روش‌های موثر برخورد و تنبیه در مقابل اشتباهات نوجوانان

در دوران بلوغ نوجوانان، ارتباط متقابل بین والدین و فرزندان‌شان بسیار کاهش یافته و کمتر از حد معقول آن می‌شود زیرا سلسله تغییراتی مربوط به رشد در این سن رخ می‌دهد که در پی آن نوجوانان بسیار تمایل پیدا می‌کنند تا از فعالیت‌های مربوط به خانواده دوری گزینند و بیشتر اوقات خود را با دوستان در خارج از خانه بگذرانند. در این سن کشمکش‌هایی بین این دو نسل اتفاق می‌افتد که امکان دارد به تنبیه نوجوانان از سوی والدین و تیرگی ارتباط بین آن‌ها منجر شود.

دیدن نقاط ضعف و تنبیه کردن اصولی فرزندان امری لازم و ضروریست اما نباید به گونه‌ای باشدکه نقاط قوت و موفقیت‌های آن‌ها را فراموش کنیم و از یاد ببریم. این که ما فقط ایرادات فرزندمان را ببینیم موجب پیدایش مشکلاتی می‌شود که رفتارهای خاص دوران بلوغ را تشدید می‌کند و بر شدت آن می‌افزاید.

عرت نفس

در فرآیند اصلاح رفتار در نوجوانی، اثر بخش‌ترین روش، برقراری رابطه با نوجوان و ایجاد حس ارزشمندی و عرت نفس در اوست. رعایت اصولی که در ادامه می‌آید کمک می‌کند تا بتوانید با فرزند خود رابطه‌ای مطلوب برقرار کنید و از طریق تکنیک‌های اصلاح رفتار، نهایت استفاده را ببرید. علت اصلی شکست پدران و مادران در تعلیم و تربیت فرزندانشان، عدم شناخت نوجوانان و عدم آگاهی از نیازهای آنان است.

پژوهش‌ها نشان داده‌اند هرقدر والدین آگاه‌تر و داناتر باشند با مشکلات کمتری روبرو می‌شوند. از سوی دیگر، خانواده‌هایی که نسبت به نقش‌ها، وظایف و مسئولیت‌های خود آگاهی بیشتری دارند بهتر می‌توانند با فرزندشان ارتباط برقرار کنند و نوجوانان نیز بیشتر به حرف آنان گوش می‌دهند و بهتر می‌توانند دوران حساس نوجوانی را پشت سر بگذارند.

برای بسیاری از پدر و مادرها به شدت سخت است که ببینند فرزندشان بدیهی‌ترین قوانین زندگی را رعایت نمی‌کند و از طرفی، نگران هستند که این رفتارها روی آینده‌ی نوجوان تاثیرگذار باشد. بنابراین می‌خواهند با استفاده از یک روش موثر، به آن‌ها یاد بدهند که چگونه رفتار کنند. در ادامه سعی کردیم بعد از مطالعه و مشورت گرفتن از روانشناسان، چند روش معقول و اصولی تنبیه کردن را، به خانواده‌هایی که فرزند نوجوان دارند اطلاع دهیم. با ما همراه باشید.

تنبیه نوجوان

نوجوانان در اثر رشد و بالندگی دیگر در برابر زور اثر پذیر نخواهند بود. همه‌ی ما از سیر طبیعی بالندگی و رشد فرزندان خود اطلاع داریم و می‌دانیم که فرزندان ما همیشه کوچک و وابسته و مطیع باقی نمی‌مانند و به زودی بزرگ می‌شوند اما تقریبا از این واقعیت غافل هستیم که همراه با تغییرات آن‌ها و رشدی که دارند، ما هم باید خودمان و رفتارمان را، نسبت به آن‌ها تغییر دهیم و نباید با آن‌ها همانند همان پسر یا دخترکوچک سابق رفتار کنیم.

استفاده از ترس و یا تنبیه و مجبور کردن نوجوانان به انجام کاری، روش خوبی برای کنترل رفتار نوجوانان نیست زیرا آن‌ها به طور معمول ترسی از والدین خود ندارند و حتی با آن‌ها درگیر هم می‌شوند. فرزندان شما علاوه بر تجربه کردن رشد و بالندگی، تغییرات شدید خلق و خو را تجربه می‌کنند. تصور کنید که اگر برخورد مناسبی با آن‌ها صورت نگیرد، حالات روحی آن‌ها چقدر تشدید شده و فاصله‌شان با خانواده افزایش می‌یابد به طوری که کمتر با والدین خود حرف می‌زنند و بیشتر وقت خود را در اتاق و یا بیرون از خانه می‌گذرانند و حتی سعی می‌کنند که با والدین خود خیلی برخورد نداشته باشند.

عکس العمل نوجوانان در برابر مجازات و تنبیه

بهتر است قبل از مطالعه‌ روش‌های تنبیه نوجوانان، به موارد مهم‌تری بپردازیم و با هم آن‌ها را مرور کنیم. شاید والدینی که فرزندان نوجوان دارند به کرات این واقعیت را تجربه کرده باشند که وقتی آن‌ها بر سر فرزندان‌شان داد می‌زنند فرزندان هم بر سر آن‌ها داد می‌زنند و همان رفتاری که والدین با آن‌ها دارند را به آن‌ها نشان می‌دهند. باید بدانید که نوجوانان بزرگسالانی کوچکند و رفتار آن‌ها آینه‌ای در مقابل رفتار شما و انعکاس برخورد شما در برابر آن‌هاست.

گاهی اوقات نوجوان شما رفتاری خاص از خودش بروز می‌دهد تا توجه دیگران را به خود جلب کند و این پدیده ممکن است حتی به صورت کاملا ناخودآگاه رخ دهد اما برای برانگیختن رفتارهایی خاص از سمت شما باشد. در برخورد با چنین مواردی باید فقط آن‌ها را نادیده گرفته و از کنار آن رفتارها به سادگی بگذرید.

در مورد تنبیه نوجوانان  و پیامدهای آن باید به چه نکاتی توجه کرد؟

نوجوان شما باید بداند که چرا و تا چه مدتی تنبیه خواهد شد و چگونه می‌تواند از آن رها شود. به عنوان مثال شما ممکن است فرزند خود را از صحبت کردن با تلفن به مدت یک هفته منع کنید و یا به او بگویید که تا دو روز حق استفاده از تلویزیون را ندارد اما اگر تکالیفت را بدون هیچ دردسری تمام کنی می‌توانی بعد از شام یک ساعت از تلویزیون استفاده کنی.

بیشتر والدین این نکته را رعایت می‌کنند که اول از تذکر شروع کنند اما لحن آن‌ها همراه با غر زدن و اخطار است. تذکر و اخطار اگر به آرامی باشد می‌تواند به حل مشکلات شما کمک شایانی کند. مجازات هم باید محدود به یک رفتار خاص باشد. مثلا محروم کردن فرزندتان در استفاده از موتور سیکلت باید واکنش به یک رفتار خاص باشد و در هر موردی تکرار نشود زیرا او به استفاده نکردن از موتور عادت کرده و حالت تنبیهی این اقدام از بین خواهد رفت.

هیچ‌گاه مجازات را به تاخیر نیندازید

درمان‌گران اذعان می‌دارند موثر بودن استفاده از تنبیه به این بستگی دارد که زمان انجام آن، چقدر از ارتکاب رفتار ناشایست فاصله داشته باشد. شدت و طول دوره‌ی مجازات نیز، نسبت به سرعت انجام مجازات از اهمیت کمتری برخوردار است. شما باید به این نکته توجه داشته باشید که کارایی یک مجازات به شدت و طولانی بودن آن بستگی ندارد.

کارایی استفاده‌ی نامرتب از مجازات‌های شدید و طولانی بسیار کم‌تر از مجازات‌های کوچک و فوری است. طول دوره‌ی تنبیه به این بستگی دارد که یک رفتار ناشایست چه موقع تعدیل شده و یا چه زمانی فرزند شما به آن تنبیه خاص اهمیت نمی‌دهد.

مواردی که باید در تنبیه نوجوانان بدانید:

اجتناب از به کاربردن زور و فشار

هرگاه وارد مشاجره و اعمال فشار به نوجوانان شدید، بدانید که بازنده خواهید شد. اگر در مواردی با نوجوانان اختلاف پیداکردید به جای وارد کردن فشار بکوشید قوانینی وضع کنید که از طریق آن اختلاف‌هایتان را برطرف سازید. برخی والدین بافرزندان خود مشاجره میکنند و انتظار  دارند همیشه پیروز شوند و فرزند خود را وادار سازند تا آن چیزی که آن‌ها صحیح می‌دانند را عمل کنند. این گروه از والدین همواره در حال نبرد با فرزندان‌شان هستند ولی هیچ‌گاه پیروز نمی‌شوند. گاهی اوقات بهتر است شیوه‌های کنترل را تغییردهیم.

اگر نوجوان من حرف یا نصیحتی را گوش نمی‌دهد بهتر است جای مجبور ساختن وی به اطاعت و تقلید، در بعضی خواسته‌ها که خطری ندارد بگذاریم نوجوان‌مان راهی را که ما نادرست می‌دانیم، بپیماید و پیامدهای آن را پذیرا شود. از این طریق می‌توانیم همکاری او را در باقی نظرات‌مان جلب کنیم.

‌مدارا کردن با نوجوانان

اگر بتوانیم کاری کنیم که فرزندمان احساسات، دلبستگی‌ها و ناراحتی‌های خود را آشکار سازد، فرصت مناسبی برای مدارا با او و پرهیز از به کاربردن زور و فشارخواهیم داشت. مثلاً اگر درخواست ما از او این باشد که در تمیزکردن پنجره‌ها به ما کمک کند و درخواست او از ما این باشد که آخر هفته او را به تماشای فیلمی ببریم هر دو از توسل به زور برای رسیدن به خواسته‌ی خویش خودداری کرده و برای رسیدن به هدف معامله کنیم.

در مدارا و معامله طرف بازنده و برنده مطرح نیست، بلکه هر دو طرف برنده هستند. نیازهای فرزند خود را بشناسید و سعی کنید در ازای هر درخواستی که از او دارید، شما نیز پاسخگوی یکی از نیازهای او باشید. با استفاده از این روش می‌توانید به فرزند خود بگویید؛ من از نیازهای تو اطلاع دارم و تو نیز از نیازهای من. اگر تو با من همکاری کنی من هم با تو همکاری می‌کنم، ولی اگر همکاری نکنی نمی‌توانی از من انتظار همکاری داشته باشی.

 پرهیز از ایجاد عصبانیت در تنبیه نوجوانان

نوجوانان گاهی عصبانی و سرکش می‌شوند و این احساسات را به شکل‌های گوناگون نشان می‌دهند. والدین باید به فرزندان خود کمک کنند تا احساسات و خشم آن‌ها به صورتی مناسب ظاهر شود و از انباشته شدن عصبانیت در آن‌ها جلوگیری به عمل آید.

دروغ نگوییم

والدین به شکل‌های گوناگون تناقضات و بی‌ثباتی گفتارهای خود را نشان داده و موجب گیج شدن فرزندان خود می‌شوند و این رفتار باعث می‌شود تا نوجوانان به حرف والدین اهمیتی ندهند و کار خودشان را بکنند. حرف‌های ضد و نقیضی که والدین به فرزندان خود می‌زنند مثل:

۱- اگر سر موقع به خانه برنگردی پاهایت را قلم می‌کنم. درحالی که کمتر والدینی با دیر برگشتن فرزندشان به خانه او را کتک می‌‌زنند.

۲- اگر در درس‌هایت پیشرفت نکنی سال آینده تو را به مدرسه نمی‌فرستم. در حالی که کمتر والدینی راضی به ترک تحصیل فرزند خود هستند.

۳-اگر اذیتم کنی دیگر دوستت ندارم. کدام یک از والدین می‌تواند با یک کار خطا فرزندش را دوست نداشته باشد.

تغییر رفتار

در وهله نخست باید دید چه رفتارهایی باید ایجاد یا تقویت شوند و یا لازم است که کمتر شوند. والدین باید در نظر داشته باشند رفتاری را که تعیین می‌کنند چه اندازه مهم است و چقدر ارزش وقت گذاشتن برای اصلاح دارد. گاهی بسیاری از رفتارهایی که منبع اختلاف بین والدین و نوجوانان‌شان هستند اصلا ارزش وقت گداشتن ندارند. جوراب شستن، خوب نشستن و . . . در اولویت تعییر رفتار نیستند.

همیشه قبل از تنبیه به خاطر داشته باشید که:

تنبیه نوجوانان برای حذف رفتار نامناسب یا خطرناک اجرا می‌شود و فرض کسی که تنبیه می‌کند این است کسی که به خاطر انجام رفتاری تنبیه می‌شود با احتمال کمتری آن رفتار را انجام خواهد داد. گاهی والدینی که فرزند خود را تنبیه فیزیکی می‌کنند با آوردن دلیل برای خود یا دیگران مثل اینکه “فرزندم را به خاطر صلاح او تنبیه می‌کنم” برای کار خود دلیل تراشی می‌کنند. متاسفانه موضوع به این سادگی نیست.

۱- اصل برگشت

تشویق و تنبیه از لحاظ تغییری که در رفتار ایجاد می‌کند یکی نیست. نوجوانی که به خاطر نامرتب بودن اتاقش تنبیه می‌شود لزوما بعدا اتاق خود را مرتب نخواهد کرد. در واقع زمانی که تنبیه برداشته شود، رفتار دوباره با شدت بیشتر ظاهر خواهد شد. علاوه بر برگشت رفتار، تنبیه یک اثر مخرب دیگر نیز دارد و آن عواطف منفی مانند احساس گناه، تنفر، کاهش عزت نفس و. . . است. علاوه بر این از آنجایی که مشکل اصلی حل نشده باقی مانده است، ممکن است فرد تنبیه شده به طرق دیگری کار خود را انجام دهد که برای فرد تنبیه کننده قابل مشاهده نباشد و بنابراین تنبیهی به دنبال نداشته باشد.

۲- پرخاشگری متقابل

گاهی نیز فرد تنبیه شده خود تمایل به تنبیه دیگران پیدا می‌کند و شروع به پرخاش نسبت به اشیای فیزیکی، حیوانات، کودکان و افراد کوچک‌تر می‌کند و به این وسیله این چرخه معیوب ادامه پیدا می‌کند. بر این اساس تنبیه نوجوانان در کل تکنیک قوی برای تغییر رفتار نیست و به جای اینکه رفتار را در طولانی مدت اصلاح کند، یک راه حل فوری است که به نظر می‌رسد نه تنها مشکل را حل نمی‌کند بلکه وقتی اشتباه اجرا شود آن را تشدید می‌کند. بنابراین، برای کاهش رفتارهای منفی به شدت از تنبیه‌های فیزیکی و پرخاشگری‌های کلامی اجتناب کنید و تکنیک‌های ذکر شده را به صورت درست و اصولی تا زمانی که رفتار اصلاح شود اجرا کنید.

 ۳- کشف چگونه خوب رفتار کردن

گاهی نیز مشکل والدین این است که فرزند خود را به خاطر رفتار منفی تنبیه می‌کنند، اما کشف چگونه خوب رفتار کردن را به خود کودک یا نوجوان محول می‌کنند و از آنجایی که فرزندشان طرز رفتار منطقی را بلد نیست همچنان به رفتار اشتباه ادامه می‌دهد. بنابراین، این نکته را مدنظر داشته باشید که کودک یا نوجوان باید به جای رفتار قبلی، رفتار جدیدی را یاد بگیرد وگرنه همان رفتار دوباره ظاهر می‌شود.

نکته دیگر اینکه گاهی والدین خود رفتار درست را اجرا نمی‌کنند. آن‌ها خود هنگام عصبانیت پرخاش‌های فیزیکی یا کلامی دارند اما از فرزند خود توقع دارند هنگام عصبانیت خشم خود را مدیریت کند. توصیه کودک یا نوجوان به انجام ندادن رفتاری که خود انجام می‌دهیم، یا انجام دادن رفتاری که خود انجام نمی‌دهیم کار چندان مؤثری نیست.

روش های تنبیه:

حالا می توانیم به اصل مطلب بپردازیم.بسیاری از والدین می پرسند:شما بچه هاتونو چطور تنبیه می کنید؟

۱- محدودیت در نظر بگیرید

بسیار مهم است که قوانینی را در منزل ایجاد کنید و به دنبال تعادل بین روابط انجام کارهای خانه باشید و همه با کمک یکدیگر به سلامت خانواده کمک کنید. وقتی که نوجوان شما خطایی می‌کند، او را از بعضی از شرایط محروم کنید و این کار را برای مدت زمان بسیار کوتاهی ادامه دهید.

۲- با مثال راهنمایی کنید

بعد از اینکه محدودیت‌ها را تعیین کردید و از لحاظ ذهنی او را متوجه ساختید که چه مسئولیت‌هایی دارد، بهتر است به او نشان دهید که چه رفتاری پسندیده است. اگر خودتان در دوران نوجوانی مرتکب چنین خطایی شدید، به او آموزش دهید و  برایش مثال بزنید که چه اتفاقاتی افتاد و فرآیند تغییر طرز فکر را برایش توضیح دهید. تجربه عاطفی خود را برایش شرح دهید تا بتواند چیزهای بیشتری یاد بگیرد.

۳- طبیعی بودن رفتارش را تشخیص دهید

اگر نوجوان شما رفتارهایی مثل بی‌احترامی دارد، اول از همه بدانید که این اتفاق طبیعی است. آن‌ها با بی‌احترامی می‌خواهند استقلال خودشان را نشان دهند و معمولاً چنین رفتاری در اکثر نوجوان‌ها دیده می‌شود. در چنین حالتی باید با آرامش با نوجوان صحبت کنید و ارزش و اهمیت احترام را به آن‌ها یادآور شوید و بخواهید که دیگر این رفتار را تکرار نکند ؛ اما اگر گفت‌وگو موثر نبود، می‌توانید محدودیت‌هایی مثل گرفتن گوشی موبایل یا ندادن حق استفاده از تلویزیون را برای او در نظر بگیرید.

۴- محدودیت زمانی را برایش تعریف کنید

اگر مشکل نوجوان شما این است که قوانین رفت‌وآمد در منزل را نمی‌شناسد و هر ساعتی که بخواهد بیرون می‌رود، بسیار مهم است که دلیل آن را جویا شده و آن را بفهمید.به او کمک کنید که یاد بگیرد هر چیزی؛ چه ساعت و چه زمانی دارد. از طرفی کاملاً تحقیق کنید تا بفهمید که چرا چنین انتخابی برای ساعت‌های رفت‌وآمد در نظر می‌گیرد.

به او یادآور شوید که نداشتن ساعات منظم برای رفت‌و‌آمد، اعتماد بین فرزند و والدین را از بین می‌برد. همچنین می‌توانید در این ساعات وظایفی را در داخل خانه به او محول کنید که از آن لذت می‌برد. به عنوان مثال از او بخواهید در کارهای خانه به شما کمک کند. به خواهر یا برادر کوچکتر از خود رسیدگی کند تا با انجام این کارها در خانه مفید واقع شود و احساس خوبی پیدا کند.

۵- با آرامش در مورد پرخاشگری‌هایش صحبت کنید

اگر نوجوان شما مدام با هم سن و سالان خود درگیر می‌شود و به آن‌ها آسیب وارد می‌کند، اول باید علت این رفتار را شناسایی کنید. ببینید که با رفتارهای خودتان چه پیامی را انتقال داده‌اید که باعث ایجاد چنین رفتاری شده است. سعی کنید با او در کمال آرامش صحبت کنید و مهربانی را به او یاد بدهید و به او یادآور شوید که ممکن است رفتارهایش چه تبعاتی داشته باشد. به او گوشزد کنید که این زد و خوردها هرگز نتایج خوبی به همراه نخواهد داشت و سعی کنید احساسات و عواطف او را بیدار کنید.

۶- تنبلی را از او دور کنید

اگر مشکل نوجوان شما این است که در مدرسه ضعیف عمل می‌کند و نمرات خوبی نمی‌گیرد، باید با او صحبت کنید و علت را جویا شوید. اگر نیاز به معلم خصوصی دارد، حتماً این کار را برایش انجام دهید و به او کمک کنید که درس را بهتر بفهمد اما اگر نیاز به کمک این چنینی ندارد و تنبلی می‌کند، باید برای او زمانی در نظر بگیرید تا کارهایش را به انجام برساند. مثلاً در طول روز 2 ساعت به او زمان بدهید تا بتواند تکالیفش را انجام دهد و این عادت تنبلی را از سر خودش بیاندازد.

۷- آزادی کاملش را نگیرید

هیچ‌گاه برای تنبیه نوجوانان ، آزادی کامل را از او نگیرید. درست است که عصبانی هستید و دوست دارید این کار را انجام دهید اما سعی کنید مقداری آزادی هم، حتی در حین تنبیه برایش در نظر داشته باشید تا او را سر خورده نکنید.

۸- عزت نفس او را اشاره نگیرید

با حرف ها و عملکردهای‌تان، عزت نفس او را پایین نیاورید و اجازه ندهید او در مورد خودش خود کم‌بینی داشته باشد. انجام این کار به شدت مخرب خواهد بود. نه تنها رفتار بد را اصلاح نمی‌کند، بلکه آن را تشدید هم خواهد کرد.

۹- ارتباطات اجتماعی‌اش را قطع نکنید

حتی هنگام تنبیه نوجوانان هم نباید تمام ارتباطات اجتماعی نوجوان را با دوستانش قطع کنید. فقط باید مدت زمان کوتاهی آزادی او را کاهش دهید، نه این که باعث شوید او تا مدت‌ها از بیرون، اجتماع و دوستانش بی‌خبر باشد.

۱۰- همه تنبیه‌ها را در کوتاه مدت به انجام برسانید

تنبیه نوجوانان  فقط باید چند روز باشد، نه این که چند هفته تا چند ماه طول بکشد، زیرا هر چقدر طولانی‌تر شود، تعاملات اجتماعی نوجوان کاهش پیدا می‌کند و در معرض خطر کاهش اعتماد به نفس قرار می‌گیرد و ممکن است بعداً رفتار شدیدتری از خودش نشان دهد.

۱۱- او را متوجه نتایج کنید

اجازه دهید با نتایج طبیعی کارش مواجه شود و جلوی آن را نگیرید. نتایج طبیعیِ اتفاقات مختلف، بهترین معلم برای نوجوانان هستند و به آن‌ها درس زندگی می‌دهند.

۱۲- تنبیه‌های منطقی برایش در نظر بگیرید

به عنوان مثال اگر نوجوان شما مدام اجسام را می‌شکند، از او بخواهید که دفعه بعدی خودش هزینه‌ی خسارت را بپردازد یا اگر هنگام رانندگی مسئولیت قبول نمی‌کند و با ماشین بد رفتاری دارد، از او بخواهید که دیگر رانندگی نکند. یعنی تنبیهی که برای آن در نظر می‌گیرید، باید مطابق با خطایی باشد که انجام داده است.

۱۳-  به جای تنبیه نوجوانان مسئولیت‌های او را افزایش دهید

هنگامی که خطایی مرتکب شد، برایش چند کار در منزل یا بیرون از منزل در نظر بگیرید و تا زمانی که آن‌ها را انجام نداده، اجازه ندهید که به روال طبیعی زندگی برگردد. البته نباید بیش از حد مسئولیت‌های سنگین و سخت به او بدهید و به طور کامل او را سرخورده کنید.

راه‌های مؤثر برای پرهیز ازتنبیه نوجوانان

۱- مدیریت زمان‌هایی که احتمال وقوع رفتار منجر به تنبیه دارد. برای مثال اگر می‌دانید فرزند شما بی خواب شود شروع به بدخلقی می‌کند به جای تنبیه بدخلقی، زمان خواب را تنظیم کنید.

۲- تغییر محیط به گونه‌ای که احتمال تنبیه شدن را کاهش می‌دهد. مثلا به جای تذکر و تنبیه‌های مداوم کودک یا نوجوان برای بازی نکردن در خانه چون احتمال شکستن وسایل وجود دارد بهتر است وسایل شکستنی را از جلوی دست برداریم.

۳- رفتارهایی مانند لجبازی یا قشقرق وقتی که دیگر جلب توجه نکنند متوقف می‌شوند. وقتی نوجوان مطمئن شود با رفتار پرخاشگرانه، فریاد یا فحش چیزی عایدش نمی شود، این رفتارهای منفی کاهش خواهند یافت.

علاوه بر تکنیک ها گاهی می توان مشکلی را که به وجود آمده است را با مهارت “حل مساله” حل کرد.

راه‌های محدود کردن رفتارهای بد نوجوان

۱- قوانین واضحی وضع کنید

اگر از روش‌های محدود کردن رفتارهای نوجوان استفاده می‌کنید، باید بدانید که جوانان و نوجوانان از محدودیت‌ها تخطی کرده و منتظر واکنش والدین خود می‌مانند. بنابراین وضع قوانین شفاف و مشخص کردن عواقب سرپیچی از آن‌ها بسیار مهم است. به عنوان مثال، تنبیه عدم رعایت ساعت خاموشی می‌تواند ماندن در خانه برای هفته بعد باشد.

یک روش مناسب برای کاهش مقاومت فرزندان در برابر تنبیه این است که از آن‌ها بخواهید خوشان تنبیه سرکشی از قوانین را تعیین کنند. فقط فراموش نکنید که حرف آخر را شما می‌زنید.

۲- قوانین را بنویسید

فهرستی رسمی از قوانین خانه تهیه کنید و رفتارهای مورد انتظار از نوجوانتان را به صورت قرارداد در آورده و از او بخواهید آن را امضا کند. قرارداد منعقد شده را، روی یخچال یا بخش مناسبی از خانه نصب کنید. به این ترتیب نوجوان‌تان آن را فراموش نخواهد کرد.

مثالی از قوانین شفاف به این صورت است: ساعت خاموشی در روزهای کاری هفته ۸ شب و در روزهای آخر هفته ۱۰ شب است و تا زمانی که تکالیف درسی انجام نشده باشند، بیرون رفتن از خانه امکان‌پذیر نیست.

همچنین عواقب سرپیچی از این قانون را نیز یادداشت کنید: هر فردی که این قوانین را زیر پا بگذارد، به مدت یک روز از تلویزیون محروم خواهد شد. اگر فرزندتان دچار خطایی شد، تنها کاری که باید بکنید اشاره کردن به فهرست می‌باشد. این یکی از بهترین روش ها برای تنبیه نوجوانان است.

۳- قاطع و ثابت قدم باشید

حتی اگر از روش‌های محدود کردن رفتارهای نوجوان استفاده می‌کنید، باید بدانید که نوجوانان استاد مذاکره هستند. آن‌ها خود را با کوچک‌ترین نشانه‌ای از ضعف والدین تطبیق داده و از آن به نفع خود استفاده می‌کنند. وقتی که در بحث با آن‌ها کوتاه می‌آیید و برای‌شان ارفاق قائل می‌شوید، این تفکر در آن‌ها ایجاد می‌شود که هر بار رفتار اشتباهی انجام دهد با بخشش شما مواجه خواهد شد.

موضوع مهم در مورد قاطع بودن در مواجهه با نوجوانان این است که والدین باید با هم، هم‌سو باشند. اگر والدین با یکدیگر مخالف باشند، نوجوان از این فرصت برای رسیدن به خواسته‌هایش نهایت استفاده را خواهد برد. هم‌زمان با قاطع بودن، فراموش نکنید که منصف نیز باشید و شرایط را درک کنید. زیرا همدلی باعث پیشرفت چشم‌گیری در مواجهه با نوجوان می‌شود.

۴- بدانید کدام قوانین برای شما حائز اهمیت هستند

در محدود کردن رفتارهای نوجوان باید قاطع باشید نه تند! کوتاه آمدن در برخی مسائل بی‌خطر و کم اهمیت‌تر مشکلی ندارد. به عنوان مثال، مصرف الکل و مواد مخدر کاملا ممنوع بوده و غیر قابل مذاکره است اما رفتن به کافه یا سینما با خانواده قابل مذاکره است.

۵- الگوی خوبی برای فرزند خود باشید

اگر قانون خانه، مودب صحبت کردن در خانه باشد اما شما دائما فحاشی کنید، این اجازه را به نوجوان خود می‌دهید که مثل شما رفتار کند. بهترین راه برای تشویق نوجوان به انجام رفتارهای مثبت، انجام آن‌ها توسط خودتان می‌باشد.

۶- مسئولیت پذیری را به نوجوان بیاموزید

یک وظیفه مهم والدین در دوران نوجوانی فرزندان، آموختن مهارت تصمیم گیری به آن‌ها می‌باشد. فرزندان باید بدانند هر تصمیمی که می‌گیرند، خوب یا بد، با نتایج و عواقبی همراه است. با فرزندتان در مورد عواقب خطرناک و طولانی مدت رفتارهای نامناسب صحبت کنید. مهم نیست چقدر نوجوان خود را آماده کرده‌اید، او باز هم مرتکب اشتباهاتی خواهد شد. موضوع مهم این است که به آن‌ها بیاموزید که از اشتباهات خود درس بگیرند.

۷- با فرزندتان در ارتباط باشید

یکی از بهترین راه‌های محدود کردن رفتارهای بد نوجوان و پیشگیری از رفتارهای نامناسب، اطلاع از وضعیت آن‌ها است. نیازی نیست از آن‌ها جاسوسی کنید یا مکالمات تلفنی آن‌ها را شنود نمایید. تنها کاری که باید بکنید این است که با نوجوان ارتباط داشته و یک والد دوست داشتنی برای او باشید.

از نوجوانتان بپرسید با دوستان خود چه کارهایی انجام می‌دهد. ارتباط داشتن با نوجوان به این معناست که به هرگونه علامت هشدار دهنده‌ای که نشان دهنده به دردسر افتادن نوجوان است توجه داشته باشید. این علائم عبارتند از:

۱- غیبت در مدرسه

۲- افزایش یا کاهش سریع وزن

۳- مشکل در خوابیدن

۴- دردسرهای قانونی

۵- صحبت کردن در مورد خودکشی

6- دعوا در مدرسه 

بهتر است در صورت مشاهده هر یک از این موارد، بلافاصله از روانشناس یا روانپزشک کمک بخواهید. زیرا مشکل می‌تواند ریشه دارتر از این حرف‌ها باشد. در این مطلب سعی کردیم تا به شما بهترین روش‌های تنبیه نوجوانان  را اطلاع دهیم. امیدواریم تا با به کار بردن روش‌های اصولی و منطقی بتوانید نتیجه‌های مثبت بگیرید. ازهمراهی شما متشکریم.

نویسنده : سمانه سیاهوشی