در بخش قبلی به بررسی علل به وجود آمدن روابط نامطلوب بین دختران و پسران و برخورد با جنس مخالف پرداختیم و گفتیم اولین عامل به خود نوجوان و افکار غیر واقعی او برمی گردد.
دومین و بهتر است بگوییم مهم ترین عامل، خانواده است. خانواده نقش تعیین کننده در این زمینه دارد. یکی از مهم ترین مواردی که در زمینه “تربیت اجتماعی” می باید در نظر داشته باشیم؛ آماده ساختن نوجوان برای رودررو شدن با جنس مخالف است. نه می توانیم به او بگوییم از جنس مخالف بگریزد و نه این که او را رها کرده و منتظر پیشامد روزگار بنشینیم.
در این بخش خانواده ها ممکن است اشتباهاتی بکنند که ما آن ها را در چند مقوله جمع بندی می کنیم.
الف) برداشت نادرست از شرع و محدود ساختن مطلق نوجوان در برخورد با جنس مخالف
در شرع مسائلی در رابطه با نوع پوشش و سخن گفتن با نامحرم بیان شده است که باید مورد توجه خانواده ها قرار گیرد. اما این به معنی آن نیست که دختر و پسر اصلا نمی توانند همدیگر را ببینند یا با هم صحبت کنند. بنابراین خانواده ها باید حکم خدا را رعایت کنند، نه فتواهای خود یا آموزش های نادرستی که به نام دین از افراد غیر مسئول و یا عوام شنیده اند.
این ضرب المثل را که الگوی تربیتی اکثر خانواده هاست را همه شنیده ایم؛ که دختر و پسر مثل آتش و پنبه هستند و اگر در کنار هم قرار گیرند پنبه خواهد سوخت. اما باید توجه داشت از لحاظ تربیت صحیح انسانی و اسلامی دیدگاه درستی نیست. اگر سطح ارزشی نوجوانان را تا حد یک شیء مانند آتش و پنبه پایین بیاوریم که بی اراده و بی تصمیم هستند و خویشتنداری بلد نیستند؛ بدون شک به جریان تربیتی آنان آسیب جدی وارد کرده ایم. گاهی ر فتارهای نادرست والدین باعث می شود نوجوانان مسائلی از این دست را از اولیای خود پنهان کنند.
مثلا دختری که به نزد پدر و مادرش می آید و می گوید: “امروز پسری در خیابان به من فلان مطلب را گفت و من هم جوابش را دادم”. نباید پدر و مادر بگویند “غلط کردی که جوابش را دادی”. زیرا این برخورد اولا مانع از آن می شود که دختر در مورد والدینش احساس دوستی داشته باشد. ثانیا علت جواب ندادن دختر نیز برایش روشن نمی شود و نمی فهمد که چرا نباید جواب پسر را داد.
ب) عدم آموزش صحیح در مورد وضعیت و واقعیت جنس مخالف
فرزندان ما در سنین گوناگون با توجه به ویژگی هایی که دارند، مطالبی را در خصوص نحوه ی برخورد با جنس مخالف و موافق مطرح می کنند که والدین باید به دقت گوش دهند و عکس العمل سنجیده نشان دهند.در دوره نوجوانی نباید به گونه ای رفتار شود که دخترانمان از دختر بودن خود ناراضی باشند. تبعیض در رفتار و عدم رعایت عدالت و نیز اشباع نکردن دخترانمان از محبت، می تواند اثر سوء بر احساس دختران از دختر بودن خویش داشته باشد.در دوره نوجوانی باید کمک کنیم تا نوجوان تا حد ممکن از تصورات تخیلی در مورد جنس مخالف اجتناب ورزد. از جمله روش های مؤکد، وجود جوّ گفت و شنود در خانه است.
ج) افراط و یا سخت گیری در برخورد با جنس مخالف
گاهی پدر مادرها در کلام و عمل از فرزندان خود می خواهند که رفتاری بسیار گرم با جنس مخالف داشته باشند. آنها تصور می کنند که این رفتاری روشنفکرانه است. اما برخی از والدین نیز بسیار سختگیرانه عمل کرده و نمی گذارند فرزندانشان ارتباط مناسبی با جنس مخالف حتی در خانواده خود داشته باشند.از آن جایی که سنین نوجوانی آغاز استقلال فکری و شخصیتی است هر دو رفتار منجر به عدم رشد این ویژگی خواهد شد.
وقتی افراط در رابطه است دیده شده است که نوجوان به فردی سرکش تبدیل می شود که حرف شنوی از خانواده ندارد . در رفتارهای سخت گیرانه نیز نوجوان ارتباط سطحی با اطرافیان دارد و نمی تواند ارتباط عمیق با کسی برقرار کند و تبدیل به فردی منزوی خواهد شد. و گاهی باعث می شود نوجوانان به صورت پنهانی و دور از خانواده ارتباطات نامناسبی را با جنس مخالف داشته باشند.
د) فقدان جو تفاهم و گفت و شنود بین والدین و نوجوان
این عامل به عنوان عامل بسیار مهمی در خانواده به شمار می رود. خانواده ها باید شرایطی را فراهم نمایند که نوجوان بتواند بدون دغدغه افکار و تمایلات خویش را با خانواده خود در میان بگذارد. برخی از پدران سلطه و اقتدار خود را در این می دانند که با چهره اخم آلود و خشن، در خانه حضور یابند و از هرگونه مکالمه دوستانه با فرزندانشان، اجتناب ورزند. آنان معتقدند نباید به فرزندانمان رو بدهیم. به همین دلیل طوری رفتار می کنند که بین خود و فرزندشان سدی ایجاد شود. فرزندان چنین پدرانی معمولا فشار روانی خود را بر روی مادر تخلیه می کنند. مادران نیز به گونه ای رفتار می کنند که جلوی خشم پدر را بگیرند.
در ابن حالت نوجوان در خانه دوستی برای خود نمی یابد و کینه و خشونتی مستمر را در دل می پروراند.خانواده مطلوب خانواده ای است که در آن برنامه مشخصی از کار، تحصیل، استراحت و حتی تماشا تلویزیون، دید و بازدید دوستان و تفریح وجود دارد. در عین حال محبت و لبخند جزء لاینفک آن است.در این خانواده عموما فرزندان در کنار آسایش و آرامش در گفت و شنود اقتدار خانواده را نیز می پذیرند.
*نوجوانان عزیز توصیه می شود این مقاله را در اختیار اولیای خود قرار دهید؛ تا همگی در راستای کمک به داشتن جامعه ای سالم تر، دیدگاه روشنی نسبت به ارتباط با جنس مخالف داشته باشیم.
سوالات متداول در خصوص ارتباط با جنس مخالف
چرا انسان در دوره بلوغ به شدت به جنس مخالف گرایش دارد؟
