شناخت و معرفی بنای شمس العماره تهران

اختصاصی نشریه اینترنتی نوجوان ها

سوسن قریشی: شمس العماره ساختمانی که روزی در دوران پایتختی طهران قدیم سر به آسمان می‌سایید و هیچ بنایی در دارالخلافه توان رقابت با آن را نداشت، از هر گوشه شهر و حتی حومه می‌توانستند ساختمان شمس العماره را ببینند.

این ساختمان عظیم و بلند از مهمترین بناهای کاخ گلستان و به جا مانده از دوران قاجار است. ساخت آن در دوره‌ ناصرالدین شاه و بین سال های ۱۲۸۴_۱۲۸۲ هجری قمری به طول انجامید.

سال اتمام ساختمان یعنی ۱۲۸۴ به حساب حروف ابجد تبدیل شد به کاخ شاهنشاهی.

ساختمان شمس العماره به دست دوست‌علی خان نظام الدوله معیر الممالک و با هنرمندی محمد علی کاشی در فضای شرقی کاخ گلستان در ۵ طبقه و حدود ۳۵ متر ارتفاع کلی بنا ساخته شد که تا آن زمان بلندترین ساختمان تهران بود.

دلیل دستور به ساخت این مجموعه آن بود که شاه به همراه میهمانان و همراهانش بر روی بام آن قرار بگیرند تا منظر کل تهران و اطراف آن را بتوانند تماشا کنند.

این بنای با شکوه علاوه بر به دوش کشیدن لقب اولین ساختمان بلند تهران، به عنوان اولین سازه‌ای به حساب می‌آید که در ساخت آن فلز به کار رفته بود.

ناصر الدین شاه قبل از سفر به فرنگ و با دیدن عمارت عالی قاپو اصفهان به این فکر افتاده بود تا ساختمانی مرتفع در دارالخلافه بر پا کند و زمانی که به اروپا سفر کرد و با دیدن بناها و ساختمان‌های عجیب و شگفت‌انگیز آن‌جا بیشتر بر اجرای تصمیمش مصمم شد و بلافاصله بعد از برگشت دستور ساخت چنین بنایی را به نظام‌الدوله داد.

به همین دلیل الگو برداری از ساختمان های مرتفع اروپایی است که این ساختمان از نظر معماری و نمای خارجی همانند و مطابق اصول و قواعد معماری اروپا در آن دوره است، اما در تزئینات و کاشی کاری های داخلی تماما هنر و سلیقه ایرانی را به نمایش گذاشته است.

تزئینات طبقه اول که شامل تالار شاه نشین به همراه دو گوشواره در دو طرف است در نوع خود بسیار کم نظیر و ممتاز می‌باشد.

در دو طرف ساختمان دو برج بادگیر دار ساخته شده است و در وسط این دو برج و روی بام اصلی بنا برج کوتاه تری ساخته شد که ساعت هدیه شده توسط ملکه ویکتوریا، ملکه انگلستان به ناصر الدین شاه نصب شد، ساعتی که با گذشت بیش از ۱۰۰ سال هنوز مشغول به کار است.