عبور و مرور در خیابان ها و در سطح شهر برای خودش قوانینی دارد. یکی از این قوانین می گوید عابران پیاده و سواره ها نسبت به هم حق و حقوقی دارند که باید رعایت شود. اما این حق عابرپیاده چیست؟
اول فکر کردم موجودی فضایی، سوار بر سفینه پر سرعتش، از بیخ گوشم رد شد، اما بعد که برگشتم دیدم آقای نوبری، همسایه نوبرمان، سوار بر موتورش از کنارم گذشت. طبق معمول ایشان اینقدر عجله داشت به مقصد برسد که نزدیک بود مرا هم با خودش به مقصد ببرد! بله، یکی از مشکلات بزرگ ما در جامعه همین مسئله حق و حقوق عابران پیاده در خیابان است. حالا موتوری ها که وارد پیاده رو ها می شوند به کنار، سواری ها هم جای خود دارند. وقتی که می بینند 30 کیلومتر جلوتر عابری دارد رد می شود طوری پایشان را روی گاز می گذارند و می آیند که انگار قصد دارند عابر را به قتل برسانند! خب راننده عزیز، تو که باید آخرش بایستی تا عابر رد شود، دیگر گاز دادنت برای چیست؟ گاهی فکر می کنم همه این راننده ها فک و فامیل آقای نوبری اینها هستند!
باید چکار کنیم ؟
1. وقتی در خیابانی چراغ راهنمایی وجود دارد تکلیف روشن است. تا زمانی که چراغ برای شما عابران قرمز است باید بایستید تا ماشین ها رد شوند اما وقتی سبز شد می توانید حرکت کنید. البته از قدیم گفته اند بخشش از بزرگان و عابران پیاده است! وقتی چراغ سبز شد باز هم دو ثانیه صبر کنید تا مطمئن شوید ماشین ها توقف کرده اند و بعد حرکت کنید. آخر برای بعضی از راننده ها چراغ سبز و قرمز مفهومی ندارد و در هر صورت اول آنها باید رد شوند. این افراد معمولا شش ماهه به دنیا آمده اند!
2. اگر در خیابانی چراغ راهنمایی نباشد اما خط عابر پیاده کشیده شده باشد حق عبور با شماست. یعنی جایی که چراغ نیست حق عبور با عابر پیاده است. می خواهم بگویم وقتی آن ماشین از 30 کیلومتری پایش را می گذارد روی گاز تا بیاید و شما را زیر بگیرد (!)، حق عبور با شماست و خیال خام کرده که می تواند بیاید و رد شود. حالا این را می گویم نه اینکه با خیال راحت راهتان را بگیرید و از جلوی اینجور راننده ها رد شوید ها! آخر بعضی هایشان فکر می کنند در مسابقات رانندگی با مانع شرکت کرده اند و اگر عابری را زیر بگیرند، امتیاز می گیرند و می روند مرحله بعد!
3. اسم خیابان یک طرفه روی خودش است. یا می شود به آن وارد شد یا می شود از آن خارج شد. نمی شود هم وارد و هم خارج شد. اما چون همچنان بخشش از بزرگان و عابران پیاده است، موقع گذشتن از خیابان یک طرفه، هم مسیر ورود به خیابان و هم مسیر خروج از خیابان را زیر نظر بگیرید. چون معمولا یک موتوری (و حتی سواری) وجود دارد که چشمش ضعیف باشد و تابلوی خیابان یک طرفه را نبیند و خلاف بیاید. اینجور افراد نوبری نشان (!) معمولا با جمله ای اعتراض آمیز از بیخ گوشتان رد می شوند و در واقع دو قورت و نیمشان هم باقی است.
4. و اما پل عابرپیاده. همیشه هم راننده ها نیستند که حق عابرپیاده را زیر پا (و زیر چرخ های ماشین شان) می گذارند. گاهی خود عابران هم به حق خودشان احترام نمی گذارند. دیده شده برخی از عابران فکر می کنند اگر وسط خیابان، و حتی اتوبان، بدوند و از میان ماشین ها جاخالی بدهند و به آن طرف خیابان یا اتوبان برسند مدال طلای شجاعت می گیرند. همچین خبرهایی نیست و آن طرف مدال پخش نمی کنند! لطفا خودتان را به پل عابر برسانید و از آن استفاده کنید. وقتی خود عابر پیاده حق خودش را زیر پا بگذارد دیگر از سواره ها چه انتظاری می شود داشت؟!
وظایف عابرپیاده براساس آیین‌نامه راهنمایی و رانندگی
مطابق آیین‌نامه راهنمایی و رانندگی، عابران پیاده موظفند در محل‌هایی که پیاده‌رو وجود دارد، از سطح سواره‌رو استفاده نکنند؛ در محل‌هایی که پیاده‌رو وجود ندارد یا به دلایلی غیرقابل تردد باشد، باید از منتهی‌الیه سمت چپ سواره‌رو و عکس جهت حرکت وسایل نقلیه عبور کنند؛ برای گذشتن از عرض راه، تنها از گذرگاه‌های پیاده، پل‌های هوایی و گذرگاه‌های زیرزمینیِ مجاز عبور کنند؛ از دویدن، پریدن و ورود ناگهانی به سطح سواره‌رو خودداری کرده و مراقب حرکت وسایل‌نقلیه باشند.
از حصار آزادراه‌ها نگذرند و در بزرگراه‌ها و خیابان‌ها از لابلای درختان، گل‌بوته‌های حاشیه و میانه راه عبور نکنند؛ در تقاطع‌ها با روشن شدن چراغ سبز مقابل خود (چراغ عابر) حرکت کنند و هنگامی که چراغ عابر قرمز بود، بایستند؛ از موانع و خط‌کشی خطوط ویژه، سواره‌رو خیابان‌ها و میدان‌ها عبور نکنند؛ در بزرگراه‌ها و خیابان‌های اصلی، از خارج از گذرگاه‌های تعیین‌شده عبور نکنند همچنین در سواره‌رو خیابان برای سوار شدن به وسیله نقلیه و نیز صحبت کردن یا خرید و فروش با راننده یا سرنشینان وسایل نقلیه، توقف نکنند.
وظایف عابرپیاده طبق قانون مجازات اسلامی
در مواردی که عبور عابرپیاده ممنوع است، اگر عبور کند و راننده‌ای با سرعت مجاز و مطمئنه در حرکت بوده و وسیله نقلیه نیز نقص فنی نداشته اما در عین حال، راننده قادر به کنترل نباشد و با عابر برخورد کند و منجر به فوت یا مصدوم شدن وی شود، راننده ضامن دیه و خسارت وارده نیست.
همچنین هر گاه شخصی در محل‌هایی که توقف در آنها مجاز نیست، توقف کند یا شی‌ء یا حیوانی را در این قبیل محل‌ها مستقر سازد یا چیز لغزنده‌ای در آن قرار دهد و دیگری بدون توجه به آنها، بر اثر برخورد یا لغزش مصدوم شود یا فوت کند یا خسارت مالی ببیند، شخص متوقف یا کسی که آن شی‌ء یا حیوان را مستقر کرده یا راه را لغزنده کرده، ضامن دیه و سایر خسارات است، مگر آنکه عابر با وسعت راه و محل، عمداً با آن برخورد کند که در این صورت نه‌تنها خسارت به او تعلق نمی‌گیرد بلکه عهده‌دار خسارت وارده نیز می‌شود.
در صورتی که عابران به تکلیف مذکور عمل نکنند و تصادف واقع شود، مشروط به اینکه راننده وسیله نقلیه، همه مقررات را رعایت کرده و با این حال، قادر به کنترل وسیله نقلیه و جلوگیری از تصادف یا ایجاد خسارت مادی و بدنی نباشد، مسئولیتی نخواهد داشت. عدم مسئولیت راننده مانع از استفاده مصدوم یا وارث متوفی از مزایای بیمه نخواهد شد.
وظایف عابرپیاده در قانون رسیدگی به تخلفات اداری
در راه‌هایی که برای عبور عابران پیاده، علایم، تجهیزات و مسیرهای ویژه اختصاص داده شده است، عابران مکلفند هنگام عبور از عرض یا طول سواره‌رو با توجه به علایم راهنمایی و رانندگی منصوبه در محل از نقاط خط کشی‌شده، گذرگاه‌های غیرهمسطح و مسیرهای ویژه استفاده کنند. هرگاه عابران به تکلیف مذکور عمل نکنند، در صورت تصادف با وسیله نقلیه، مشروط به اینکه راننده مقررات را رعایت کرده باشد اما قادر به کنترل وسیله نقلیه و جلوگیری از تصادف یا ایجاد خسارت مادی و بدنی نباشد، مسئولیتی نخواهد داشت.
مسئولیت نداشتن راننده، مانع استفاده مصدوم یا وراث متوفی از مزایای بیمه نخواهد شد و شرکت بیمه با ارائه قرار منع تعقیب یا حکم برائت راننده، ملزم به اجرای تعهدات موضوع بیمه‌نامه به مصدوم یا وراث متوفی خواهد بود.چنانچه وسیله نقلیه بیمه نباشد، دیه عابر از صندوق موضوع قانون بیمه اجباری مسئولیت مدنی دارندگان وسایل نقلیه موتوری زمینی در مقابل شخص ثالث مصوب 23 دی سال 1347 پرداخت می‌شود.
رانندگان نیز موظفند در صورت عبور عابران پیاده از محل‌های تعیین‌شده، با فاصله‌ای که به وسیله خط کشی پشت مسیر ویژه مشخص می‌شود، توقف کامل کنند و در غیر این صورت برای آنها مبلغ دویست هزار ریال قبض جریمه صادر می‌شود.
- حق و حقوق به زبان نوجوانانه؛ نوبر در نوبر در آپارتمان ما!
