منظور از مواد در این مجموعه، الکل، تنباکو، داروهای غیر قاقونی و هم چنین داروها و مواد فرار است.
موادی با اهمیت ویژه
آموزش مواد دربرگیرنده تمامی مواد از قبیل مواد غیر قانونی، الکل، تنباکو، مواد فرار، و داروهای با و یا بدون نسخه است. دانشآموزان باید بیاموزند که تمامی مواد بهطور بالقوه میتوانند به فرد مصرفکننده آسیب برسانند و نیز این که مصرف مواد ذکر شده بهصورت ترکیبی احتمال ایجاد آسیب را بهطور چشم گیری افزایش میدهد و نهایتا این که داروهای قانونی و غیر قانونی هر دو میتوانند زیان آور باشند. در برخی موارد ممکن است نیاز باشد که معلمین به واسطه دلایلی نظیر رخدادی در مدرسه، هوش محلی، توجه رسانهها، و یا علایق دانش آموزی بر موضوعات مرتبط با مواد خاصی تاکید کنند. ولی باید توجه داشت که موضوعات مرتبط با مواد خاص نباید بهطور جداگانه آموزش داده شوند، بلکه باید بهطور یکپارچه و درون یک برنامه کلی و جامع به دانشآموزان ارائه گردند. بهویژه این احتمال وجود دارد که جوانان با الکل و آسیبهای ناشی از مصرف روز افزون آن سرو کار پیدا کنند. بنابراین باید به موضوع الکل بهعنوان بخشی از آموزش مواد توجه ویژهای مبذول کرد.
مواد غیر قانونی به دستههای مختلفی طبقه بندی میشوند. هر کدام از این دستهها (A،B و C) در صورت به همراه داشتن و یا مصرف، شامل مجازات مختلفی هستند. دسته بندی مواد ممکن است هر از گاهی تغییر یابد تا آخرین شواهد و مدارک موجود را منعکس کند. به همین دلیل افرادی که مسئول آموزش مواد هستند، باید از آخرین دسته بندی مطلع و آگاه باشند
الکل
الکل به سهولت قابل دسترسی بوده و عموما به لحاظ اجتماعی در بین اکثر (و نه تمامی) گروههای فرهنگی (در انگلستان- م) مورد پذیرش قرار میگیرد. در میان تمامی مواد (قانونی و غیر قانونی)، الکل مادهای است که در اکثر اوقات مصرف شده و شایع ترین مشکلاتی را که جوانان با آن دست به گریبان هستند، پدید میآورد. جدیدترین آمار نشان از رشد قابل توجه تعداد زنان جوان مصرف کننده الکل دارد. در حالیکه فروش و یا سرو کردن الکل برای دختران زیر 18 سال غیر قانونی است.
نظرسنجی اخیری که تحت عنوان “سیگار کشیدن، مصرف الکل و مصرف مواد در میان جوانان در انگلستان 2008انجام گرفته است، نشان دادهاست که نسبت جوانان 11 تا 15 سالههایی که طی هفته گذشته الکل مصرف کردهاند از نقطه اوج 26 درصدی در سال 2001 به 18% در سال 2008 نزول یافته است. با وجود این، بهنظر میرسد که افرادی که الکل مصرف میکنند، روز به روز بر مصرف خویش میافزایند. میانگین سطح مصرف از 5.3 واحد در 1990 به بیش از دو برابر خود یعنی 12.7 واحد در سال 2007 و 14.6 واحد در 2008 رسیده است. علاوه بر این، پسران بیش از دختران و دانشآموزان بزرگ تر بیش از دانشآموزان جوان تر الکل مصرف میکنند. تحقیقات آشکار ساخته است که 15 درصد جوانان میاندیشند که مصرف الکل حداقل یک بار در هفته کاملا عادی است.
نگرش های جوانان نسبت به الکل به طور عمده در مدرسه راهنمایی شکل میگیرد. در حالیکه تنها اقلیت کودکانی که در سن مدرسه قرار دارند، بهطور معمولی الکل مصرف میکنند، بیش از نیمی از آن ها در سن 13 سالگی برای اولین بار الکل را امتحان کردهاند. بنابراین آموزش الکل باید از مدرسه ابتدایی یعنی قبل از این که دانشآموزان الکل را برای اولین بار امتحان کنند آغاز شده و در سراسر مدرسه راهنمایی هم زمان با افزایش میزان تجربه و درک و فهم دانشآموزان تکرار شود. والدین تاثیری چشم گیر بر نگرشهای جوانان نسبت به الکل داشته و به همین دلیل باید از برنامههای آموزش الکل مدرسه آگاه بوده و در آن ها مشارکت جویند.
هم چنین مدارس باید جوانان آسیب پذیر را که به واسطه مصرف الکل خود یا والدینشان نیازمند حمایتی هدفمند هستند، شناسایی کنند.
اثرات
شواهدی زیادی وجود دارند که نشان میدهند رابطه مشخصی بین میزان مصرف الکل و میزان سلامتی و دیگر آسیبهای وارده وجود دارد. در ذیل به نمونههایی از این شواهد اشاره شده است:
ریسک حادثه یا آسیب
10هزار کودک 11 تا 17 ساله به واسطه مصرف الکل به بیمارستان انتقال داده شده اند (که 6 هزار تن از آن ها، 11 تا 15 ساله بوده اند).
اثرات بر سلامتی در بلند مدت
شروع زودهنگام مصرف الکل باعث میشود که فرد در بزرگ سالی دچار وابستگی به الکل شود. مرگ و میر ناشی از بیماری کبدی امروزه در میان جوانان نیز مشاهده میشود.
مصرف الکل در سنین پایین یعنی زمانی که مغز در حال رشد است، میتواند اثرات مخرب کوتاه و بلندمدت بر عملکرد فرد در مدرسه، کارکرد اجرایی و حافظه بلند مدت وی داشته باشد.
مصرف الکل با فعالیتهای جنسی حفاظت نشده و بارداری نوجوانان همراه بوده و نیز احتمال ابتلا به بیماریهای قابل انتقال از طریق فعالیتهای جنسی را افزایش میدهد.
احتمال این که نوجوانانی که دچار مصرف الکل هستند درگیر عوارضی چون تغییرات اشتها، کاهش وزن، اگزما، سردرد، و اختلال در خواب شوند بسیار زیاد است.
احتمال تصادف نوجوانان و جوانانی که الکل مصرف کرده و سپس رانندگی میکنند و یا به خود اجازه میدهند که سوار ماشین رانندههای مست شوند بسیار بالا است.
جوانان انگلستان مشخصا نگرش بسیار مثبتی به الکل دارند. بنابراین بسیار اهمیت دارد که در کنار پذیرفتن شیوع مصرف الکل در میان بزرگ سالان، آسیبها و خطرات ناشی از الکل را به جوانان آموزش دهیم. مدارس بهویژه باید از ابلاغیه “مسئول کل امور پزشکی ” (که در ذیل بهطور کامل ارائه شده است) آگاه باشند. در این ابلاغیه آمده است: “به کودکان و والدین و اولیای آن ها توصیه میشود که دوران کودکی عاری از الکل سالم ترین و بهترین گزینه است. با وجود این، اگر کودکان الکل مصرف میکنند، این مصرف نباید زودتر از 15 سالگی آغاز شود”.
مدارس ممکن است بخواهند فرهنگ پیرامون الکل را با در نظر گرفتن دیدگاههای جامعه، ارزشهای خانواده، رسانهها و منافع تجاری، قوانین خرید و فروش الکل (مثلا قوانین مصرف الکل در مکانهای عمومی زیر سن 18 سالگی)، تاثیرات مالی مصرف الکل و نیز ارتباط میان مصرف الکل، رفتارهای ضد اجتماعی، ایمنی شخصی، جرایم و رفتارهای جنسی مورد بحث و بررسی قرار دهند.
با توجه به شیوع مصرف الکل و آسیب پذیری رو به رشد جوانان در برابر اثرات مصرف الکل و تغییرات در رفتارهای مصرف الکل، آموزش دانشآموزان در خصوص اثرات الکل و چگونگی کاهش آسیبهای ناشی از الکل از درجه اولویت بسیار بالایی برای مدارس برخوردار است. بر این اساس، این دپارتمان از تمامی مدارس انتظار دارد که این مساله را در برنامههای آموزش مواد خود منعکس کنند.
هدف آموزش مواد میتواند به تاخیر انداختن سن شروع مصرف الکل و متعاقبا کاهش ریسکهای ناشی از مصرف الکل توسط دانشآموزان یا سایرین باشد. این آموزش میتواند به روشنی محدودیتهای قانونی موجود درباره مصرف الکل و نیز بهخطر افتادن سلامتی و آسیبهای ناشی از مصرف الکل در سنین پایین را به دانشآموزان آموزش دهد. این مجموعه راهنما اذعان دارد که بسیاری، و نه تمامی مردم الکل مصرف میکنند. ولی در عین حال میکوشد تا تواناییهای دانشآموزان را به منظور مقاومت در برابر فشار هم سالان جهت مصرف، شناسایی و مدیریت ریسکهای ناشی از مصرف و نهایتا اتخاذ کردن تصمیمات مسئولانه و سالم افزایش دهد. جوانان باید درک کنند که الکل یک ماده بوده و علی رغم قانونی بودن، مصرف آن آسیبهای بالقوهای را به همراه دارد، بهویژه اگر بیش از حد و یا همراه با سایر مواد مصرف شود. مسئول کل امور پزشکی انگلستان پنج رهنمون را (2009) ارائه کرده که آن ها را در ذیل مشاهده میکنیم:
مدارس به هنگام ایجاد برنامه آموزش مواد مختص به خود، باید رهنمونهای مسئول کل امور پزشکی (CMO) را مد نظر قرار داده و روشهایی را اتخاذ کنند تا مطمئن شوند تمامی دانشآموزان این رهنمونها را بهخوبی درک و فهم کردهاند. مجموعه راهنمای نهایی هنوز چاپ نشده است، ولی تا زمانی که مجموعه راهنمای حاضر به چاپ برسد، مجموعه نهایی نیز چاپ و منتشر خواهد شد.
تنباکو
مصرف تنباکو در کشور انگلستان به تنهایی بزرگ ترین عامل بیماریهای قابل پیش گیری و نیز مرگ زود هنگام است. نیمی از افرادی که در نوجوانی تنباکو مصرف میکنند، در بزرگ سالی نیز به مصرف خود ادامه میدهند و نیمی از تمامی بزرگ سالانی که برای مدت طولانی تنباکو مصرف کردهاند، به مرگ زود هنگام دچار میشوند.
تعداد مصرف کنندگان جوان تنباکو از سال1998 نسبتا ثابت مانده است. در سال 2008 همانند سال 2007، 6% افراد 11 تا 15 ساله بهطور معمولی (حداقل یک بار در هفته) تنباکو مصرف میکردهاند. شیوع مصرف معمولی تنباکو در این گروه سنی در مقایسه با نقطه اوج مصرف آن در سال 1996 (13%) به نصف تقلیل یافته است با وجود این، میزان مصرف قویا با سن و سال افراد مرتبط است.
در مقایسه با جوانانی که تنباکو مصرف نمی کنند، احتمال این که جوانان مصرف کننده تنباکو در آینده مواد غیر قانونی مصرف کنند، بسیار بیش تر است. حدود یک نفر از هر هفت (یعنی 14%) فرد 15 ساله میگوید که حداقل یک بار در هفته تنباکو مصرف میکنند و این در حالی است که کمتر از 0.5% از افراد 11 ساله چنین مصرفی دارند.
موثرترین راه برای پیش گیری از مصرف تنباکو توسط جوانان، کاهش شیوع مصرف در میان بزرگسالان است، زیرا احتمال این که کودکانی که والدین آن ها تنباکو مصرف میکنند خود نیز در آینده شروع به مصرف کنند، بسیار زیاد است. کودکان 11 تا 15 سالهای که والدین آن ها مصرف کننده تنباکو هستند، با احتمال بیش تری برای مصرف کننده شدن و هم مصرف آشکار تنباکو در خانه رو به رو هستند. در سال 2006 گزارش شده است که تنها 4% از افراد 11 تا 15 سالهای که با والدین یا اولیا سیگاری زندگی نمی کردند، به مصرف معمولی تنباکو روی آورده اند. در حالیکه این درصد برای همسالانی که با یک نفر سیگاری زندگی میکردند 10%، با دو نفر سیگاری 15% و سه و بیش از سه نفر سیگاری 25% گزارش شده است (فولر 2007).
اکثر مصرف کنندگان جوان تنباکو در تخمین تعداد همسالان خود که دخانیات مصرف میکنند مبالغه میکنند: 8% از این مصرف کنندگان میاندیشند که تمامی هم سالان آن ها دخانیات مصرف میکنند. در حالیکه تنها 1% از جوانانی که تنباکو مصرف نمی کنند، میاندیشند که تمامی جوانان سیگار میکشند. چنین تخمینی به عادی سازی مصرف تنباکو یاری کرده و بیانگر چرایی احتمال زیاد شروع مصرف دخانیات در کودکان است. بنابراین مدارس نقش بسیار مهمی را در مورد ذهنیت دانشآموزان در خصوص سیگار، بهویژه در بررسی جایگاهی که سیگار کشیدن در زندگیهای آن ها دارد، و نهایتا در بررسی دیدگاههای آن ها درباره جایگاهی که سیگار کشیدن در جامعه دارد، ایفا میکند.
علاوه بر این مدارس نقش مهمی را در ایجاد آگاهی در دانشآموزان در خصوص سلامتی و ریسکهای اجتماعی ناشی از سیگار کشیدن بازی میکنند. باید اطلاعات لازم، نگرشها و مهارتهایی که به دانشآموزان کمک میکند تا از مصرف سیگار اجتناب کنند یا آن را ترک کنند، در آن ها ایجاد شود. برخی از مدارس راهنمایی، گروههای حمایتی ترک سیگار را برای کمک به دانشآموزان سیگاری (و نیز کارکنان و والدین/ اولیای) که تمایل دارند بر این عادت بد خود فایق آیند، تشکیل میدهند- این اقدام بهطور ایده آل باید در هماهنگی با خدمات ترک سیگار در اداره خدمات بهداشتی انگلستان (NHS) صورت گرفته و مورد حمایت آن قرار گیرد. احتمال ترک سیگار توسط دانشآموزان سیگاری (در تمامی گروهها) که از حمایت این اداره بهره میبرند، نسبت به آن هایی که از چنین مساعدتی بی بهره مانده اند، 4 برابر بیش تر است.
شواهد محدودی درباره مداخلههایی که به منظور حمایت از ترک سیگار در جوانان صورت میگیرند وجود دارد. یکی از مقالات موسسه ملی برتری بالینی و بهداشت (NICE)تاکید دارد که برنامههای مبتنی بر مدرسه نباید حذف شوند، بلکه باید توسط جامعه و مداخلههای مبتنی بر خانواده تکمیل گردند. علاوه بر این پیشنهاد میشود که راهکارهای محیط زیستی و سراسری پیش گیری از سیگار ادامه یافته و گستردهتر شوند. بنابراین مدارس باید به منظور از بین بردن وجه عادی سیگار کشیدن، بر جامعه و مداخلههای مبتنی بر خانواده تمرکز داشته باشد.
مدارس میتوانند به منظور ترغیب جوانان، اثر مصرف سیگار را بر روی عملکرد فوری جسم و ظاهر فیزیکی فرد و نیز تاثیر دوستان، خانواده، جامعه و رسانهها را بر تصمیمات مربوط به سیگار مورد بحث و بررسی قرار دهند. علاوه بر این مدارس میتوانند درباره اثرات مالی مصرف دخانیات گفتوگو کنند. مدارس نقش بسیار مهمی در زمینه توسعه و پیاده سازی خط مشی های قوی مدرسه که مصرف تنباکو را در محیط مدرسه منع کرده و والدین و اولیا را در رسیدن به خانههایی عاری از تنباکو یاری و حمایت میکنند، بازی میکنند.
موسسه ملی برتری بالینی و بهداشت (NICE) به منظور پیش گیری از مصرف دخانیات توسط جوانان در اوایل سال 2010 ، مجموعه راهنماییهایی را در زمینه ابتکارات مبتنی بر مدرسه که توسط هم سالان هدایت میشود، منتشر کرده است.
pishgirinovin.com