گیاهان نیز مانند جانداران دیگر برای بقای نسل خود احتیاج به تکثیر دارند. تولید مثل گیاهان به دو روش جنسی و یا غیرجنسی انجام می شود. در تولید مثل غیرجنسی فقط یک والد و گیاه می تواند گیاه جدید را تشکیل دهد. اما در تولید مثل جنسی دو گیاه نر و ماده با همکاری هم می توانند گیاه یا گیاهان جدید را به وجود آورند
همانند بسیاری از گیاهان، درختان به 3 روش تولید مثل می کنند:
1- گرده افشانی
2- بارورسازی
3- پراکنده سازی دانه
چون درختان ثابت هستند، در طول سال ها ابزار بسیاری در آن ها کامل شده تا شانس تولید مثل موفق را بیش تر کند.
چگونگی ازدیاد گیاهان به روش تکثیر جنسی
ازدیاد گیاهان به روش تکثیر جنسی آن ها روشی است که معمولا در طبیعت وجود دارد. این شیوه معمولا از طریق بذر که خود از تلاقی سلول جنسی نر (گرده) و سلول جنسی ماده (تخمک) است انجام می گیرد.شیوه تکثیر جنسی، ازدیاد گیاهان به وسیله بذر (برای گیاهان گلدار) و به وسیله هاگ (برای گیاهان بی گل) اســت. اکثر گیاهان زراعی و بیشــتر گیاهان باغی با این روش تکثیر می شــوند.در این نوع تکثیر، گیاه جدیدی به وجود می آید که در عین حال که در بســیاری از صفات مانند والدینش می باشد، ممکن است در بعضی از صفات با آن ها متفاوت باشد.
روش تولید مثل گرده افشانی
درختان یا بازدانه و یا نهان دانه هستند. در درختان باز دانه گل های نر و ماده جداگانه روی همان درخت می رویند. دانه این نوع درختان به وسیله باد پراکنده می شود. گل نر ساختار کوچک مخروطی مانند برگ و پرچم دارد که در اوایل بهار، ابر گرده ایجاد می کند. گل ماده نسخه مینیاتوری مخروط بالغ هستند که در نهایت به آن شکل در می آیند.
نهان دانگان تنوعی از انواع گل ها درست کرده اند. بعضی برای گرده افشانی با باد و برخی دیگر با گلبرگ خوشبو و شهد برای جذب حشرات یا سایر جانوران طراحی شده اند. در برخی گونه ها، درختان منحصرا نر یا ماده هستند. در گل درختانی که نر و ماده روی یک درخت وجود دارند، گل ها به صورت ترکیبی یا جداگانه هستند.
گرده افشانی به کمک حشرات
حشرات به تولید مثل گیاهان کمک فراوانی می کنند. حشراتی مانند زنبور بر روی گل ها می نشینند و به این ترتیب گرده به حشره می چسبد و به گل بعدی منتقل می شوند.
روش تولید مثل پراکندگی دانه
دانه درختان باز دانه معمولا توسط باد پراکنده می شوند. مخروط ها در پاسخ به گرما و رطوبت باز می شوند و دانه های بالدار را در یک بازه زمانی طولانی آزاد می کنند تا اطمینان حاصل کنند که برخی از آن ها شرایط زنده ماندن در شرایط مطلوب را دارند. برخی از کاج ها، دانه هایی دارند که در مخروط آن قدر باقی می مانند تا این که روی زمین بیافتند و توسط حیوانی به مکانی دیگر منتقل شوند.
روش تولید مثل خود تکثیری
برخی از درختان توانایی ورقه ورقه شدن دارند یعنی این که در حالی که ساقه در زمین است، ریشه در خاک باقی می ماند. بعد از این که درخت والد از بین می رود حلقه تولید مثل زنده می ماند. ریشه سطحی در فاصله ای از والد ریشه جدید می سازد و در نتیجه درخت جدید رشد می یابد.
