خانه نوستالژیک «شیخ الاسلام»

شاید دیدن خانه ای دلباز و قدیمی با تزئینات خاص بتواند شما را به دنیایی ببرد که از زندگی کنونی و ماشینی امروزی ما حسابی دور است و حالتان را حسابی خوب کند. جایی که شما را برای لحظه ای جای صاحب خانه قدیمی قرار دهد و شما را در لذتی وصف ناشدنی غرق کند. مخصوصا اگر آن جا بتوانید انواع صنایع دستی سرزمین ایران را هم ببینید که دیگر چه بهتر.

خانه تاریخی شیخ الاسلام به مساحت 1455 مترمربع در زمان صفویه ساخته شده و هدیه شاه عباس به دخترش « سرو قد خانوم » و دامادش « محقق سبزواری » از علمای بزرگ دوره صفوی است و بعدا منزل شیخ الاسلام که یکی از علمای بزرگ زنجان و از بزرگان دینی زمان قاجار بود و محل سکونت و تدریس آن مرحوم گردید این خانه در زمان قاجار به عنوان مرکزی جهت انجام کارهای مدعی العموم و مرکزی شبیه دادگستری ودر زمان رضا شاه توسط شیخ الاسلام تبدیل به شهرداری شد؛ ولی از دوره صفویه سالی دوماه مراسم عزاداری امام حسین در آن برگزار می شد.

دو باغچه کنونی در حیاط را محل نگهداری اسب و احشام تعزیه خوانی آن زمان و سکوهای اطراف حیاط نیز مخصوص تماشای افراد عامه و اتاق های گوشواره در قسمت تالار نیز محل تماشای خواص بوده است. برپایی عزاداری امام حسین(ع) در این ساختمان تا زمان رضاشاه ادامه داشت و پس از منع عزاداری امام حسین در آن زمان، مردم بصورت مخفیانه در قسمت پشت ساختمان عزاداری می کردند.

منزل شیخ الاسلام که یکی از علمای بزرگ زنجان و از بزرگان دینی زمان قاجار بود

در سال های قبل از انقلاب به دلیل جلوگیری از تخریب و انهدام بنا، این ساختمان در اختیار وزارت فرهنگ و هنر وقت قرار گرفت. در سال 1365 این خانه مورد بمباران قرار گرفت و قسمت جنوب شرقی آن آسیب های جدی دید که عملیات بازسازی و مرمت آن به سرعت انجام گرفت.

خانه شیخ الاسلام در چهارباغ پایین، چهار راه تختی و در کوچه ای به همین نام (شیخ الاسلام) بر روی یک شیب ملایم قرار گرفته است. بنا در ضلع شمالی به خیابان امام و در جنوب به کمربندی خیام می رسد. این بنا در مجموعه حریم بازار واقع گردیده که در ضلع شرقی آن خیابان فردوسی و در ضلع شمالی مجموعه بازار تاریخی و خیابان ضیائی می باشد در ضلع غرب کوچه شیخ الاسلام و در جنوب نیز به بافت قدیمی و کوچه حسینیه منتهی می گردد.

در حال حاضر این خانه از خانه های زیبای اصفهان به شمار می رود که واحدهای صنایع دستی سازمان میراث فرهنگی در آن مستقر هستند و به موزه ای از هنرهای سنتی از جمله ترمه، زری بافی، گلابتون سازی، چادر شب بافی، شعر و مخمل بافی، رنگ  رزی، عبابافی، ریسندگی، رنگ رزی و حلاجی تبدیل شد تا علاقه مندان هنرهای سنتی در آن از نزدیک با صنایع دستی آشنا شوند.

منزل شیخ الاسلام به سبک خانه های قدیمی زنجان و با مصالح سنگ، آجر و ملاط  کار شده است

منزل شیخ الاسلام به سبک خانه های قدیمی زنجان و با مصالح سنگ، آجر و ملاط در یک طبقه کار شده است. ورودی در ضلع غربی و اتاق ها برگرد حیاطی مشجر واقع گردیده اند. تالار اصلی در ضلع شمالی بنا با تزئینات گچ بری و سقف لمبه کاری شده خودنمائی می کند. در ضلع جنوبی حیاط تالاری موجود است که متاسفانه در حال حاضر به صورت انباری مورد استفاده قرار گرفته است. این تالار نیز دارای گچ بری بسیار زیبا با نقوش گیاهی و حیوانی و مقرنس بنا بصورت مسطح با تیرهای چوبی و پوشش ملاط کاه گل بوده که در سال های اخیر با پوششی از آسفالت ایزولاسیون شده است .

این خانه زیبا شامل دو بخش اندرونی و بیرونی است. بنای بخش جنوبی این خانه که مهم ترین بخش آن به شمار می رود، دارای یک ایوان بزرگ با تزئینات مقرنس کاری و نقاشی گل و بوته در سقف و هم چنین دو ستون بزرگ و یک حوض زیبا در مرکز ایوان است. ایوان این بخش از تزئینات مقرنس کاری منحصر به فردی برخوردار است. در این ایوان 2 عدد پنجره مشبک چوبی بسیار زیبا با شیشه های رنگی و دیوارهائی که با نقاشی و گچ بری تزئین شده اند به زیبائی خانه می افزایند. اتاق کوچکی که در عقب این ایوان وجود دارد با مجموعه ای از هنر گچ بری و مقرنس کاری یکی دیگر از قسمت های بسیار جالب خانه می باشد. سایر بخش های این خانه نیز دارای پنجره های مشبک و گره چینی است.

بیتوته