اختصاصی نشریه اینترنتی نوجوان ها
بخش اول : خون
آیا می دانید چند عضو اصلی در بدن انسان وجود دارد که فعالیت حیاتی انجام می دهند ؟ تا امروز به تعداد سیستم های موجود در بدن خود اندیشیده اید؟ آیا تا به حال به این که بدن ما چگونه با این همه سیستم های پیچیده این طور منظم کار می کند فکر کرده اید؟آیا از این همه هماهنگی متعجب شده اید؟ ما برای شما اجزا و کار هر یک از سیستم های بدن را توضیح خواهیم داد تا علاوه بر آشنایی با آناتومی کلی بدن ،بدانید هر یک از اندام و اجزای تشکیل دهنده بدن انسان چگونه کار می کند و اگر یکی از آن ها بد یا اشتباه کار کند چه اتفاقی می افتد. شما با این اطلاعات خواهید توانست بهتر و بیشتر مراقب سلامتی خود باشید.
از خون شروع می کنیم که اصلی ترین و مهم ترین جزء بدن انسان می باشد.
چرا بدن ما به خون نیاز دارد؟
همه می دانند که ما بدون خون زنده نمی مانیم. خون توسط قلب از طریق شبکه ای از شریان ها و وریدها و رگ ها پمپ می شود اما فراتر از اصول اولیه خون، شما چه چیزی در مورد این مایع قرمز موجود در زیر پوست می دانید؟ خون برای سلامتی بسیار مهم است زیرا بدن وابسته به یک منبع ثابت از سوخت و اکسیژن و رساندن آن ها به میلیاردها سلول است. حتی قلب بدون کمک جریان خون در عروق (که موظف به تغذیه اندام از دیواره خود می باشد) قادر به زنده ماندن نیست. خون هم چنین حمل دی اکسیدکربن و سایر مواد زائد به ریه ها، کلیه ها و دستگاه گوارش،جایی که آن ها را از بدن بیرون می رانند به عهده دارد.
بدن ما بدون خون نمی تواند :
1) دمای خود را متعادل نگه دارد،به عبارت دیگر خون، عامل گرم ماندن و یا خنک شدن بدن ما می باشد.
2) با عفونت ها مبارزه کند.
3) از شر زباله های خود خلاص شود.
حالا ببینیم خون دقیقا” چگونه این کارها را انجام می دهد؟ چگونه و از چه چیزهایی ساخته شده است؟ چگونه لخته می شود؟
خون چیست و چه کاری انجام می دهد؟
دو نوع از رگ های خونی،خون را در سراسر بدن ما می گردانند:
1) سرخرگ ها خون اکسیژن دار یعنی خونی که اکسیژن را از ریه ها دریافت کرده است، از قلب به سایر نقاط بدن می رسانند.
2) سیاهرگ ها؛که خون دریافتی از اندام ها را به قلب و ریه ها برمی گردانند.
همان طور که قلب می تپد، شما سفر خون در بدن را از طریق نقاط دارای نبض خود ــ مثل گردن و مچ دست ــ که در آن ها عروق پرخون نزدیک به سطح پوست اند ــ می توانید احساس کنید. میزان جریان خون که از طریق شبکه ای از رگ ها و شریان ها در بدن در حرکت است را فشار خون می نامیم.
خون از سه نوع سلول خونی تشکیل شده است:
1) سلول های قرمز 2) سلول های سفید 3) پلاکت ها
درنوزادان و کودکان کوچکتر،سلول های خونی در مغز استخوان اکثر استخوان های سراسر بدن ساخته می شوند.با بالا رفتن سن، وقتی از کودکی فاصله می گیریم،سلول های خونی عمدتا” در مغز استخوان مهره ها (استخوان هایی که ستون فقرات را تشکیل می دهند)،دنده ها،لگن،جمجمه،قفسه سینه و استخوان های گردن،ران و بازو ساخته می شوند.
سلول های خون از طریق سیستم گردش خون ،به صورت معلق در مایع نسبتا” زرد رنگی به نام پلاسما در کل بدن سفر می کنند. 90درصد پلاسما آب است و بقیه آن حاوی مواد مغذی، پروتئین،هورمون ها و مواد زائد می باشد.خون مخلوطی است از پلاسما و سلول های خونی.
سلول های قرمز خون (RBC):
این سلول ها که به گلبول های قرمز معروفند شبیه دیسک های مسطحی هستند که در قسمت وسط کمی تو رفتگی دارند.این گلبول ها حاوی پروتئینی غنی از آهن به نام هموگلوبین می باشند.زمانی که هموگلوبین موجود در گلبول قرمز،اکسیژن را از ریه ها جذب می کند،خون ما به رنگ قرمز روشن درمی آید.همان طور که خون در بدن سفر می کند، هموگلوبین؛اکسیژن را در بافت ها آزاد می کند.تعداد گلبول های قرمز بیشتر از هر نوع سلول دیگری در بدن ماست.هر گلبول قرمز دارای طول عمر مفید حدودا”4 ماه می باشد.بدن ما هر روز مشغول تولید گلبول های قرمز جدید برای جایگزین شدن آن هایی که می میرند یا به نوعی در بدن از دست می روند،است.
سلول های سفید خون (WBC ):
این سلول ها نیز به گلبول های سفید معروفند و بخش مهمی از سیستم دفاعی بدن را در برابر عفونت ها تشکیل می دهند.آن ها می توانند هم در داخل و هم خارج از جریان خون حرکت کنند تا خود را به بافت های آسیب دیده برسانند.خون،شامل گلبول های سفید کمتری نسبت به گلبول های قرمز می باشد،هرچند در مواقع لزوم برای مقابله با عفونت ها،بدن می تواند تولید آن را افزایش دهد.
انواع مختلفی از گلبول های سفید خون وجود دارد و طول عمر مفیدشان از چند روز تا چند ماه متفاوت است.سلول های جدید به طور مداوم در مغز استخوان در حال تولید می باشند.
چندین بخش مختلف خون در مبارزه با عفونت نقش دارند.گلبول های سفیدی به نام: گرانولوسیت ها و لنفوسیت ها.آن ها در امتداد دیواره های رگ های خونی حرکت می کنند و به سمت میکروب ها مانند باکتری ها و ویروس ها و گاهی اوقات برای از بین بردن سلول هایی که آلوده شده و تغییر شکل داده و به سلول های سرطانی مبدل گشته اند،حمله می کنند.گلبول های سفید برای مبارزه با این دشمنان سلامتی آنتی بادی ها که پروتئین های ویژه ای هستند را از خود ترشح می کنند.مسلما” تعداد گلبول های سفید در بدن یک فرد بیمار بسیار بیشتر از یک فرد سالم است.جالب است بدانید لنفوسیت ها نوع آنتی بادی که یک بار ساخته اند را در مورد یک بیماری (میکروب آن بیماری)فراموش نمی کنند و اگر آن بیماری به بدن بازگردد فورا” همان آنتی بادی را تولید خواهند کرد.این همان خاصیت از بدن ماست که با تزریق واکسن در نوزادی و بعضا” نوجوانی در برابر بسیاری از بیماری ها ایمنی می شویم.
