چند روز است که نیروهای آتش‌نشانی و امدادگران در حال آواربرداری پس از فروریختن ساختمان پلاسکو هستند اما هنوز کار تمام نشده است. در کنار همه خطراتی که در این عملیات وجود دارد استنشاق الیاف آزبست خطری است که می‌تواند تا 10 سال بعد با ابتلا به سرطان خودش را نشان دهد.
این خطری است که پس از حادثه 11 سپتامبر مطالعات آن را به خوبی نشان داده و مشخص است. ساختمان پلاسکو با همان مواد برج‌های دوقلو عایق شده است. مرگ براثر استنشاق آزبست بسیار دردناک است و تا ده سال طول می‌کشد.
تحقیقات صورت گرفته نشان می‌دهد ساختمان‌هایی که قبل از سال 2000 ساخته شده‌اند اکثرا از این ماده خطرناک استفاده گسترده‌ای داشته‌اند. در ساختمانی که 54 سال قبل کار ساختش تمام شده استفاده از آزبست با دانش آن زمان امری عادی بوده است. اما اکنون تحقیقات پزشکی سرطان زا بودن این ماده را به خوبی ثابت کرده است. «آزبست» (asbestos) یا همان چیزی که نام پنبه نسوز یا پنبه کوهی می‌شناسیم یک نوع الیاف معدنی است که به‌صورت طبیعی هم پیدا می‌شود. تا اواخر دهه 80 میلادی از این ماده در بسیاری از ساختمان‌ها استفاده می‌شد اما از حدود سال 1980 میلادی در کشورهای صنعتی جهان استفاده آن به شدت کاهش پیدا کرده‌است.
در ساختمان‌ها آزبست برای افزایش مقاومت سیمان در لوله‌های سیمانی و قطعات پوششی سقفی و همچنین به عنوان عایق حرارتی استفاده می‌شود. این الیاف آن‌قدر کوچک هستند که می‌توانند به‌راحتی به بخش‌های عمیق‌تر ریه نفوذ کنند. هر چند در زمان خود آتش‌سوزی میزان این الیاف در هوا کم است اما در زمان عملیات آواربرداری مانند عملیاتی که در محوطه پلاسکو ادامه دارد ع آوار این قابلیت را دارد که الیاف حاوی آزبست را بار دیگر وارد هوا کند. حتی روزها پس از حادثه 11 سپتامبر نمونه‌هایی که از هوای منطقه گرفته شد، وجود سطوح بالایی از آزبست را در هوا نشان می‌داد.
همان طور که گفته شد الیاف آزبست می‌تواند به ذرات بسیار ریز و نامریی تبدیل شود. این ذرات نامریی که قطر آنها کمتر از 0٫5 میکرون است، در هنگام تنفس به اعماق شش نفوذ می‌کنند و برای همیشه در آن جا می‌مانند. با گذشت زمان این ذرات بر اثر تحریکات مداوم خود می‌توانند سبب بیماری‌های آزبستوز (Asbestosis)، سرطان ریه و یا بیماری مزوتلیوما (Mesothelioma) شوند که همه آنها در نهایت به مرگ منتهی می‌شوند.
بیماری‌های ناشی از استنشاق از آزبست را می‌توان به طور خلاصه فهرست کرد: آزبستوز، سرطان ریه، مزوتلیوما، سرطان حنجره
آزبست به خصوص زمانی خطرناک تر می‌شود که ترد و شکننده باشد. در این حالت به راحتی می‌تواند در فضا آزاد گردد. الیاف ریزتر می‌توانند برای مدّت زیادی در هوا باقی بمانند. آنها سپس از راه دهان و بینی به کیسه‌های هوایی بسیار کوچک شش‌ها رفته و باعث بیماری می‌شوند.
باید به خاطر داشته باشید:
الیاف آزبست با چشم غیر مسلح دیده نمی‌شوند.
شما نمی‌توانید بوی الیاف آزبست را استنشاق کنید.
علائم و بیماری‌های مربوط به آزبست چندین سال طول می‌کشد تا مشخص شوند.
سیگار کشیدن خطرات مربوط به آزبست را چندین برابر افزایش می‌دهد.
آزبست وقتی وارد هوا شود بسیار خطرناک می‌شود.
به همین خاطر نیروهای حاضر در محوطه پلاسکو باید به صورت الزامی از ماسک مناسب و استاندارد استفاده کنند. حتی به شهروندان هم توصیه می‌شود که از تردد در این منطقه خودداری کنند و در صورتی که به مجبور به این کار هستند از ماسک استفاده کنند. هشدار مهم این است که در صورتی که الیاف آزبست را تنفس کرده باشید سیگار کشیدن تاثیر و خطر آن را چندین برابر می‌کند.
