین مسأله برایش ایجاد مشغله می کند و برای خلاص شدن از این فشار، ممکن است کارهای مختلفی را انجام دهد. مثلاً به خاطر مسأله ای جزئی با دوست خود بحث کند و حس هراس و نگرانی خود را به او نیز انتقال دهد.
مشکلات رفتاری اضطراب اجتماعی
اضطراب اجتماعی مشکلات رفتاری دیگری را نیز باعث می شود. مثلاً بسیاری از محققان و متخصصان، ریشه اصلی کم رویی را در ترس یا اضطراب اجتماعی (social ANXIETY) می دانند. در دنیای پیچیده امروز یعنی در عصر ارتباطات سریع و پیوندهای اجتماع، بدون تردید پدیده کم رویی یک معلولیت اجتماعی است.
چه بسیار دانش آموزان و دانشجویان هوشمند و خلاقی که در مدارس و دانشگاه ها فقط به دلیل کم رویی و معلولیت اجتماعی، همیشه از نظر پیشرفت تحصیلی و قدرت خلاقیت و نوآوری نمره کم تری از هم سالان عادی خود نصیب شان می شود؛ چرا که کم رویی یک مانع جدی برای رشد قابلیت ها و خلاقیت های فردی است. پدیده کم رویی در بین زنان و دختران بسیار پیچیده تر است و چنین پیچیدگی روانی ممکن است در اغلب موارد، نیازهای درونی، تمایلات، انگیزه ها، قابلیت ها، فرصت ها، هدف ها و برنامه های شغلی، حرفه ای و اجتماعی ایشان را به طور جدی متأثر و دگرگون کند.
روند تحولات اجتماعی نشان می دهد که مسأله کم رویی غالباً با گذشت زمان، فشردگی و پیچیدگی روابط میان فردی و تشدید فشارهای اجتماعی، رقابت ها، گوشه گیری ها، تک روی ها و تنهایی ها گسترده و شدیدتر می شود و درصد بیش تری از افراد را فرامی گیرد.
اضطراب اجتماعی به طور غیر مستقیم مشکل دیگری نیز برای فرد ایجاد می کند. به این صورت که فرد مضطرب و کم رو که قادر به برقراری ارتباط با دیگران نیست، احساس می کند تنهاست. با چنین حسی او تصور می کند که از دوستان و نزدیکان جداست و به طور قابل ملاحظه ای کم تر از دیگران از روابط اجتماعی بهره می برد. چنین فردی نمی تواند احساسات خوشایند یا ناخوشایند، ترس ها و نگرانی ها و آرزوها و امیدهایش را با نزدیکان و دوستانش در میان بگذارد و پاسخ ها و عکس العمل های ایشان را دریافت کند. در حقیقت، کم رویی، ناتوانی و معلولیت فرد در برقراری ارتباط است و «تنهایی» مشکل انسان در اثر فقر ارتباطی است.
احساس تنهایی ممکن است کاملاً گذرا و موقتی باشد و فرد دوباره نشاط زندگی و تمایل به فعالیت اجتماعی را بازیابد. اما اگر چنین احساسی به علت های مختلف از جمله ناکامی های مکرر، نگرانی و اضطراب شدید، رفتار تبعیض آمیز و بی عدالتی، فشارهای خانوادگی و اجتماعی، سرخوردگی و بازخورد منفی نسبت به رفتار ناخوشایند و واکنش های منفی اطرافیان، فقر انگیزشی و قطع امید از پیوندهای عاطفی عزیزان تقویت گردد با شدت هر چه بیش تر شدت یابد و فرد مبتلا عمیقاً احساس تنهایی کند، نه تنها همانند افراد کم رو دچار ناتوانی یا معلولیت اجتماعی می شود، بلکه اضطراب و احساس تنهایی زمینه افسردگی جدی را در وی به وجود می آورد و ممکن است دست به اقدامات غیرعادی نظیر گریز و فرار از خانه و محل زندگی و کار، بعضی کژروی های اجتماعی، اعتیاد و خودکشی بزند. درصد قابل توجهی از کسانی که خودکشی کرده اند یا اقدام به خودکشی می کنند، تجارب فراوانی از احساس تنهایی و رهاشدگی از طرف صمیمی ترین نزدیکان و دوستان خود داشته اند.
بنابراین می بایست به طور خیلی جدی به این پدیده توجه داشت و افراد مبتلا به آن را با اتخاذ روش های اصلاحی و درمانی مناسب، مورد درمان و توان بخشی اجتماعی قرار داد.
منبع: سایت روانشناسی دکتر آرام
