حکیم ابوالقاسم فردوسی صاحب کتاب معروف شاهنامه از ستاره های بزرگ آسمان ادب ایران در یکی از سالهای 329 یا 330 هجری قمری
یعنی در همان سال هایی که شمع زندگانی رودکی خاموش می شد در روستای باژ ( پاز کنونی ) واقع در منطقه ی توس پا به عرصه گیتی نهاد . فردوسی از نجیب زادگان و دهقانان توس بود .
فردوسی 40 سال بیشتر نداشت که دقیقی شاعر حماسه پرداز و هم ولایتی او نظم روایات ملی ایران را از چند سال پیش آغاز نموده بود که در سن جوانی به دست غلامش کشته شد و فردوسی سعی کرد تا کار ناتمام او را تمام کند . فردوسی سرودن این شاهنامه را از روی شاهنامه ی منثوری که مشتمل بر تاریخ شاهان قدیم ایران بود و سال های قبل به امر منصور محمد بن عبدالرزاق توسی نوشته شده بود ، آغاز نمود .
ابوالقاسم فردوسی زمانی که 58 ساله بود بیشتر از دو ثلث کتاب خود را به نظم درآورده بود . در سال 387 ه . ق محمود غزنوی به جای پدر نشست و شاعران را بسیار تشویق می کرد . فردوسی که به مرور زمان با فروختن املاکش ، ثروت را صرف شاهنامه نموده بود تصمیم گرفت ، کتابش را به نام محمود کند و برای این کار لازم بود او را ستایش نماید . اما شاهنامه به دلایلی مورد قبول محمود غزنوی قرار نگرفت و یکی از آن دلایل شیعه مذهب بودن فردوسی بود . به دلیل واقع نشدن شاهنامه این شاعر توانا به توس مراجعت نمود و سال های پایانی عمرش را در تنگ دستی گذراند .
فردوسی مردی شیعه مذهب بود که دل بستگی اش به میراث قومی ، مانع از ارادت خاص وی به خاندان پیامبر ( ص ) نگردید .
فردوسی در تشبیه و توصیف صحنه های گوناگون به ویژه میدان های نبرد دستی توانا داشت . سرانجام این شاعر پرآوازه در حالیکه نزدیک به 80 سال داشت در سال 411 هجری قمری در زادگاه خویش دیده از جهان فروبست . آرامگاهش در شهر توس واقع در 20 کیلومتری مشهد زیارتگاه ادب دوستان است .
زندگی نامه مشهورترین شاعران و نویسندگان جهان
بهاره شفیعی
کتاب شاعران و نویسندگان جهان
