حتما ماجرای شهر پمپئی ایتالیا را شنیده اید که در 1700 سال پیش بر اثر آتشفشان کوه وزو در زیر لایه ای از خاکستر پنهان شد اما در دوران معاصر باستان شناسان بقایای این شهر را از زیر خاکسترها بیرون آوردند و دوباره در جلو چشم بازدیدکنندگان به نمایش گذاشتند.
اما آن چه این شهر را برای ما ایرانیان مهم می کند کشف موزاییکی بود که در کف یکی از خانه های این شهر پیدا شد. این تصویر موزاییکی که به شیوه کاشی های معرق ساخته شده است تصویری از نبرد داریوش سوم هخامنشی در برابر اسکندر مقدونی است.
اسکندر در سال 334 قبل از میلاد بالشکری بزرگ به قصد تصرف امپراتوری بزرگ هخامنشیان به سمت ایران حرکت کرد. او در قدم های اول توانست بخش هایی از امپراتوری بزرگ هخامنشی را متصرف شود.در اولین نبرد سپاه داریوش با اسکندر نیز سپاه ایران شکست خورد و بخش های دیگری از سرزمین ایران به دست اسکندر افتاد.
در نبرد دوم که در نزدیکی شهر ایسوس در سوریه امروزی اتفاق افتاد نزدیک بود که داریوش سوم نیز به دست اسکندر کشته شود اما با رشادت ایرانیان او از مهلکه جان سالم به در برد ولی خانواده اش به دست سپاه اسکندر اسیر شدند. بعد از این ماجرا داریوش به اسکندر پیشنهاد صلح داد و از او خواست تا خانواده اش را آزاد کند اما اسکندر نپذیرفت.
داریوش در سومین نبردش نیز شکست خورد و به این ترتیب اسکندر با همه رشادت هایی که ایرانیان از خود نشان دادند کاخ های شوش و تخت جمشید را به تصرف در آورد و با به آتش کشیدن تخت جمشید پایان سلسله هخامنشیان را رقم زد اما داریوش سوم که در هگمتانه حضور داشت هنوز به فکر جمع آوری قوا و حمله به اسکندر بود اما بالاخره در نزدیکی دامغان به دست یکی از ساتراپ های هخامنشی کشته شد. به این ترتیب امپراتوری بزرگ هخامنشی به دست اسکندر افتاد.
تصویر کشف شده در کف خانه ی شهر پمپئی لحظه رویارویی داریوش و اسکندر را در نبرد ایسوس به تصویر کشیده است. داریوش بر ارابه ای سوار است و در سمت راست تصویر دیده می شود. او چهره ای نگران دارد و یارانش سعی می کنند دشمنان را از اطرافش پراکنده کنند. اسکندر که بر اسبی سوار است در سمت چپ تصویر دیده می شود.این نقش موزاییکی از محل اصلی خود به موزه باستان شناسی شهر ناپل منتقل شده است و در آن جا در معرض دید بازدیدکنندگان قرار دارد.اما نسخه ای بدل نیز تهیه شده و در مکان اصلی یعنی کف خانه ی شهر پمئی نصب شده است.
