در کشورهای آمریکایی و اروپایی سارندگان فیلم ها می توانند از هرگونه محتوایی برای تولید فیلم بهره ببرند و اصطلاحا چیزی به نام سانسور فیلم ها وجود ندارد. اما در عوض شرکت های فیلمسازی ،مجبورند قبل از نمایش فیلم رتبه بندی محدودیت سنی فیلم ها را رعایت کنند.رتبه بندی سنی توصیه هایی برای والدین و معلمان است تا به آنها کمک کند نسبت به مرحله رشد کودکان تصمیم بگیرند که چه فیلمی برای فرزندشان مناسب است.
از نظر قانونی، سینماها باید از این موارد پیروی کنند و به هیچ فردی زیر سن رتبه بندی فیلم، بلیط فرخته نمی شود. اما برای تلویزیون و شبکه های خانگی موضوع فرق دارد و این والدین هستند که با توجه راهنمای رتبه بندی محدودیت سنی فیلم ها تشخیص می دهند که چه فیلمی را برای تماشای با فرزندان خود انتخاب کنند.
علایم اختصاری رتبه بندی محدودیت سنی فیلم ها
معمولا بر روی کاور فیلم ها وسی دی های خارجی زبان علایمی اختصاری دیده می شود که هر کدام نشانه محدودیت تماشای آن فیلم را مشخص می کند . البته اگر چه رتبه بندی فیلم ها مفید است اما والدین باید توجه کنید که این رتبه بندی فقط یک راهنماست و ممکن است با ارزش های یک خانواده کاملا سازگاری نداشته باشد . بنابراین والدین باید برآن چه فرزندانشان می بینند نظارت داشته باشند و چه بهتر که فرزندان فیلم ها را با خانواده ها تماشا کنند.
هررسانه ای که فرزند شما استفاده می کند باید مناسب سن او باشد .پس بهتر است که والدین قبل از قرار دادن هر رسانه در اختیار کودکان خودشان آن را بررسی کرده باشند.
رتبه بندی محدودیت سنی فیلم ها به چه مواری توجه می کند ؟
شورای رتبه بندی محدودیت سنی فیلم ها، با توجه به سن تماشا کنندگان رسانه موارد زیر را بررسی می کند و به هر فیلم درجه ای می دهد
1- رفتار خطرناک :
- اجازه دادن به رفتارهای ناپسند مانند ترویج قلدری کردن و زورگویی
- نشان دادن رفتار خطرناکی که کودکان خردسال ممکن است تقلید کنند
- نشان دادن سلاح های فریبنده ای که کودکان را به خود جلب کند
- ترویج رفتار غیرقانونی
2- تبعیض
- صحنه‌هایی که شامل رفتارهای تبعیض‌آمیز مانند نژادپرستی و تبعیض جنسی است
3-مواد مخدر
- تبلیغ یا نشان دادمواد مخدر به شکل جذاب
- صحنه های دقیق مصرف مواد مخدر
4- گفتار
- استفاده از گفتار توهین آمیز و زمینه استفاده از آن
5- برهنگی و رفتارجنسی
- صحنه هایی با ماهیت جنسی شامل برهنگی
- عادی سازی رفتار جنسی
- کنایه ها و اشارات به رابطه جنسی
- خشونت جنسی و تهدید جنسی
- نشان دادن خشونت جنسی
- نشان دادن تهدید و آزار جنسی
- صحنه های خشونت جنسی که نشان دهنده ناتوانی، ترس یا ناراحتی است
6- تهدید و وحشت
- تصاویر و صحنه های ترسناک و مدت زمان ادامه آنها
- جلوه هایی مانند موسیقی، رئالیسم یا عناصر ماوراء طبیعی که می تواند بینندگان را ناراحت کند
7- خشونت
- استفاده از خشونت بیش از حد
- عادی سازی خشونت یا نمایش خشونت به شکلی جذاب
8- موضوع فیلم
- آیا موضوع فیلم با حساسیت مدیریت می شود؟ آیا آرامش بخش و مثبت است یا ترس و اضطراب را تقویت می کند؟
9- لحن و تاثیر
- حتی اگر فیلم نامه به خودی خود به اندازه کافی بدون موارد فوق باشد، لحن فیلم می تواند رتبه بندی را در صورت تاریک یا ناراحت کننده بودن تغییر دهد.
رتبه بندی محدودیت سنی فیلم ها
بطور کلی چند رده‌سنی برای فیلمها تعریف شده است که در ادامه به معرفی هر کدام می پردازیم.
رده G (عمومی)
G مخفف General Audience به معنی تماشاگران عمومی است و هرفردی در هر سنی می تواند این فیلم را تماشا کند و هیچ موضوع نامطلوبی برای کودکان و نوجوانان در این فیلم نیست . فیلم‌های دارای رتبه G نباید محتوایی مرتبط با برهنگی، فعالیت جنسی، خشونت و مصرف مواد داشته باشند.
رده PG
مخفف Parental Guidance Suggested به معنی تصمیم‌گیری با والدین است که ممکن است مواردی برای بچه‌ها مناسب نباشد، و به این معنی است که والدین ممکن است دوست نداشته باشند فرزندانشان این سری فیلمها را ببینند .در این گونه فیلم ها ممکن است اشاره ای به موضوعاتی مانند نژادپرستی یا قلدری شده باشند، اما نه به گونه‌ای که چنین رفتاری را تایید کند. یا ممکن است نوع کلمات استفاده شده کمی بی ادبانه باشد و کنایه ها و اشاره های ملایمی به رابطه جنسی در فیلم دیده شود.
رده PG-13
مخفف Parents Strongly Cautioned به معنی هشدار به والدین است و دیدن این فیلم ها برای بچه‌های زیر ۱۳ سال نامناسب است این فیلمها حاوی خشونت، آمیزش و برهنگی نیستند؛ اما ممکن است موضوعات عشقی واستفاده از مواد مخدر در آن نمایش داده شوند. دیدن این این گونه فیلم ها برای نوجوانان فقط همراه با یک فرد بزرگتر امکان پذیر است. فروش سی دی فیلم های این رده سنی به افراد کم سن نیز ممنوع است.
رده PG-15
فیلم های این رتبه بندی برای نوجوانان زیر 15 سال مناسب نیست. اگرچه اغلب نوجوانان از بسیاری از موضوعات مربوط به بزرگسالان آگاه هستند، اما موضوعاتی وجود دارد که ممکن است تاثیر منفی بر آن ها بگذارد . در این فیلم ها شاید رفتارهایی مانند خودکشی و آسیب رساندن به خود و استفاده از داروهای غیرقانونی نشان داده شود، اما نباید ترویج شود،استفاده از کلمات رکیک مجاز است. صحنه های سکس و خشونت نیز به شکل محدودی در این فیلم ها دیده می شوند.
رده R
مخفف Restricted-Under 17 به معنی است که نوجوانان زیر ۱۷ سال باید با والدین این فیلم ها را تماشا کنند یا شخص بزرگتری سرپرست آنها باشد . این رده از فیلمها حاوی کلمات رکیک، خشونت، آمیزش جنسی و نمایش استعمال مواد مخدر است.
رده NC-17
مخفف No One 17 and Under Admitted به معنی این است که هیچ شخص ۱۷ ساله و زیر ۱۷ سال قادر به تماشای این نوع فیلمها نمی‌باشد، ممکن است فیلم حاوی مناظر واضح آمیزش جنسی یا کلمات ناخوشایند یا خشونت زیاد یا تمام موارد باشد. . هرچند که این رتبه بندی نشان دهند فیلم های مستهجن و غیر اخلاقی نیست.
نتیجه گیری :
هرچند در ایران ؛ رتبه بندی محدودیت سنی فیلم ها، رعایت نمی شود و متاسفانه فیلم های خارجی از طریقه ماهواره، فضای مجازی و سایت های مختلف در اختیار نوجوانان قرار می گیرد اما والدین می توانند با اگاه سازی نوجوانان و نظارت بر نوع تماشای هر فیلم به سلامت روح و روان فرزندان خود کمک کنند.والدین باید به خصوص به هنگام تماشای فیلم ها در حضور کودکان ونوجوانان به نکات این رتبه بندی توجه کنند تا فرزندانشان فیلم ها را مناسب رده سنی خود تماشا کنند .
متاسفانه در فیلم های ایرانی نیز هیچ رتبه بندی محدودیت سنی فیلم ها در نظر گرفته نمی شود وبعضی مواقع فیلم های کمدی که معمولا به صورت خانوادگی تماشا می شود حاوی کلمات رکیک و شوخی ها جنسی است . بهتر است والدین قبل از تماشای هر فیلمی چه ایرانی وچه خارجی از سلامت و مناسب بودن آن برای فرزندانشان مطمئن شوند .
