امروزه با پیشرفت علم و تکنولوژی چه در زمینه وسایل نقلیه، وسایل ارتباط جمعی و سرگرمی‌های کامپیوتری و چه در زمینه صنایع غذایی و ایجاد تنوع در غذاها و میان وعده‌های آماده و فراوری شده، مشکل تا‌زه‌ای در رابطه با سلامتی افراد، خصوصاً کودکان و نوجوانان در حال شکل گیری است. چاقی نوجوانان یا اضافه وزن به یکی از معضلات جامعه امروز بدل شده و بدتر از همه این که کودکان ما از سنین پایین دچار آن می‌شوند و احتمال این که در آینده هم به نسل چاقی که ریسک بالای انواع بیماری‌ها را با خود دارند تبدیل شوند بالاست!
نوجوانان هنوز در حال رشد هستند و اولین هدف در کنترل چاقی نوجوانان، ثابت نگه داشتن وزن و جلوگیری از افزایش آن است، تا به تدریج با رشد قدی به اندامی متناسب برسند. شما می توانید با تشویق فرزندتان به داشتن تغذیه سالم و کمی فعالیت بدنی به این هدف دست یابید! وقتی افزایش وزن او کم کم کنترل شود، می توان به هدف بعدی یعنی کاهش وزن با سرعت خیلی کم فکر کرد.در این راه همراهی و تشویق شما خیلی اهمیت دارد، و مسلماً کاهش وزن را برای فرزندتان خیلی راحت تر خواهد کرد!
بهتر است سیستم غذا خوردن سالم و فعالیت دسته جمعی را جزئی از زندگی کل خانواده کنید تا همه با هم به هدف سلامتی برسید و در طی این راه لذت هم ببرید!ما راهکارهایی را به شما پیشنهاد می‌کنیم که می تواند برای شما و فرزندتان موثر باشد:
۱ – فقط روی چاقی نوجوانان تمرکز نکنید
به جای آن یک جوّ متفاوت و حمایت کننده ایجاد کنید، مشارکت خانواده خیلی مهم است و باعث می شود فرزندتان احساس تنها ماندن یا محرومیت نکند.بهتر است به جای این که غذای مخصوصی برای کودک چاق خود تهیه کنید، هدفتان این باشد که هم خانواده هر شب غذاهای سالم و جدیدی را امتحان کنند.!
۲ – حجم وعده‌های غذایی تان را کوچک انتخاب کنید
این مهم است که نشان بدهید خودتان هم همان کار را انجام می‌دهید و علاوه بر خوردن غذای سالم، حساب مقدار غذای مصرفی را هم نگه می دارید. این کار باعث می شود هم از اضافه وزن بچه‌ها و هم از اضافه وزن خودتان سالم بمانید.همیشه ازبشقاب‌های کوچک استفاده کنید، غذا را با دیس یا قابلمه سر میز یا سفره نگذارید.
۳ – به بچه‌های خود انتخاب‌های سالم تر و خواندن برچسب غذاها را یاد بدهید
آن ها را با خودتان به خرید میوه و سبزی ببرید و انتخاب مواد غذایی سالم تر در بین انواع غذاهای موجود در فروشگاه را به آن ها آموزش دهید. میان وعده‌های سالم تر مثل بیسکویت سبوس دار و خرما و کشمش را به جای کیک و شکلات انتخاب کنید یا کراکر به جای چیپس و پفک.
۴ – با فرزندتان درباره گرسنگی کاذب و گرسنگی واقعی صحبت کنید
خیلی از ما در مقابل غذا خوردن از روی احساسات و استرس ضعیف هستیم، بچه‌ها هم ممکن است در برابر احساساتی مثل ناراحتی یا عصبانیت به غذا خوردن پناه ببرند. خیلی مهم است که به فرزندان یاد بدهیم تا در مقابل این عوامل از خوردن خودداری کنند، چون ترک این عادت برایشان دشوار خواهد شد.
۵ – نوشابه‌های پرکالری و بی خاصیت را حذف کنید
نوجوانان مقدار زیادی شربت و نوشابه‌هایی که فاقد مواد مغذی و سرشار از کالری هستند مصرف می کنند، مثل آب میوه‌های پاکتی. بهترین روش برای جلوگیری از چاقی نوجوانان ناشی از نوشیدن، این است که آب یا دوغ را به عنوان نوشیدنی اصلی کل خانواده در نظر بگیریم. خیلی از ما به اندازه کافی آب نمی نوشیم.
۶ – زمان تماشای تلویزیون را محدود کنید
تحقیقات نشان داده بچه‌ها هرچه بیشتر تلویزیون ببینند، احتمال چاقی شان بیشتر استیکی از بهترین راه هایی که به کودکتان کمک می کند کمتر به تماشای تلویزیون و خوردن هم زمان عادت کند این است که وقتی خانواده دور میز یا سفره غذا می‌نشینند، تلویزیون حتماً خاموش باشد. غذا خوردن خانوادگی هم افراد را به هم نزدیک تر می کند و هم به بچه‌ها این فرصت را می‌دهد که با دیدن عادات غذایی شما خیلی چیزها یاد بگیرند.
۷ – مطمئن شوید به اندازه کافی لبنیات مصرف می کنند
استفاده از لبنیات کم چرب میزان بالایی کلسیم به بدن می‌رساند که علاوه بر این که برای رشد و افزایش قد بچه‌ها لازم است، در تحقیقات اخیر به عنوان یک عامل کمک کننده در افزایش سوخت وساز بدن و موثر در کاهش وزن شناخته شده است. روزی ۳ لیوان شیر یا ماست کم چرب نیاز بدن را تامین می‌کند.فراموش نکنید مصرف بیشترِ آن می تواند باعث چاقی نوجوانان شود.
8 – مصرف سبزیجات را بیشتر کنید
سوپ همیشه مورد علاقه بچه‌ها بوده و می تواند به کنترل اشتها در کودکانی که زیاد غذا می خورند کمک کند.یک پیاله کوچک سوپ سبزیجات می تواند یک میان وعده سالم کم کالری یا یک پیش‌غذای عالی برای جلوگیری از پرخوری در شام باشد.
9 – اهداف کوچک تر انتخاب کنید
مثلاً به جای این که خوردن هرگونه شکلات و شیرینی را ممنوع کنید، در شروع از فرزندتان بخواهید دو روز در هفته میان وعده‌اش را فقط به میوه اختصاص دهد، به این شکل راحت تر می تواند به تغییرات کوچک عادت کند و در طولانی مدت حفظشان کند و رفته رفته آن‌ها را بیشتر کند.
10 – ورزش و فعالیت روزانه را جزئی از زندگی تان کنید
در اوقات فراغت و روزهای تعطیل به جای تماشای تلویزیون و خوابیدن، فرزندتان را به داشتن تحرک تشویق کنید و حتماً خودتان هم در این فعالیت شرکت کنید که می‌تواند شامل پیاده روی خانوادگی، بازی کردن در حیاط، دوچرخه سواری، رفتن به کوه یا ورزش‌های گروهی مثل والیبال و بسکتبال باشد.
11 – هیچ وقت بیش از اندازه سخت‌گیری نکنید
همیشه تعادل را نگه دارید، سخت‌گیری و ایجاد محدودیت بیش از حد، باعث می شود فرزندتان خسته و دل زده شود و ناخودآگاه با شما لج بازی کند. هر از گاهی در مناسبت‌های خاص به او اجازه ناپرهیزی بدهید، اگر همیشه چشمتان به بشقاب غذای او باشد و وسواس زیادی به خرج بدهید بچه‌ها را فراری خواهید کرد و نتیجه عکس می گیرید. سعی کنید با او دوست باشید و درکش کنید، شما هم ممکن است عاشق شکلات باشید! سعی کنید به جای محروم کردن او از خوراکی‌های دلخواهش، روش درست خوردن را به او یاد بدهید.
