بچه ها که از آب و گل در می آیند، خانواده ها شروع می کنند به برنامه ریزی. پدر کلاس موسیقی پیشنهاد می کند و مادر اصرار دارد که بچه قبل از هر چیزی باید به کلاس زبان خارجه برود. کلاس های نقاشی، مجسمه سازی و … هم که باید جزء برنامه باشد.
بعضی از این خانواده ها هم که به ورزش علاقه مندند، کلاس های ورزشی را برای آن ها در نظر می گیرند؛ از شنا و ژیمناستیک گرفته تا فوتبال، والیبال و… تصور هم این است که اگر این کلاس ها را زودتر برای بچه ها شروع کنند، آن ها موفق تر می شوند. دیده شده دختر یا پسر بچه ای که هنوز نمی تواند بعضی از کلمات را ادا کند، در کلاس های ورزشی دیده می شود؛ بچه هایی که مجبورند حرکاتی انجام دهند که از عهده اش برنمی آیند. به نظر می رسد خانواده ها در آموزش دیدن بچه ها عجله دارند و شاید دلیل این اتفاق مشاوره های اشتباهی باشد که به آن ها داده می شود. البته تبلیغات درآمدزایی باشگاه ها و سالن های ورزشی هم در این موضوع بی تاثیر نیست. آن ها برای درآمدزایی بیش تر، خانواده ها را ترغیب می کنند که از سنین پایین فرزندان شان را در کلاس های آموزشی ثبت نام کنند اما بررسی های کارشناسان ورزشی و حوزه روانشناسی کودک نشان می دهد که شروع ورزش باید در سن مناسب انجام شود. ورزش آمادگی جسمانی و اعتماد به نفس آن ها را بالا می برد اما باخت در سنین پایین می تواند تاثیرات منفی روی روحیه بگذارد. بچه ها در هر سنی نمی توانند حرکات خاصی انجام بدهند. حرکت ساده بستن بند کفش ها در سنین پایین اتفاق نمی افتد چه برسد به حرکاتی مثل ورزش های ژیمناستیک یا ورزش های دیگر. ناتوانی در انجام این حرکات به طور حتم تاثیرات مخربی بر روحیه بچه ها می گذارد که تنفر از ورزش ابتدایی ترین این تاثیرهاست.
چرا کارشناسان طب ورزشی با ورزش کودکان در سنین پایین مخالفند؟
در این سن، ورزش ممنوع
کارشناسان معتقدند تا قبل از هشت سالگی ورزش برای بچه ها ممنوع است. آن ها می گویند در این سن بازی کردن و طراحی انواع بازی ها بهترین کمک برای رشد جسمانی و درگیر کردن بچه ها با فعالیت های بدنی است. در کشورهای پیشرفته بازی هایی طراحی شده که به رشد استخوانی بچه ها کمک می کند. پریدن از روی مانع ها، آویزان شدن از وسایل بازی، رد شدن از تونل های روباز، دویدن های مارپیچی و… از انواع این بازی هاست. متخصصانی که این بازی ها را طراحی کرده اند، به این موضوع توجه داشته اند که همه اعضای بدن بچه ها از استخوان ها گرفته تا عضله ها درگیر فعالیت شوند. آن ها می گویند در این سنین بهتر است بازی در حدی باشد که انرژی بچه ها تخلیه شود. این گروه مخالف کلاس های آمورزشی هستند و نظرشان این است که یادگیری یکی، دو مهارت بچه ها را خسته و کسل می کند و همه بدن آن ها را درگیر نمی کند.
شنا استثناست
بعضی کارشناسان می گویند بچه ها در سن شش سالگی می توانند ورزش هایی مثل شنا و ژیمناستیک را شروع کنند اما ورزش های دیگر حتما باید از هشت سالگی آغاز شود. البته شنا برای سنین پایین هم مانعی ندارد به این شرط که مربی یا خانواده، بچه را مجبور نکنند که تکنیک خاصی را یاد بگیرد. بازی در آب و حرکات هایی که خود بچه ها انجام می دهند خیلی بیش تر از آموزش کرال پشت و شنای قورباغه و پروانه می تواند به آن ها کمک کند. بعضی از بچه ها با آموزش های اشتباه مربیان از آب و شنا می ترسند و برای همیشه از این دو فراری می شوند. اگر اجازه داده شود که کودک کم کم و بدون اصرار بزرگ ترها وارد آب شود و فقط بازی کند، راحت تر می تواند با آن رابطه برقرار کند. این جمله بزرگترها که «تو حتما باید شنا یاد بگیری» حالت تدافعی در بچه ها ایجاد می کند. پرت کردن بچه ها در آب هم بدترین راه آموزش آن ها و غلبه بر ترس شان است؛ کاری که بعضی از خانواده ها انجام می دهند.
۱۲سالگی؛ در این سن ورزش تان را انتخاب کنید
تحقیقاتی که کارشناسان انجام داده اند نشان می دهد در ۱۰ تا ۱۲ سالگی بچه ها راه شان را انتخاب می کنند. آن ها که روحیه گروهی بیش تری دارند، رشته هایی مثل فوتبال، والیبال و بسکتبال را انتخاب می کنند و بعضی ها هم دوست دارند ورزش های انفرادی را انجام بدهند. البته این انتخاب بستگی به این دارد که بچه در چه شرایطی فعالیت کرده است. در دوران برگزاری جام جهانی فوتبال گرایش ها به این رشته بیش تر است. در این سن اگر دیگر تیم های ملی کشوری که بچه ها آنجا زندگی می کنند، نتیجه خوبی گرفته باشند، بچه ها آن رشته را انتخاب می کنند، نمونه اش در خود ایران اتفاق افتاد؛ سال گذشته بعد از بازی های تیم ملی والیبال در لیگ جهانی، تعداد بچه هایی که در کلاس های والیبال ثبت نام کرده بودند، رشد قابل توجهی داشت.
به روحیه کودک توجه کنید
فدراسیون های ورزشی برای بچه هایی که در سنین پایین هستند، مسابقه می گذارند. مسابقات گروه سنی نونهالان در رشته هایی مثل کشتی، تکواندو، کاراته و… برگزار می شود. کارشناسان روانشناسی خیلی با این موضوع موافق نیستند. آن ها معتقدند برگزاری مسابقاتی که تعیین بازنده و برنده در آن اتفاق مهمی است و برنده مدال می گیرد و در فضایی عمومی تشویق می شود، می تواند آسیب های غیرقابل جبرانی داشته باشد. شکست در سن های پایین، کودک را از ادامه یک فعالیت ورزشی منصرف می کند. بچه ها از ۱۴ سالگی به بعد باخت و برد را درک می کنند و فهم این موضوع برای شان حل می شود. توصیه کارشناسان این است که مسابقات جدی از این سن به بعد برگزار شود.
هشت سالگی؛ بهترین سن برای شروع
باتوجه به فعالیت هایی که بچه ها در سن پایین داشته اند، می توان تشخیص داد آن ها به چه ورزش هایی علاقه و در چه رشته هایی استعداد دارند. علاقه به دویدن، شنا کردن، بازی با توپ و.. می تواند بهترین کمک برای والدین و مربیان در انتخاب رشته ورزشی بچه ها باشد. در هشت سالگی می شود آموزش در یک رشته خاص را برای بچه ها شروع کرد. برگزاری مسابقه در این سن هم مشکلات چندانی برای بچه ها ایجاد نمی کند، البته به این شرط که بچه هایی که در یک سطح هستند با هم رقابت کنند و شکست در روحیه آن ها تاثیرات مخربی نگذارد. در این سن باید لذت بردن بچه ها از ورزشی که انجام می دهند در اولویت باشد.
مواظب آسیب ها باشید
موضوع دیگری که باید مورد توجه خانواده ها قرار بگیرد، آسیب دیدگی های جسمی و روانی حین برگزاری مسابقات است. بعضی از پدر و مادرها اصرار دارند بچه های شان حرکات های ورزشی را به درستی انجام بدهند و انتظاراتی بالاتر از توان شان از آن ها دارند که هم این انتظارات و هم استرس هایی ناشی از برگزاری مسابقات در سنین پایین می تواند روان بچه ها را به هم بریزد. اولین راهی هم که به نظر آن ها می رسد این است که دیگر ورزش نکنند. آسیب دیدن در سن پایین می تواند برای همیشه یک بچه را از ورزش زده کند. تحمل درد در سنین پایین کم است و این دردها بچه ها را از ورزش دور می کنند. توصیه ها این است که حرکات براساس توان بچه ها و علاقه شان انتخاب شود و از اصرار به انجام یک ورزش جلوگیری شود.
ورزش سنگین از ۱۵ سالگی
کارشناسان ورزشی می گویند ورزش های پایه باید در سنین پایین آموزش داده شوند. شنا، دو و میدانی و ژیمناستیک در این گروه قرار دارند. این سه ورزش پایه اصلی ورزش های دیگر است. بچه ها می توانند در همین سه رشته تا حد ستاره شدن پیش بروند یا مهارت هایی که در این رشته ها یاد گرفته اند، زمینه خوبی برای فعالیت در رشته های دیگر باشد. ورزش هایی مثل دوچرخه سواری، والیبال، بسکتبال، فوتبال، بدمینتون و … که برخورد فیزیکی کمتری دارند، برای گروه سنی ۱۱ تا ۱۴ ساله توصیه می شوند.
مجله سیب سبز
