سیزده به در یکی از جشن های بزرگ ما ایرانیان است که قدمتی بسیار دارد. در این روز ما از خانه بیرون می رویم تا سیزدهمان به‌در شود. اما آیا می دانید دلیل بیرون رفتن از خانه چیست؟
اگر درباره این موضوع از دیگران سوال کرده باشید به شما می گویند چون این روز نحس است و ما با از خانه بیرون رفتن نحسی را از خودمان دور می کنیم. اما جالب است بدانید اعتقاد به نحس بودن عدد سیزده، اگرچه درست نیست، اما در دوران اسلامی وارد باورهای مردم ایران شد. در صورتی که جشن سیزده به‌در جشنی باستانی است و در روزگار پیش از ورود اسلام به ایران برپا می شده است. بنابراین نمی تواند با نحس بودن عدد سیزده در ارتباط باشد. پس دلیل آن چیست؟
سیزده به در، یادآور آشوب ازلی آفرینش
در تقویم ایران باستان سال به ۱۲ ماه ۳۰ روزه تقسیم می شده است. بنابراین یک سال در مجموع ۳۶۰ روز می شد. اما تقویم نجومی می گوید سال باید ۳۶۵ روز باشد. بنابراین در روزگار باستان و در تقویم آن دوران همیشه انتهای سال ۵ روز باقی می ماند که در هیچ ماهی نمی گنجید. در باور ایرانی های باستان این پنج روز، که حساب و کتاب تقویم را به‌هم می زد، یادآور آشوب ازلی دنیا بود؛ آشوبی که اسطوره ها آن را روایت کرده اند.
از طرفی دیگر، نوروز ۱۲ روز است و هر روز نماینده یکی از ماه های سال است. پس از پشت سر گذاشتن این ۱۲ روز به روز سیزدهم می رسیم که نماد همان ۵ روز انتهای سال است. بنابراین روز سیزدهم هم مانند همان روزهای بیرون مانده از تقویم، آشوب ازلی را یادآوری می کند. در نتیجه روز سیزده فروردین در نظر ایرانی های باستان روز سنگینی بوده است و با از خانه بیرون رفتن و به شادی گذراندن آن، آشوب و سنگینی را از خود دور می کردند.
سیزده به در و پیروزی ایزد باران
روایت دیگری از فلسفه سیزده به در وجود دارد. در دوران باستان هر روز از ماه به نام یکی از ایزدان بود و روز سیزدهم به نام تیشتر، ایزد باران، بود. ایران از روزگار کهن همواره سرزمینی کم‌باران بوده و خطر خشکسالی آن را تهدید می کرده. برای همین مردم همیشه برای نزول باران دعا می کردند.
به همین دلیل در اولین روز سیزدهم سال جدید، که سیزدهم فروردین است، مردم از خانه بیرون می رفتند، به جشن و شادی می پرداختند و دعا می کردند در سال جدید ایزد باران بر دیو خشکسالی غلبه کند و سالی پر از باران و بدون خشکسالی را به مردم هدیه کند.
