روز جهانی مبارزه با کار کودکان که هرسال در 12 ژوئن (22 خرداد) برگزار می شود برای کمک به این کودکان درنظر گرفته شده است. براساس آمارسازمان یونیسف و سازمان جهانی کار تقریبا از هر10 کودک یک نفر مجبور است کارکند. بعضی از این کودکان حتی 5ساله هستند. بیماری همه گیر کرونا نیز در سالهای اخیر فقر و بیکاری را افزایش داده وباعث شده است به تعداد کودکان کار افزوده شود . آمارها از ابتدای سال 2020 میلادی نشان می دهند که 160 میلیون کودک در سراسر جهان مجبور به کارکردن هستند.
امیدی برای درس خواندن
وکیل 10ساله در میان رستوران های کنار جاده وشلوغی جمعیت بازارهرات افغانستان مشغول واکس زدن کفش عابران است. او با وسایل ساده ای مانند یک برس و مقداری واکس روزانه 11ساعت کار می کند تا بتواند کمک خرج خانواده باشد. او هر روز صبج با دو برادرش از خواب بیدارمی شوند؛ فنجانی چای و مقداری نان می خورند و راهی کاردر خیابان ها می شوند. اگر این سه برادر کار نکنند خانواده گرسنه می مانند.
وکیل از 8 سالگی شروع به کارکرده است ؛ زیرا پدرش بیمار بوده و نمی توانسته کارکند. این سه برادر اگر شانس بیاورند در یک روز پر در آمد حدود 100 افغانی درآمد دارند که کمی بیش از 1 دلار آمریکا ارزش دارد.گرسنگی واقعیتی است که میلیون ها کودک مانند وکیل را مجبور به کار کرده است. با درآمد ناچیزی که حتی نمی تواند شکم خود و خانواده شان را هم سیر نگه دارند .
پیشنهاد مطالعه: روز جهانی ورزش برای صلح و توسعه
روز جهانی مبارزه با کار کودکان چیست؟
در سراسر جهان میلیون ها کودک کار وجود دارد. عده ای با دستمزد ناچیزی کار می کنند واما عده دیگری نیز بدون دریافت دستمزد شبیه بردگان به کارگرفته می شوند.کودک کار به افرادی گفته می شود که در زمان شاغل بودن بسیار کوچک هستند و یا کاری که انجام می دهند برایشان سنگین ومضر است وبه رشد ورفاه آنان آسیب می رساند.
کودکان کار در کشورهای بحران زده بیشتر دیده می شوند . در این کشورها سیستمی قوی برای حمایت از کودکان و خانواده ها وجود ندارد بنابراین احتمال سواستفاده از کودکان بیشتر است.کودکان دختر در این کشورها بیشتر به کارهای پرستاری یا خدمتکاری مشغول می شوند.متاسفانه کاردر خانه ها،کودکان رابا خطر افزایش خشونت خانگی و ازدواج های اجباری در سنین پایین مواجه می کند.
غیر مشکلات ورنج کار در خیابان ،یکی از آسیب هایی که به کودکان کارمی رسد؛ ، بازماندن از تحصیل است. عدم حضور کودکان در مدارس وآموزش ندیدن آن ها باعث می شوند در آینده هم این افراد در فقر به سر ببرند وبا دستمزدی پایین کارکنند؛ بنابراین چرخه فقردراین جامعه تداوم می یابد.
دربسیاری کشورها؛ از حقوق کارگران نیز حمایتی نمی شود. این کارباعث دستمزد پایین و شرایط بد اقتصادی می شود. همین موضوع والدین را مجبور می کند برای کمک خرج خانه ، کودکان را به محیط کاری بفرستند که بزرگسالان نیز در آن جا مشغول کارهستند. به این ترتیب کودکان ممکن است در معرض خطر آسیب جسمی، مسمومیت، بهره کشی اقتصادی و جنسی، قاچاق انسان و حتی برده داری قرار بگیرند
روز جهانی مبارزه با کار کودکان برلزوم محافظت کاردربرابر شرایط خطرناک کودکان و تاثیرات منفی آن بر رشد آنها تاکید می کند.
چرا روز جهانی مبارزه با کار کودکان برگزار می شود؟
سازمان بین‌المللی کار (ILO) روز جهانی مبارزه با کار کودکان را از سال 2002 راه‌اندازی کرد.از آن زمان این سازمان سعی کرده است اقداماتی انجام داده است تا از نیروی کار کودکان در جهان استفاده نشود.روزجهانی مبارزه با کار کودکان فرصتی برای توجه جامعه جهانی ، دولت ها ورسانه های جمعی است تا کارکودکان در سراسر جهان مبارزه کنند و شرایطی فراهم آورند که کودکان به جای کار به تحصیل بپردازند.
شیوه های عملی مبارزه با کارکودکان
تنها در یک جامعه آگاه می توان به مبارزه با بهره کشی از کودکان ادامه داد و از راه های زیر می توان به نتایج خوبی دست یافت:
- افزایش آگاهی و همکاری جامعه
- بهبود معیشت خانواده های فقیرتر
- ایجاد انجمن های حمایت از کودکان
- کمک گرفتن ازرهبران مذهبی برای تغییر هنجارهای اجتماعی.
کمک به کودکان و خانواده‌هایشان برای دسترسی به جایگزین‌های کار کودکان
مقامات محلی هر کشور می توانندبا کمک جامعه جهانی به دنبال جاگزینی نیروی کاربه جای کودکان باشند. حمایت از خانواده ها، افزایش دستمزد کارگران، آموزش فنی و حرفه ای به کودکان و… راه هایی است که می تواند به مرور به بهره کشی از کودکان پایان دهد.
پیشگیری از کار کودکان و حمایت از کودکان کار از طریق آموزش
دسترسی به آموزش با کیفیت، باعث کاهش کار کودکان می شود، به ویژه زمانی که در کنار کاهش فقر و اقدامات ضد تبعیض اجرا شود.همچنین آموزش غیررسمی، آموزش مهارت‌های حرفه‌ای و… همگی نقش مهمی در توانمندسازی کودکان برای ماندن در مدسه دارند.
پیشنهاد مطالعه: روز جهانی فضانوردی
بیشترین کودکان کار در کدام قاره هستند ؟
تقریبا 1/72 میلیون کودک در قاره آفریقا مجبور هستند که کار کنند و که 5/31 میلیون از این کودکان در شرایط سخت و خطرناکی کار می کنند .آفریقا هم از نظر درصد کودکان کار (یک پنجم )و هم از نظر تعداد مطلق کودکان کار (۷۲ میلیون نفر) در بین مناطق بالاترین رتبه را دارد. آسیا و اقیانوسیه در هر دو این معیارها، رتبه دوم را دارند . ۷ درصد از کل کودکان و ۶۲ میلیون به طور مطلق در این منطقه کار کودکان هستند.
کودکان کار در ایران چند نفر هستند؟
براساس آمارها ۱۴ هزار کودک کار و کودک خیابانی در کشور وجود دارد. طبق آمار اعلام شده از سوی رسانه‌های ایران، بیش از ۸۰ درصد از کودکان کار در این کشور غیر ایرانی هستند. سازمان بهزیستی ایران می‌گوید اغلب کودکان کار و خیابان از اتباع کشور افغانستان هستند و به دلیل نداشتن اوراق هویت، آمار دقیق آنها معلوم نیست.
در ایران کار کودکان زیر ۱۵ سال ، بر اساس ماده ۷۹ قانون کار جرم محسوب می‌شود و ممنوع است. طبق ماده ۸۰ همین قانون، ”کارگران” ۱۵ تا ۱۸ ساله ”کارگران نوجوان” نامیده می‌شوند و می‌توانند رسما استخدام شوند.
