صورت فلکی به گروهی از ستارگان می گویند که در نقطه ای از آسمان کنار هم قرار می گیرند و به شکلی خاص در می آیند. این اشکال شبیه به انسان، اشیا و حیوانات هستند. صورتهای فلکی کاملا خیالی میباشند و توسط اختر شناسان اختراع شده اند تا به کمک آنها برای ثبت پیمایش آسمان شب در حافظه استفاده شوند.
صورت فلکی قوس یا کمان صورتی است که مرکز کهکشان ما در امتداد آن قرار گرفته است.
صورت شلیاق به دلیل دربرگرفتن ستاره ی معروف وِگا شهرت دارد. ستارهی وگا بسیار درخسان است و با فاصلهی بسیار کم از خورشید (۲۷سال نوری) یکی از همسایههای خورشید محسوب می شود.
صورت فلکی معروف عقرب
صورت عقرب نیز به خاطر شکل ظاهری اش معروف شده است. این صورت بیشترین شباهت ظاهری را با نامش دارد. اگر شما به طور دقیق به این صورت نگاه کنید شکل عقرب را به وضوح خواهید دید. این صورت فلکی ستاره ای سرخ در دلش دارد که قلب العقرب نامیده می شود. این ستاره آنقدر درخشان و سرخ است که در آسمان شب به راحتی از سایر ستاره ها متمایز می شود.
بر اساس افسانه های یونانی، کژدم یا عقرب به دستور آرتمیس که الهه حیوانات و زنان جوان بود شکارچی را نیش می زند و او را به قتل می رساند. صورت فلکی جبار زمانی که عقرب طلوع می کند در افق غربی ناپدید می شود، گویی از هراس و وحشت عقرب می گریزد و پس از آن واقعه، کژدم به صورت گروهی از ستارگان به آسمان ها صعود کرد تا در یادها بماند.
صـورت فلکی زودیاک
از نظر نجومی، 13 صـورت فلکی زودیاک وجود دارد. صورتهای فلکی: حَمَل (بره)، ثور (گاو)، جوزا (دو پیکر)، سرطان (خرچنگ)، اسد (شیر)، دوشیزه (سنبله)، میزان (ترازو)، عقرب (کژدم)، قوس (کماندار)، جَدّی(بزغاله)، دلو(ریزنده آب)، حوت (ماهی) و حوّا (مار افسای-حامل مار) است.
زودیاک مجموعهای از صورتهای فلکی است که در امتداد مسیر سالانه خورشید در آن سوی آسمان قرار گرفته و به آن دایرهالبروج گفته میشود. در طول سال، به نظر میرسد خورشید از تمام صورتهای فلکی زودیاک عبور میکند.
چرا ستاره شناسان فقط 12 صورت فلکی را ذکر میکنند؟
زودیاک توسط بابلیها ابداع شد و آنها میخواستند صورت فلکیهای زودیاک با تعداد ماههای تقویم مطابقت داشته باشد؛ به همین دلیل، آنها بهراحتی سیزدهمین صورت فلکی، یعنی حوّا را حذف کردند، اگرچه در مسیر دایرهالبروج نیز قرار دارد.
دانش آموزان کلاس چهارم ابتدایی که ممکن است تحقیق در باره صورت فلکی داشته باشند می توانند با تماشای فیلم زیر اطلاعات بیشتری کسب کنند.