در این مقاله به بررسی نقش و اهمیت روزنامه نگاری و کارشناسی علوم ارتباطات در جامعه مدرن می‌پردازیم. رسانه‌ها و روزنامه‌ها به عنوان منابع اصلی اطلاعات و اخبار برای جامعه شناخته می‌شوند. نقش روزنامه نگاران به عنوان متخصصانی که به تولید و انتشار اخبار و اطلاعات می‌پردازند، بسیار حیاتی است. آن‌ها مسئولیت بالایی در ارائه اخبار دقیق و صحیح دارند و باید از منابع قابل اعتماد استفاده کنند تا اطلاعات را به صورت صحیح به جامعه ارائه دهند.
در عین حال، کارشناسان علوم ارتباطات نقش بسیار مهمی در تحلیل و بررسی روندهای رسانه‌ای و ارتباطات دارند. آن‌ها با استفاده از دانش خود در زمینه رسانه‌ها و ارتباطات، می‌توانند به تحلیل عمیق‌تر و دقیق‌تر اخبار و رویدادها بپردازند و از تأثیرات آن‌ها بر جامعه و فرهنگ سخن بگویند. همچنین، آن‌ها مسئولیت ترویج فرهنگ رسانه‌ای سالم و به کارگیری روش‌های صحیح در ارتباطات را دارند.
عنوان شغل : روزنامه نگاری و کارشناسی علوم ارتباطات .
تعریف شغل روزنامه نگاری : تلاش در جهت تهیه خبر از مراکز مختلف و نیز گرفتن عکس از حوادث ، دیدارها ، اماکن و … و سپس تنظیم و اولویت بندی اخبار جمع آوری شده به طور روزانه و ارجاع آن به نشریه مورد نظر یا دفتر روزنامه .
رشته یا گروه شغلی روزنامه نگاری : آموزشی – پژوهشی .
شرح وظایف و مسئولیتهای شغل : گزارش نویسی ، خبر نویسی و تنظیم آن ، نوشتن سرمقاله ، نوشتن یادداشت های روزانه ، انتخاب تیتر مناسب و برجسته سازی مطالب مهم ، عکاسی خبری ، تفسیر و تحلیل رویدادهای سیاسی و اجتماعی .
اهمیت و ضرورت شغل روزنامه نگاری : مهم ترین اهمیتی که این شغل دارد اطلاع رسانی و آگاه کردن مردم از وقایع روز است و این که مردم را در این عصر که عصر اطلاعات است به آگاهی کافی برسانیم .
مدارک تحصیلی مورد نیاز برای احراز شغل : مدرک کارشناسی و بالاتر در علوم ارتباطات اجتماعی
( شاخه روزنامه نگاری – ارتباطات و یا شاخه روابط عمومی ) لیکن کلیه لیسانس ها با داشتن ذوق نویسندگی و گذراندن کلاس های روزنامه نگاری می توانند مشغول این شغل شوند .
مهارت ها ، تجارب و دوره های آموزشی ویژه برای احراز شغل : گذراندن یک دوره در موسسات و آموزشگاه های آزاد یا گرفتن مدرک کارشناسی برای ورود به این شغل کافی است . اما آن چه قبل از هر چیز لازم است استعداد خود شخص است . فرد باید دارای شم خبری باشد و با علاقه و عشق به این کار روی آورده باشد و مهارت هایی مثل صفحه آرایی روزنامه ، گزارش نویسی ، خبر نویسی ، تیتر نویسی و برجسته سازی اخبار مهم و تا حدودی عکاسی ، مهارت در تند نویسی و بیان گویا لازمه این شغل است .
شرایط محیط کار روزنامه نگاری : فرد روزنامه نگار باید توان کار در محیط های متفاوتی را دارا باشد . زیرا گاه تهیه خبر از مناطق جنگی ، زلزله و سیل زده یا در هوای بارانی یا آفتابی و گرم ضرورت دارد .
وسائل و ابزار مورد نیاز برای انجام دادن شغل روزنامه نگاری : لوازم التحریر ، دوربین ، ضبط صوت ، نوار کاست ، فیلم ، وسیله حمل و نقل سریع ، کلا ” وسائل ارتباطی مانند تلفن ، موبایل و فاکس ، تجهیزات چاپخانه ای ، آرشیو کتابخانه و …. .
خصوصیات جسمانی و توانائیهای بدنی لازم برای انجام دادن شغل : دست های سالم و توانا برای نوشتن ، مقاومت در برابر خستگی .
معلولیت های بی اثر در انجام دادن شغل : در این شغل ، کارکردن مغز و دست ها اهمیت دارد و با بسیاری از معلولیت ها می توان آن را انجام داد زیرا تنها ویژگی ای که این شغل نیازمند به آن است ، علاقه و پشتکار است . چه بسا روزنامه نگارانی وجود دارند که نابینا هستند .
خصوصیات روانی و توانمندیهای ذهنی لازم برای انجام دادن شغل : هوش عادی و حتی بالاتر ، استعداد کلامی و هنری ، خلاقیت ذهنی ، قدرت به کارگیری منطق و استدلال ( برای تجزیه و تحلیل رویدادها ) ، دقت حواس و داشتن سرعت عمل بسیار مهم است .
رغبت های مورد نیاز برای انجام دادن شغل روزنامه نگاری : علاقه به مردم ، داشتن صبر و حوصله در شنیدن گفته ها و دیدن و دنبال کردن رویدادها ، کنجگاوی و پیگیری قضایا ، تجزیه و تحلیل و علاقه به تغییر و تحول و رشد جامعه .
ویژگیهای شخصیتی ( عاطفی ، اجتماعی و رفتاری ) لازم برای انجام دادن شغل : برخورداری از مهارت های اجتماعی ، ثبات عاطفی ، مسئولیت پذیری ، توانائی کارکردن در شرایط متفاوت و دشوار ، سازگاری با دیگران ، مطلوب بودن رفتار ، ظاهری آراسته ، همدلی و درک دیگران ، احترام به افکار عمومی و صداقت در انتقال اخبار از ویژگیهای لازم است .
محل های اشتغال و استخدام : روزنامه های دولتی و غیر دولتی ، صدا و سیما و روابط عمومی شرکتها ( در صورت داشتن لیسانس ارتباطات اجتماعی ) اعم از دولتی و غیر دولتی .
جنبه های مالی و حقوقی : براساس قانون وزارت کار و امور اجتماعی است و از حق بیمه ، بازنشستگی و اضافه کار برخوردار است .
شرایط ارتقاء : در ایران شرایط و امکانات تحصیل تا سطح دکتری فراهم است . ارتقاء تا سطح سردبیری یک نشریه یا روزنامه ممکن است و روزنامه نگاری که فعال و موفق باشد می تواند بعد از اثبات موفقیت خویش سردبیر گردد .
نحوه استخدام و ورود به شغل : استخدام در این شغل از طریق معرفی خود به نشریات یا روزنامه ها ، با مدرک تحصیلی یا گواهینامه گذراندن دوره و انجام مصاحبه ممکن
است . در صورت وجود شرایط لازم ، فرد می تواند روزنامه یا نشریه ای را تاسیس کند و در این رابطه سرمایه گذاری کند.
ارتباط های شغلی : صاحبان این شغل به علت گستردگی دامنه آن با تمام سازمان ها و شرکت ها همکاری دارند . اگر نشریه ای تخصصی باشد طبعا ” همکاری و برخورد بیشتری با سازمان مربوط به آن خواهد داشت .
مطلوبیت ها و محدودیت های شغل روزنامه نگاری:
مطلوبیت ها : ارتباط مستقیم و بدون واسطه با مردم ، مسئولان ، شناختن افراد مشهور ، دیدن آن ها ، آشنا شدن با مشکلات مردم از نزدیک و بالا بردن سطح آگاهی های مردم .
محدودیت ها : کمبود مزایا و حقوق ، شناخته نشدن این رشته برای مردم و مخصوصا ” جوانان ، سلیقه ای عمل کردن سردبیر نسبت به گزارش های مردمی ، پاسخ ندادن یا پاسخ غلط دادن از طرف مصاحبه شونده ها ، نگرانی افراد روزنامه نگار از امنیت شغلی خود و برای خانم ها به دلیل تحرک زیاد ، محدودیت خاصی وجود دارد .
اتحادیه ، انجمن و تشکیلات حرفه ای وابسته به شغل : به جز اتحادیه روزنامه نگاران هیچ انجمن و تشکل صنفی دیگری به دلیل جوان بودن این رشته در این شغل وجود ندارد .
آینده شغل روزنامه نگاری : با توجه به گسترش روزافزون ارتباطات و رسانه های جمعی و عصری که به آن عصر اطلاعات گفته می شود ، نیاز به کسانی که بتوانند اخبار را کسب ، تجزیه و تحلیل و منتقل نمایند افزایش می یابد لذا در صورت شناخته شدن این شغل و رفع بسیاری از مشکلات آینده خوبی خواهد داشت .
مراحل و جریان یک روزعادی برای شغل : شروع ساعت کار درروزنامه مثل همه شرکت ها و ادارات از ساعت 8 صبح ( اگر روزنامه عصر باشد ) و اگر روزنامه صبح باشد از بعد از ظهر شروع می شود و با نوشتن خبر ، تنظیم خبرهایی که به وسیله تلفکس فرستاده می شود ، جواب دادن به نامه ، نوشتن جوابیه در صورت نیاز و نوشتن گزارش و خواندن مجلات و روزنامه های رسیده کار به پایان می رسد .
محل و راههای کسب اطلاعات بیشتر درباره شغل : صاحبان این شغل مانند روزنامه نگاران ، خبرنگاران روزنامه وهرفردی که در روزنامه مشغول به کار تحریر است ، کتابخانه ها ، مجله تخصصی رسانه و دانشجویان این رشته .
توصیه ها و پیشنهادهای لازم برای داوطلبان ورود به این شغل : داشتن علاقه ، استعداد ، خلاقیت ، حوصله و حساسیت ویژه اجتماعی از مهم ترین ویژگیهای این شغل است . اگر فرد در پی وجهه ی اجتماعی یا کسب درآمد است وارد این شغل نشود زیرا فقط علاقه و تعهد اجتماعی اساس این کار است .
