اختصاصی نشریه اینترنتی نوجوان ها
بعضی از بیماری ها و مشکلات مربوط به خون عبارتند از:
الف) بیماری های مربوط به گلبول های قرمز خون:
در نوجوانان، کم خونی شایع ترین بیماری گلبول قرمز است که به خاطر کمتر بودن این گلبول از حد طبیعی در خون این افراد بوجود می آید. کم خونی با کاهش مقدار هموگلوبین در خون همراه است. علائم کم خونی -مثل رنگ پریدگی پوست،ضعف و ضربان قلب سریع- به دلیل کاهش ظرفیت خون در حمل اکسیژن اتفاق می افتد. این بیماری به دو علت بوجود می آید: 1) تولید کم گلبول قرمز توسط بدن 2) عمرِ کم گلبول قرمز در خون (تخریب و از بین رفتن سریع تر از موعد این گلبول ها)
کم خونی ناشی از تولید کم گلبول قرمز: شرایط متفاوتی می تواند باعث کاهش تولید این گلبول در خون شود، از جمله:
ــ فقر آهن؛ کم خونی فقر آهن شایع ترین نوع کم خونی است و می تواند در بدن کسانی که رژیم غذایی کم آهن دارند و یا افرادی که خونریزی شدید (و در نتیجه از دست دادن آهن موجود در خون) داشته اند، به راحتی به وجود بیاید. هم چنین افرادی هستند که در معرض خطر بیشتر در مورد این نوع کم خونی هستند: نوزادان نارس، نوزادان با تغذیه نامناسب، دختران نوجوان که در سن بلوغ به سر می برند و همچنین افرادی که به بیماری هایی مانند التهاب روده (بیماری هایی که با خونریزی های مکرر همراه است) مبتلا هستند.
توصیه مهم: این افراد، بویژه دختران نوجوان با داشتن یک رژیم کاملا” منظم و حاوی آهن که توسط پزشک متخصص توصیه شده باشد، می توانند این بیماری را به راحتی کنترل کرده و از بین ببرند. در کل نوجوانان نباید از خوردن گوشت، تخم مرغ، جگر گوسفند و ماهی غافل شوند. علاوه بر این ها در شکل زیر موادی نام برده شده اند که حاوی آهن بسیار زیادی هستند و شاید تا به حال کمتر به آن ها توجه کرده باشید:
ــ کم خونی ناشی از بیماری های مزمن؛ افراد مبتلا به بیماری های مزمن مانند سرطان و یا HIV، متاسفانه اغلب کم خونی را به همراه بیماری خود یدک می کشند.
ــ کم خونی ناشی از بیماری های کلیوی: کلیه ها سازنده هورمونی به نام اِریتروپویتین هستند که باعث تحریک مغز استخوان و تولید گلبول قرمز می شود. بیماری های کلیوی می تواند در تولید این هورمون اختلال ایجاد کرده و باعث این نوع کم خونی شود.
کم خونی ناشی از تخریب زود هنگام گلبول قرمز: قبلا” ذکر شد که عمر مفید هر گلبول قرمز حدودا” 4ماه است. هنگامی که این گلبول ها با سرعت بیش تر و زودتر از حد معمول نابود شوند، بیماری کم خونی بوجود می آید زیرا اگر تعداد محدودی از گلبول ها از بین بروند، مغز استخوان با افزایش تولید آن درصدد جبران این کمبود در بدن اقدام می کند اما زمانی که این تخریب با سرعت زیاد یا تعداد بیشتر باشد دیگر بدن قادر به جبران نیست. نام علمی این بیماری همولیز می باشد.
ــ بیماری فاویسم یا کمبود G6PD: این عامل یعنی G6PD آنزیمی است که از گلبول های قرمز در مقابل اثرات مخرب مواد شیمیایی خاص که در برخی داروها و غذاها موجود می باشد، محافظت می کند. هنگامی که این آنزیم دچار کمبود می شود، مواد شیمیایی در بدن گلبول ها را مبتلا به همولیز یا همان تخریب زودرس می کند. همولیز یک بیماری ارثی رایج در میان مردم آفریقا، مدیترانه و جنوب شرقی آسیاست. بیماری فاویسم از کمبود این آنزیم بوجود می آید. باقلا یکی از خوراکی هایی است که این افراد باید از استفاده آن پرهیز کنند ؛ضمن آن که بعضی از داروها نیز برای این افراد منع شده است. آسپرین معروفترین آن هاست.
ــ بیماری سلول داسی شکل: این بیماری بیشتر در افراد آفریقایی تبار مشترک است. کم خونی داسی شکل یک بیماری ارثی است که منجر به تولید هموگلوبین غیر طبیعی می شود. در این بیماری شکل گلبول ها به فرم داس تغییر پیدا می کند و همین تغییر باعث از بین رفتن مقدار زیاد اکسیژن در خون می شود. این سلول ها به طور غیر طبیعی، تمایل به جذب یکدیگر دارند. این چسبندگی آن ها منجر به انسداد عروق خونی و در نتیجه آسیب جدی به اندام بدن و ایجاد درد شدید در آن ها می گردد.
