اولین کتاب درسی در ایران

اولین کتاب درسی کودکستان ها

از زمانی که امیر کبیر به فکر تاسیس دارالفنون افتاد آرام آرام عده ای از ایرانیان بر آن شدند تا مکتب خانه ها را به مدارس جدید تبدیل کنند؛ ومانند اروپاییان علوم تجربی و فنون مورد نیاز نوجوانان را با شیوه ای علمی به آن ها بیاموزند. هرچند در ابتدای کار مخالفانی برای این مدارس پیدا شد، اما به مرور و با پایمردی عده ای از بزرگان این کار ممکن شد. یکی از کسانی که در این راه و به ویژه برای کودکان ناشنوا زحمت بسیار کشید جبار عسکرزاده است که او را بیش تر با نام جبار باغچه بان می شناسیم. یکی از کارهای مهم او تالیف اولین کتاب درسی برای کودکستان ها بود. تلاش های او باعث شد تا این کودکان نیز بتواند مانند کودکان سالم درس بخوانند.

کتاب خاله خزوک

او در سال 1307 خورشیدی و زمانی که مهد کودکی را در شیراز اداره می کرد؛ یکی از اولین کتاب های درسی را برای کودکان تالیف کرد. باغچه بان داستان معروف خاله سوسکه را به صورت شعر و با تصاویری کودکانه به چاپ رساند،تا در کلاس ها مورد استفاده قرار گیرد. البته نام این کتاب (خانم خزوک) است و در لهجه شیرازی به سوسک، خزوک می گویند.

داستان، تغییرات اندکی با آن چه در بین مردم رواج دارد کرده است؛ و به شکل یک نمایشنامه و برای اجرا مدارس نوشته شده است. در پایان هم متن سرودی آورده شده که سراینده شعر آن چنان که در پایان کتاب گفته شده است؛ بهمن یار دهقان است که در ابتدا آن را برای باغچه اطفال آذربایجان سروده بوده است.

نکته جالب در پایان کتاب، متنی است که اخطار می کند «همین نسخه و قسمت های دیگر که در پی هم منتشر می شوند مخصوص کودکستان ها و کلاس های ابتدایی است. خوبست برای تشویق آن ها و به عنوان عیدی در موقع امتحانات به هر بچه نسخه ای ببخشند » نسخه ای از این کتاب در سایت کتابخانه دانشگاه هاروارد قابل مشاهده است.

جبار باغچه بان

جبارعسگرزاده در سال ۱۲۶۴ خورشیدی در شهر ایروان ارمنستان زاده شد. او در سالهای آخر جنگ جهانی اول در ابتدا به ترکیه رفت . سپس به همراه کاروان آوارگان جنگ به ایران آمد ودرشهر مرند ساکن شد و در این شهر به آموزگاری پرداخت . موفقیت او در کار تدریس باعث شد تا از برای تدریس در تبریز دعوت کنند. باغچه بان در این شهر کودکستانی تاسیس کرد و نام آن را باغچه اطفال گذاشت. بعد از این بود که نام خانوادگی خود را نیز به باغچه بان تغییر داد. خودش در این باره گفته است : یک روز یکی از دوستانم با شوخی به من گفت: تو برای بچه های تبریز باغچه دایرکرده و الان باغچه داری می کنی!…. تو باغچه بان شده ای!…. پس از آن شوخی، من باغچه بان را به جای عسگرزاده برای نام خانوادگی آینده ام موقع گرفتن شناسنامه ایرانی انتخاب کردم.

آموزش کرو لال ها

او سپس برای اولین بار درایران به آموزش کودکان کرو لال پرداخت و موفقیت چشمگیری در این کار به دست آورد .باغچه بان، پس از آمدن به تهران در سال ۱۳۱۲، کار آموزش کودکان کر و لال را ادامه داد و شمار شاگردانش روز به روز افزون شد. او در سال ۱۳۲۲ جمعیت حمایت از کودکان کر و لال را بنیاد گذاشت. سپس آموزشگاه ویژه کرو لال‌ها، در منطقه یوسف آباد تهران ساخته شد که هنوز هم پابرجاست و کودکان ناشنوا در آنجا آموزش می‌بینند.

او در سال ۱۳۲۵ تلفن گنگ را ویژه ناشنوایان اختراع کرد و آن را به نام خود به ثبت رساند.از سال ۱۳۲۳ تا ۱۳۲۶ مجله «زبان» را منتشر می‌کرد.در سال ۱۳۳۰ کانون کر و لال‌ها از سوی او راه اندازی شد. در سال ۱۳۲۳، باغچه بان در آموزشگاه خود دوره یکساله‌ای برای تربیت آموزگاران ویژه ناشنوایان ترتیب داد. دانش آموختگان این دوره در همان آموزشگاه به کار پرداختند.

برای اطلاع از زندگی نامه کامل جبار باغچه بان می توانید مطلب باغچه بان در گذر زمان را مطالعه کنید .