حمله به مسجد گوهرشاد

اختصاصی نشریه اینترنتی نوجوان ها

سوسن قریشی: در روز ۲۱ تیر ماه سال ۱۳۱۴ هجری خورشیدی یکی از اتفاقات مهم دوره‌ی معاصر رخ داد حمله به مسجد گوهرشاد مشهد مقدس این اتفاق در زمان رضا شاه و دوران نخست وزیری محمدعلی فروغی افتاد که در آن جمعی بی شمار از مردم متحصن و مخالف با یکسان سازی لباس و بر سر گذاشتن کلاه شاپو توسط مردان جلوی گلوله قرار گرفتند و جان خود را از دست دادند.
رضا شاه بعد از سفری که به کشور ترکیه داشت و با مشاهده این که آن کشور آسیایی و مسلمان چه پیشرفت هایی کرده است، و این پیشرفت ها را به حساب تعویض وضع ظاهری مردم آنجا و غربی شدن سبک زندگی کشور گذاشت و بعد از باز گشت به ایران سعی کرد این تغییرات را به نرمی و آرامی انجام دهد تا از سوی مردم به مخالفت و شورشی بر نخورد.
یکی از آن اقدامات که انجام داد اجباری کردن برداشتن چادر از سر زنان، تغییر لباس مردان به خصوص کلاه آنها بود دستور تاکیدی استفاده از کلاه شاپو را در تمامی شهر های ایران صادر کرد.
در تمامی شهرها این دستور انجام شد اما در شهر مشهد به دلیل مذهبی بودن بیشتر با مقاومتی که از سوی مردم شکل گرفت اجرای این دستور به مشکل خورد و مردم حاضر به هم شکل سازی خود با اروپاییان نشدند.
مردم کم کم از فشار عوامل دولتی برای انجام این قانون به تنگ آمدند و حتی نائب التولیه آستان قدس رضوی محمد ولی اسدی که خود با علما در رفت و آمد زیاد بود در تلگرافی از رضاشاه خواست که برای مشهد درباره اجباری بودن همسان سازی لباس مردان و استفاده از کلاه شاپو و حجاب گرفتن از سر زنان تبصره ای قائل بشود و انجام این قانون را به اختیار خودشان بگذارد.
اما رضا شاه تحت تاثیر سخنان استاندار خراسان که با اسدی مشکل داشت قرار گرفت و از موضع اجباری بودن قانون پایین نیامد.
روحانیون مشهد برای حل این مساله آیت الله قمی را به تهران فرستادند تا با دربار صحبتی داشته باشد اما ایشان به محض استقرار در تهران بازداشت و ممنوع الملاقات شدند.
بعد از رسیدن این خبر به مشهد مردم به اعتراض در مسجد گوهرشاد اجتماع کردند و شیخ بهلول واعظ به سخنرانی پرداخت.
به ماموران نظامی مشهد دستور رسید که تا فردا صبح زمان دارند تا مردم بست نشین را متفرق سازند و گرنه خود با بالاترین مجازات نظامی مواجه می شوند.
فرمانده نظامی مشهد نیز آتش گلوله را به روی مردم بست نشین و زوار گشود تا غائله مسجد گوهر شاد را خاموش کند.
شمار کشته شدگان که از همه اقشار بودند چه بست نشین و چه زائر چیزی حدود ۲ هزار نفر گفته شد. حکومت برای زود جمع کردن این حادثه کشته شدگان را بدون رعایت موازین در گورهای دسته جمعی به خاک سپرد حتی شاهدانی در آن جا حضور داشتند که گفته بودند تعداد زیادی از افراد فقط زخمی شده بودند و زمانی که آنها را در گورهای دسته جمعی می ریختند هنوز زنده بودند و زنده به گور شدند.