نقش شادی در سلامت بدن و روح انکار ناپذیر است؛ مطالعات صورت گرفته در چند سال اخیر حاکی از آن است که نقش شادی بر سلامت قلب، مغز و سیستم ایمنی بیش از حد تصور است.
گرچه شادی می تواند ریشه ژنتیکی داشته باشد؛ ولی احساس شادی و رضایت بیش تر یک مهارت است. احساس شادی و رضایت از زندگی بر عملکرد تمام ارگان‌های بدن تاثیر گذار است.
شادی سبب سلامت قلب می‌شود
مطالعات نشان می‌دهد افراد شاد ضربان قلب منظم‌تری دارند و نوسانات فشار خون در این افراد کم تر دیده می‌شود. مطالعات صورت گرفته در سال 2010 میلادی توسط محققان کانادایی نشان می‌دهد احساسات مثبتی مانند شادی، هیجان و شور و نشاط، احتمال ابتلا به بیماری‌های عروق کرونر قلب را تا 22 درصد کاهش می‌دهد.
شادی سیستم ایمنی را تقویت می‌کند
مطالعه انجام شده در سال 2033 میلادی نشان می‌دهد احساس شادی سبب می‌شود بدن به کمک یک آنتی بادی، پاسخ بهتری به عوامل بیماری‌زا دهد. ممکن است در اطراف خود دیده باشید که افراد شاد کم تر به بیماری‌های مختلف مبتلا می‌شوند.
شادی مهم ترین روش مبارزه با استرس است
مطالعات نشان می‌دهد استرس منجر به تغییرات بیولوژیکی و هورمونی می‌شود و یکی از مهم ترین دلایل تغییرات فشار خون، استرس است. افراد شاد پایین‌ترین سطح هورمون استرس، کورتیزول، را دارند. کاهش این هورمون در سلامت قلب نیز موثر است.
شادی درد را کاهش می‌دهد
مطالعات صورت گرفته در سال 2001 میلادی نشان می‌دهد شادی سبب کاهش درد و فشار عضلانی، سرگیجه و سوزش معده می‌شود. از طرفی این مطالعات نشان می‌دهد میزان درد در بیماران مبتلا به التهاب مزمن از جمله آرتریت با احساس شادی مرتبط است و بیماران به ویژه زنان شاد کمتر دچار درد بیماری‌های التهابی می‌شوند.
شادی ناتوانی‌های جسمی را کاهش می‌دهد
مطالعات نشان می‌دهد خوش‌بینی و شادی احتمال ابتلا به بسیاری از بیماری‌ها از جمله سرطان سینه را کاهش می‌دهد. این نتیجه در بسیاری از بیماری های دیگر ثابت شده است.
شادی به سلامت مغز کمک می کند
شادی و تفکر مثبت از طریق روش‌های زیر بر سلامت مغز موثر است :
شادی محرکی برای رشد ارتباطات عصبی مغز است
شادی سبب بهبود قابلیت‌های شناختی و افزایش بهره‌وری مغز می‌شود
شادی قابلیت تجزیه و تحلیل مغز را افزایش می‌دهد
شادی سبب بهبود تمرکز و حافظه می‌شود
شادی سبب طول عمر می‌شود
احساس رضایت و شادی مهم ترین روش مبارزه با بیماری‌های روحی از جمله افسردگی است. از طرفی افراد شاد انگیزه بیش تری برای ورزش و چکاپ‌های دوره‌ای دارند.
مواد غذایی موثر در بهبود خلق و خو و افزایش احساس شادی
مطالعات محققان دانشکده پزشکی دانشگاه هاروارد نشان می دهد که استفاده از مواد غذایی حاوی اسیدهای چرب امگا 3، ویتامین B12، فولیک اسید و پروتئین های گیاهی و گوشت سفید سبب بهبود خلق و خو و احساس شادی می شود. برخی از عادت های غذایی موثر در بهبود خلق و خو عبارتند از:
از کربوهیدرات تصفیه شده تا حد امکان استفاده نکنید
استفاده از کربوهیدرات های تصفیه شده مانند آب نبات، شکلات، شیرینی و آرد سفید، در ابتدا به مصرف کننده احساس انرژی می‌دهند؛ ولی به سرعت بدن را خسته و خلق و خو را تنگ می‌کنند. برخلاف تصور عموم، استفاده از خوراکی‌هایی که قند مصنوعی دارند، سبب شادی و حس سرزندگی نمی‌شود.
از مواد پروتئینی استفاده کنید
استفاده از مواد پروتئینی، به ویژه پروتئین‌های گیاهی و گوشت سفید، سبب احساس شادی می‌شود و خلق و خو را بهبود می‌دهند.
از اسیدهای چرب امگا 3 استفاده کنید
اسیدهای چرب امگا 3 یکی از مهم ترین فاکتورهای بهبود خلق و خو و رفع افسردگی هستند.
ویتامین B12 و فولات را فراموش نکنید
تحقیقات نشان می دهد که ویتامین B12 و فولات (فولیک اسید) یکی از مهم ترین منابع تولید انتقال دهنده عصبی سروتونین است که نقش مهمی در ایجاد احساس شادی و نشاط دارد.
استفاده از غذاهای حاوی اسید آمینه
موز
تخم کدو تنبل
چای بابونه
راهکارهایی هم برای بهبود خلق و خو و حس شادی وجود دارند که عبارتند از :
در هر وعده غذای سنگین نخورید
پرخوری و حجم بالای غذا در یک وعده، یکی از مهم ترین دلایل ناراحتی و احساس تنبلی است؛ بهتر است تعداد وعده های غذایی بیش تر شود، ولی در هر وعده غذای کم تری میل شود.
ورزش کنید
ورزش و پیاده روی منظم یکی از مهم ترین روش های بهبود خلق و خو است. تحقیقات نشان می‌دهد که ورزش منظم و گروهی مانند کلاس‌های یوگا و پیلاتس، علایم افسردگی را به طور کامل نابود می‌کند.
خواب کافی داشته باشید
هوای تازه استنشاق کنید
زیاد بخندید
در کارهای داوطلبانه اجتماعی شرکت داشته باشید
تحقیقات علمی صورت گرفته در ارتباط با شادی
تحقیقات اخیر محققان دانشگاه UCLA و کارولینای شمالی آمریکا نشان می‌دهد ژن‌ها و سلول‌ها، واکنش فوق العاده‌ای نسبت به شادی و بخشندگی نشان می‌دهند.
روانشناسان از سال‌ها قبل بر تاثیر مثبت شادی بر روح و روان انسان تاکید کرده‌اند و مدتی است که در سراسر دنیا سخنرانی‌هایی که انگیزه افراد را برای زندگی شاد تقویت می‌کند، رایج شده است؛ ولی این نخستین باری است که تاثیر ملموس شادی بر سلامت انسان‌ها به صورت کاملا علمی به اثبات رسیده است.
در این تحقیقات نشان داده شده است که سیستم ایمنی افراد شاد و خیرخواهی که به دنبال یک فرصت برای کمک به هم‌نوعان خود هستند بسیار قوی‌تر از افراد خودخواهی است که مدام احساسات منفی دارند.
در این تحقیقات تاثیر احساساتی مانند شادی، بخشندگی، استرس، حسادت و ترس بر روی سلول‌ها و ژن‌های افراد به مدت 10 سال مورد بررسی دقیق قرار گرفته است.
به گفته مدیر این پروژه تحقیقاتی، تاثیر مستقیم شادی و احساسات خوب بر سلامتی جسمی و روحی کاملا واضح و اثبات شده است؛ ولی اطلاعات جامعی در مورد مبنای اصلی بیولوژیکی این موضوع در دسترس نیست.
در ادامه این تحقیقات آمده است که اعمالی که برای ارضای نفس انسان انجام می‌شود بار بسیار منفی روی سلول‌ها دارد. از این میان، سلول‌های ایمنی نسبت به ترس و افسردگی واکنش بیشتری از خود نشان می‌دهند، ملتهب می شوند و فعالیت های ضد ویروسی آنان کاهش می‌یابد. از طرفی آزمایش خون و ژنتیک نشان می دهد فعالیت‌های ژنتیکی افراد شاد و خیرخواه، مطلوب‌تر از افراد غمگین، مضطرب و خودخواه است.
روانشناسان بر این باورند که تعیین یک هدف مشخص در زندگی و تلاش برای رسیدن به آن و تقویت رضایتمندی، مهمترین روش برای شادی و کاهش استرس است.
مطالعات محققان دانمارکی نشان می‌دهد که استفاده نکردن از شبکه‌های اجتماعی، کلید شادی است
یک موسسه دانمارکی با بررسی هزار کاربر شبکه اجتماعی فیس بوک، تحقیقات جدیدی را در زمینه ارتباط شبکه‌های اجتماعی با شادی و احساس رضایت از زندگی انجام داده است.
در این مطالعه از کاربران خواسته شد برمبنای عواملی مانند احساس شادی، احساس رضایت از زندگی، احساس نگرانی و غم و مواردی مشابه، به زندگی خود از یک تا 10 نمره دهند. 94 درصد کاربران ادعا کردند که حداقل روزی یک بار به فیس بوک سر می‌زنند. سپس از پنجاه درصد کاربران خواسته شد که برای یک هفته، وارد فیس بوک نشوند و از بقیه خواسته شد زندگی طبیعی خود را دنبال کنند.
پس از یک هفته، میزان رضایتمندی کاربران مجددا توسط پرسشنامه‌ای مورد ارزیابی قرار گرفت. نتیجه نشان داد میزان شادی و رضایتمندی از زندگی در کاربرانی که به مدت یک هفته فیس بوک را کنار گذاشتند، به میزان قابل ملاحظه ای افزایش یافت و از میانگین 7.56 به 8.12 رسید.
مدیر این پروژه معتقد است که فیس بوک و شبکه های اجتماعی دیگر، ذاتا بد نیستند، بلکه نحوه تاثیر آنان بر فرد و درک کاربران از زندگی مشکل ساز است. فیس بوک واقعیت زندگی و انسان‌ها را تحریف می کند؛ چراکه فرد همواره بر این تصور است که کاربران دیگر، واقعیت‌های زندگی خود را به نمایش می‌گذارند و آن چه در معرض نمایش قرار دارد، واقعیست.
افراد به طور خودآگاه، موارد مثبت را، بدون در نظر گرفتن این که واقعیت است یا دروغ، به طور مغرضانه‌ای بزرگ نمایی می‌کنند. بنابراین پس از ورود به یک شبکه اجتماعی، کاربر با یک دنیای رویایی دور از واقعیت در مورد دوستان و آشنایان مواجه می‌شود و به طور ناخودآگاه با زندگی واقعی خود مقایسه می‌کند. این امر علاوه بر احساس شکست و ناامیدی، سبب می‌شود که دست از تلاش بردارد و نداشته های خود را مدام در ذهن بپروراند. در این مطالعه آمده است که ذهن انسان به طور طبیعی تمایل دارد روی نداشته ای خود و داشته های دیگران تمرکز کند و شبکه های اجتماعی این حس فطری را بیش تر تحریک می کنند.
تحقیقات دیگری که در آمریکا در این زمینه صورت گرفته، این پژوهش را تایید می‌کند و کاهش شادی در افراد 30 سال به بالا را یکی از مهم ترین اثرات شبکه های اجتماعی می‌داند.
مطالعات جدید محققان نشان می‌دهد، افرادی که برای وقت خود بیش تر از پول ارزش قائلند، شادتر هستند.
مطالعه محققان دانشگاه بریتیش کلمبیا در کانادا با بررسی چهار هزار و 600 داوطلب نشان می‌دهد، افرادی که به وقت بیش تر از کسب ثروت بها می‌دهند، شادتر هستند و رضایت بیش تری از زندگی دارند.
اختصاص دادن زمان به کارهای مورد علاقه و لذت بردن از زندگی، به جای سپری کردن زمان برای کسب در آمد، نقش مهمی در افزایش رضایت از زندگی دارد؛ البته این مطالعه به هیچ عنوان تاثیر رفاه و درآمد را در کیفیت زندگی زیر سوال نمی برد، بلکه بر این نکته تاکید دارد که باید در کنار کار و امور روزمره، زمانی را به لذت بردن از آن اختصاص داد.
محققان به افراد توصیه می کنند که در روز، زمانی را برای خود درنظر بگیرند و آن را به انجام امور مورد علاقه اختصاص دهند.
در این مطالعه، بیش تر افرادی مورد نظر هستند که به طور افراطی به کسب درآمد می‌پردازند و از خود غافل هستند. این موضوع سبب می شود حتی در صورت موفقیت در امور مالی، شاد نباشند و احساس خلاء کنند.
یک گروه بین المللی متشکل از 190 محقق در 140 مرکز مطالعاتی واقع در 17 کشور مختلف، با بررسی اطلاعات ژنوم صدها هزار انسان توانستند تنوع ژنتیکی مرتبط با احساس رضایت، افسردگی و روان رنجوری را شناسایی کنند. محققان دریافتند که این ژن‌ها اغلب در سیستم عصبی مرکزی و در بافت‌های آدرنال یا پانکراس وجود دارند.
محققان برای انجام این تحقیقات، اطلاعات حاصل از تعداد زیادی از تحقیقات قبلی را گردآوری کردند و با استفاده از ابزارهای تحلیل آمار پیشرفته، این اطلاعات را در قالب یک مجموعه واحد متشکل از اطلاعات ژنتیکی 298 هزار داوطلب، تجزیه و تحلیل کردند.
در تحقیقات پیشین مشخص شده است که تفاوت موجود بین میزان احساس شادی و رفاه افراد، با ساختار ژنتیکی بدن آن ها در ارتباط است. این موضوع با اثبات تاثیر مستقیم رفاه در میزان سلامت روحی و جسمی افراد، بیش از پیش مورد توجه قرار گرفته است.
اما محققان معتقدند ساختار ژنتیکی، تنها عامل موثر در نحوه احساسات و تفکر افراد در مورد زندگی آن ها نیست. بلکه محیط اطراف و نحوه تعامل آن با ژن ها نیز از همیت بالایی برخوردارند.
مطالعه ژن ها می تواند درک صحیحی از دلایل استعداد بیولوژیکی افراد در تشدید این احساسات حاصل کند و راهگشای شناسایی عوامل موثر در میزان احساس شادی در بین افراد مختلف باشد.
نقش شادی در سلامت بدن و روح انکار ناپذیر است؛ مطالعات صورت گرفته در چند سال اخیر حاکی از آن است که نقش شادی بر سلامت قلب، مغز و سیستم ایمنی بیش از حد تصور است.
