خودرو ژیان ،خودرویی است که اکثر ما در بچگی با آن خاطره داریم یا یادآور دوران کودکیمان است.از اولین ساخت این خودرو بیش از نیم قرن می گذرد و سیر ساخت آن بسیار جالب است.تقریبا 70سال از تولید نخستین اتومبیل فرانسوی سیتروئن Citroen 2CV می گذرد. این ماشین با نام ایرانی ژیان در سال ۱۳۴۷ توسط شرکت سایپا در ایران مونتاژ شد.
خودرو ژیان در فرانسه با نام “دوژوو” (”Deux Chevaux”) معروف است، دوژوو در زبان فرانسوی به معنای “دو اسب” است که بیانگر قدرت دو اسبی این خودرو در مقیاس فرانسوی است.محبوبیت فراوان این خودرو بیشتر به خاطر قیمت ارزان و مصرف بسیار کم بنزین آن است شاید هنگامی که این خودرو برای اولین بار در نمایشگاه خودروی پاریس در هفتم اکتبر سال ۱۹۴۸ رو نمایی شد هیچ کس فکر نمی کرد تا بیست سال این خودرو از محبوب ترین و پر فروش ترین خودروهای فرانسه باشد.
کارشناسان در آن زمان ورود و موفقیت این خودروی دو سیلندر در بازار را بسیار خنده دار می دانستند اما پس از موفقیت چشمگیری که این خودرو در عرصه بازار اتومبیل به دست آورد همگان را شگفت زده کرد.شرکت سیتروئن طی سالیان متمادی یا ایجاد تغییراتی مدل های جدید ژیان را به بازارها معرفی کرد تا بالاخره آخرین مدل آن در سال ۱۹۹۰ به جهان خودرو معرفی شد.
از روز هفتم اکتبر 1948 که برای نخستین بار در سی و پنجمین نمایشگاه اتول پاریس به نمایش گذاشته شد. آمریکایی ها به طعنه به آن “tin can” (قوطی حلبی – یا بقول ما ایرونیها: لگن)می گفتند ، آلمانیها به آن اردک کوچک و انگلیسیها آن را حلزون نام نهادند. فرانسوی ها تا سال ۱۹۹۰ میلادی در حدود ۵ میلیون دستگاه ژیان را فروختند و یک صف طولانی ۵ ساله برای خرید دستگاه نو آن در بین خانواده ها و مردم کم درآمد و اکثرا کشاورز یا جوان فرانسوی وجود داشت .
بهمین دلیل بود که ژیان های دست دوم را گران تر و حتی دو برابر قیمت نوی ان می خریدند تا ۵ سال در نوبت نمانند! نمونه های اولیه ( Prototype ) ژیان را فرانسوی ها از ترس اینکه آلمان ها و هیتلر از آتها بعنوان نمونه های ماشیتهای نظامی استفاده نکنند در چند مزرعه قایم کرده بودند که بعداز جنگ از زیر خاک بیرون آورده شدند!
مدل های اولیه خودرو ژیان فقط یک چراغ جلو داشت و با هندل روشن میشد (جلوی پایین کاپوت) بعدها دوچراغه شد و دارای استارتر مدل امروزی.. ظاهرا آینه بغل هم نداشته!
عکسی از روز پرده برداری از ژیان (سیتروئن) در پاریس – زمان جنگ جهانی دوم
خودرو ژیان فرانسوی و فولکس قورباغه ای ( بیتل BEETLE ) آلمانی، دو قارقارک کوچولوی ارزان قیمت زمان جنگ جهانی دوم بودند که تقریبا هیچ نیازی به تعمیر نداشتند و همین باعث کسادی بازار کارخانه های اتومبیل سازی شده بود و از این بابت ناراحت بودند و به همین دلیل بود که تولیدش را متوقف کردند.
اما برای مردم اکثرا روستایی و فقیر فرانسه زمان جنگ دوم جهانی بسیار هم مناسب بود و می توانستند هم با آن سبد های تخم مرغ و گوسفندها را کیلومترها در جاده های خاکی و پر دست انداز به بازار ببرند و هم با آن به گشت و گذار و پیک نیک بروند و هم اینکه صندلی عقبش را دراورده و در پارکها و پیک نیک ها بعنوان نیمکت از آن استفاده کنند.ژیان که نام فرانسوی اش ۲ CV است، امروزه به عنوان یک کالای آنتیک و بسیار گرانقیمت و در عین حال نوستالژیک و خاطره انگیز و اسطوره و افسانه و به شمار میرود.
از آنجا که هیچ نیازی به تبلیغات نداشت روز اول از روزنامه نگاران برای مراسم پرده برداری از آن دعوتی نشد به همین دلیل بود که ژورنالیست ها که بهشون بر خورده بود سعی در مسخره کردنش کردند و مثلا امریکایی ها که زیاد هم با فرانسویها آبشون توی یک جوی نم یرود، بخاطر ضعفی که فرانسویها در مقابل هیتلر نشان دادند، متلک پراکنی کرده و به ژیان لقب قوطی باریک ( و یا چتری که ۴ چرخ داره ‘Umbrella on wheels’ ) داده و به طعنه می گفتند : Does it come with a can opener? ( در قوطی بازکن هم باهاش میاد؟)
خودرو ژیان نه تنها اولین اتومبیل سازگار با محیط زیست بود ( از لحاظ مصرف خیلی کم بنزین ) بلکه صنعت اتومبیل سازی آن زمان را هم متحول کرد و لقب اتومبیل مردمی ( THE people’s car ) را از آن خود کرد.حتی در سال ۱۹۵۸ مدل جدیدی بنام صحرا ( “Sahara” ۴×۴ ۲CV ) با دو انجین – یکی برای چرخ های عقب و یکی برای جلو – ساخته شد.
ژیان ها اولش فقط در یک رنگ خاکستری تولید می شدند ولی بعدها رنگهای شاد و متنوع – زرد و قرمز و غیره – هم اضافه شدند.داشبرد بسیار ساده، صندلیهای بدون پشتی، و انجینی که با آب سرد میشد.
عکسی از ژیان فرانسوی مدل سال Citroen 2CV – 1948
مدل های جدید خودرو ژیان
جدیدترین مدل ژیان راسال 2013 به بازار عرضه کردند.این خودرو جدید مجهز به شیشه پانورامیکPANAROMIC GLASS یا سقف پارچه ای بوده که می تواند همچون مدل های قدیمی به سمت عقب جمع شود.
کاپوت این خودرو به طور کامل یاد آور مدل اصلی می باشد در حالی که چراغ های جلو با گلگیرهای بغل یک پارچه شده اند.بازگشت ژیان می تواند شروعی مجدد برای شرکت سیتروئن در طراحی خودرو های مدرن باشد.
این خودرو ژیان از به روزترین تکنولوژی ساخت و تولید در کنار مدیریت هزینه ساخت بهره می گیرد و با توجه به بازار هدفی که برای این مدل و نسل فعلیش c2 مشخص گردیده، سعی شده تا قیمت تمام شده پایینی را برای مصرف کننده به ارمغان آورد.اما این نکته به بهای کاستن از کیفیت تولید، ایمنی و … تمام نشده است.
بر طبق آخرین اخبار منتشره ۲cv جدید مراحل پایانی طراحی، مدلسازی و ساخت نمونههای پیش تولید را پشت سر گذاشته و می رود تا قابلیتهای خود را روی جاده و نه صفحه کامپیوتر به نمایش بگذارد.سعی شده تا مدل تولیدی با حداقل تفاوتهای ظاهری نسبت به کانسپت به مرحله نهایی تولید برسد، هر چند وضعیت رکابهای جانبی در قسمت زیرین در عقب و کوچکی ابعاد درهای عقب نکته ای است که به نظر مورد بازنگری قرار خواهد گرفت. طول کلی ۲cv جدید در حدود ۵/۳ متر خواهد بود و خلاء مابین دو مدل c1 و c3 را در خانواده سیتروئن پر خواهد کرد.
