ورزش کودکان
۱. براساس شرایط و ویژگی های کودک و علاقه مندی او لازم است به جای توجه بر نتیجه و برد و باخت، تجربه و لذت بازی را به او بیاموزیم.
۲. بهتر است فعالیت در رشته هایی مانند ژیمناستیک که به انعطاف پذیری زیاد بدن نیاز دارد، در سنین کودکی شروع شود.
۳. معمولا تا قبل از بلوغ، به دلیل اینکه رشد استخوان ها و عضلات کودکان تفاوت چندانی ندارد، احتمال آسیب در بازی های گروهی و برخوردی کمتر است اما پس از سن بلوغ، به دلیل افزایش حجم و توان بدنی مخصوصا در پسران، بهتر است در چیدمان بازی های گروهی و برخوردی به تناسب جسمی و قدرتی بازیکنان توجه شود.
۴. گاهی والدین از اینکه فرزند ۹ ساله شان به ورزش های برخوردی مانند فوتبال بپردازد واهمه دارند، در حالی که در بیش تر باشگاه های ورزشی، ورزشکاران به گروه های سنی مختلف طبقه بندی می شوند و کودکان هم سن و سال با هم به رقابت می پردازند.
۵. هنگام انجام ورزش در فصل تابستان و محیط های گرم، باید به سلامت کودکان بیش تر توجه شود و سیستم های تهویه در محیط های بسته وجود داشته باشد.
۶. تحمل کودکان در برابر گرما کمتر است، بنابراین باید مراقب باشیم دچار کم آبی نشوند. معمولا هنگام انجام حرکت های ورزشی، بدن کودکان گرمای بیش تری تولید می کند در حالی که کمتر عرق می کنند. به همین دلیل باید توجه خاصی به مسئله کم آبی شود. لازم است بطری های آب هنگام تمرین یا مسابقه در دسترس کودکان باشند.
۷. توصیه می شود مربیان و والدین به کودکان کمتر از ۱۰ سال در مورد نوشیدن آب بیش تر تاکید داشته باشند. وزن کشی کودکان قبل و بعد از ورزش (همانند بزرگسالان) می تواند کمک قابل توجهی به تخمین میزان آب دریافتی آن ها داشته باشد.
۸. توصیه می شود قبل از ورزش، مربی اقدام های لازم برای گرم کردن و حرکات کششی را انجام دهد و مراقب باشد کودکان از تجهیزات حفاظتی مانند کلاه ایمنی، عینک، ساق بند و کفش مناسب هم حتما استفاده کنند. این موضوع اهمیت زیادی دارد زیرا آسیب صفحه رشد می تواند باعث کوتاهی و تغییر شکل زاویه دار عضو شود.
۹. در رشته های ژیمناستیک، اسکیت و پاتیناژ که لاغر بودن امتیاز بیشتری دارد، ممکن است کودکان عمدا از غذا خوردن امتناع کنند و این باعث اختلال در رشد و بلوغ آن ها می شود که برای پیشگیری از آن، والدین باید هوشیارتر باشند.
۱۰. ورزش برای کودکان مبتلا به دیابت یا آسم:
کودکانی که به بیماری های خاص مانند دیابت یا آسم مبتلا هستند، باید قبل از شروع ورزش به پزشک متخصص مراجعه کنند تا توصیه های لازم به آن ها داده شود. کودکان مبتلا به دیابت با توجه به نوع دیابت و شدت آن باید تحت درمان پزشکی قرار بگیرند. این کودکان در صورت کنترل دیابت اجازه دارند در فعالیت های ورزشی شرکت کنند.
به علت خطر افت قندخون (هیپوگلیسمی) یا افزایش قندخون (هیپرگلیسمی) لازم است قبل و بعد از ورزش قندخون با گلوکومتر اندازه گیری شود و اگر میزان آن زیر ۱۰۰ میلی گرم در دسی لیتر باشد، مقداری قند مصرف کنند. اگر قند خون بالای ۲۵۰ میلی گرم در دسی لیتر باشد، فعالیت ورزشی مجاز نیست. معمولا در این کودکان بهترین زمان شروع فعالیت ورزشی، یک تا دو ساعت پس از صرف غذاست. بچه هایی که انسولین تزریق می کنند، با دستور پزشک معالج باید مقداری از دوزاژ آن را قبل از ورزش کاهش دهند. به علت احتمال افت قند تا ۲۴ ساعت پس از ورزش، بهتر است فعالیت های ورزشی در صبح انجام شود. فعالیت در عصر، احتمال افت قند هنگام خواب را بالا می برد. در صورت بروز عوارض بیماری با توجه به نوع عارضه، باید مراقبت های خاصی انجام شود.
اگر انجام فعالیت های ورزشی در کودکان مبتلا به آسم، باعث تشدید علایم بیماری می شود، قبل از شروع ورزش باید داروهای تنگی نفس مصرف کنند و به اندازه کافی مرحله گرم کردن را انجام دهند. این کودکان باید از ورزش در هوای خشک و سرد و محیط های آلوده پرهیز و تا حد امکان از تنفس دهانی خودداری کنند. در پایان ورزش، سرد کردن بدن به صورت حرکت های سبک و تفریحی ضروری است. کودکان مبتلا به آسم نباید ورزش هایی مانند دویدن، شنا یا دوچرخه سواری طولانی انجام دهند.
نویسنده: دکتر هاله دادگستر
متخصص پزشکی ورزشی
منبع: هفته نامه سلامت
