یک سال نوری یعنی مسافت پیموده شده توسط نور در یک سال .
مسافت های کوتاه مانند طول و عرض یک کتاب را بر حسب سانتیمتر یا اینچ اندازه می گیرند ؛ مسافت های بلندتر را بر حسب متر یا فوت می سنجند ؛ و مسافت های باز هم بزرگ تر را با کیلومتر یا مایل اندازه می گیرند . اما مسافت های میلیارد یا تریلیون ها کیلومتر را نمی توان بر حسب این واحدها اندازه گرفت . برای اندازه گیری این مسافت ها ، ما به واحد کاملا متفاوتی نیاز داریم . سال نوری در واقع واحد طول مورد استفاده برای مسافت های زیاد بین کره زمین و ستارگان است .
سرعت نور
نور با سرعت 300 هزار کیلومتر در ثانیه حرکت می کند . در این سرعت ها نور مسافتی برابر با 18 میلیون کیلومتر را در دقیقه طی می نماید . این مسافت را دقیقه نوری می نامند . وقتی که می گوییم یک جرم آسمانی به خصوص ، در فاصله یک دقیقه نوری ما قرار دارد ، این بدان معناست که آن جرم در فاصله 18 میلیون کیلومتری زمین واقع شده است . مثلا فاصله خورشید از کره زمین 8 دقیقه و 30 ثانیه نوری میباشد . این عدد نشان می دهد که فاطله خورشید از زمین 150 میلیون کیلومتر است .
مسافت طی شده توسط نور در یک سال ، 90460000000000 کیلومتر است . به طور خلاصه می توان گفت که این فاصله 9/46 میلیون میلیون کیلومتر است . این مسافت را یک سال نوری می نامند . فاصله کره ماه از زمین ، بر حسب این واحد ، 1/25 ثانیه نوری است . نزدیک ترین ستاره به زمین ، پرکسیما سنتوری در فاصله 4/25 سال نوری قرار دارد . این بدان معناست که اگر با هواپیمایی که با سرعت 300 هزار کیلومتر در ثانیه حرکت می کند پرواز کنیم ، 4/25 سال طول می کشد تا به این ستاره برسیم ( چنین سرعتی در عالم واقع امکان پذیر نیست ) . این ستاره فقط در نیم کره جنوبی قابل مشاهده است . نزدیک ترین ستاره قابل رویت در نیم کره شمالی ، سیروس است که فاصله آن از کره زمین 8/8 سال نوری است .
سال نوری چگونه اندازه گیری شد ؟ !
برای اندازه گیری سرعت نور واقعا باید از روش های ابتکاری استفاده کرد ، چرا که آزمایشگاهی که حتی بتوان در آن سرعت نور را در یک ثانیه به دست آورد ، باید 108×3 کیلومتر طول داشته باشد . اولین بار یک ستاره شناس دانمارکی به نام اولاس رومر این کار را انجام داد . او دریافت که خسوف یکی از اقمار سیاره مشتری همچنان که زمین در مدار خود از خورشید دور می شود ، ادامه می یابد . سپس وقتی که زمین به وضع اول خود بازگشت دو مرتبه خسوف رویت می شود . اختلاف زمانی که پدیده تقریبا 17 دقیقه بود و از روی آن به سادگی می شد تخمین زد که نور برای عبور از قطر مدار زمین چه قدر وقت صرف کرده است .نتیجه این آزمایش با توجه به این که او می دانست این فاصله تقریبا 297 /6 کیلومتر است این شد که سرعت نور به آسانی به دست آمد . البته برای محاسبه دقیق سرعت نور بعدها روش های بسیار دقیق تری به کار گرفته شد که در نتیجه سرعت نور به میزان بسیار دقیق تری به دست آمد .
دانشنامه رشد
