از آنجا که بسیاری از نوجوانان درباره فکر کردن به آینده و تعیین اهداف مشکل دارند بر آن شدیم تا با کمک تمریناتی ساده، به شما جهت برنامه ریزی برای آینده و آینده نگری کمک کنیم.
ابتدای بحث رو با حدیثی از امام علی علیه السلام شروع می کنیم.
ایشان فرمودند: “عدم عاقبت اندیشی، آفت زندگی است“.
انسان‌ها و رخدادهای اطرافشان در سه بعد گذشته، حال و آینده بررسی می شوند. آینده انسان قابل دسترسی نیست؛ امّا می توان با بررسی گذشته و تلفیق آن با زمان حال، نمای کوچکی از آینده را پیش خود ترسیم کرد.
به طور کلی آینده نگری و تدبیر، لازمه مدیریت انسان در امور فردی و اجتماعی است و بدون آن در زندگی کامیاب و موفق نخواهد شد، زیرا آدمی در طول زندگی به ویژه در نوجوانی و جوانی همواره با مسائلی مواجه است که نیاز به اندیشه، تدبر و پایان نگری دارد؛ مانند انتخاب دوست، انتخاب رشته تحصیلی، انتخاب شغل، انتخاب همسر، انتخاب محل سکونت و ده ها مسئله دیگر که هر یک برای نوجوانان و جوانان یک امر حیاتی و سرنوشت ساز است.
*البته نباید آینده نگری را با ترس از آینده اشتباه گرفت، زیرا ترس بی جا از آینده، مایه نگرانی و رکود است؛ اما آینده نگری پذیرفتن واقعیت ها و برنامه ریزی برای موفقیت است.
پیشنهاد می‌کنم ۳۰ دقیقه با خود خلوت کنید و جواب سؤالات زیر را با دقت بدهید. بهتر است پاسخ هایتان را جهت بررسی بیشتر بنویسید.
۱. چه چیزی در من ایجاد انگیزه و اشتیاق می‌کند؟
اولین گام برای اینکه بدانیم چگونه برای آینده برنامه ریزی کنیم، این است که بفهمیم چه چیزها و چه کارهایی به ما انگیزه بیشتری می‌دهد.
عاشق چه چیزی هستیم؟
چه آرزویی داریم؟
کار مورد علاقه‌مان که آن را از روی اجبار و اکراه انجام نمی‌دهیم، چیست؟
ممکن است ما از آشپزی یا بازی با بچه ها لذت ببریم یا از خواندن درس فیزیک.
۲. تا الان چه موفقیت‌هایی در زندگی داشته‌ام؟
در مورد تجارب گذشته خود فکر کنید و ببینید چه کاری بوده است که همیشه از به خاطر آوردن آن احساس غرور کرده‌اید و از آن به عنوان یک نقطه مثبت در زندگی یاد کرده‌اید.
بیندیشید در زمان رسیدن به این موفقیت‌ها چه احساسی داشته‌اید؟
اگر قبلا در یک مسابقه یا برنامه ای شرکت کرده‌اید و حس خوبی داشته‌اید، پیشنهاد می‌کنم باز هم این تجربه را برای خود تکرار کنید و از احساس خوبی که دارید، لذت ببرید.
*کارهایی را انجام دهید که احساس می‌کنید در آن موفق‌تر هستید.
۳. اگر در زندگی هیچ محدودیتی نداشتید، دوست داشتید چه چیزی داشته باشید و چه کاری انجام دهید؟
این تمرین جالب را انجام دهید: فکر کنید اگر هیچ محدودیتی نداشتید، چه کاری انجام می‌دادید؟
اگر به اندازه کافی زمان و پول داشتید، چه کاری انجام می‌دادید و کجاها می‌رفتید؟
وقت خود را با چه کسی یا کسانی می‌گذراندید؟
پاسخ به این سؤالات به شما کمک می‌کند تا بفهمید واقعا از زندگی چه می‌خواهید.
فراموش نکنید برای شاد بودن حتما لازم نیست پولدار باشید، بلکه پاسخ این سؤالات به شما کمک می‌کند تا اهداف زندگی خود را مشخص کنید و در همان مسیر قدم بردارید. مسیری که حتی قدم زدن در آن نیز می‌تواند برای شما بسیار خوشایند و لذت‌بخش باشد.
۴. هدف من در زندگی چیست؟
یکی از مؤلفه‌های مهم در داشتن یک زندگی موفق و شاد، داشتن هدف است.
برای ترسیم اهداف خود در زندگی به سؤالات زیر صریح و شفاف پاسخ دهید:
چه هدفی برای آینده تحصیلی و شغلی خود در نظر گرفته‌اید؟
چه هدف یا اهدافی برای خانواده خود متصور هستید؟
آیا برای رسیدن به اهدافتان گام های مشخص و برنامه ریزی زمانی تعیین کرده اید؟
در مورد رسیدن به اهداف چه احساسی دارید؟ آیا دوست دارید برای موفق تر شدن، چیزی را تغییر دهید؟ اگر دوست دارید، آن چیز چیست؟ و چطور می خواهید آن را تغییر دهید؟
زمانی می‌توانید برنامه‌ریزی خوبی داشته باشید که پاسخ درست و شفافی به این سؤالات بدهید.
.jpg "ضرورت آینده نگری چیست و چرا باید آینده نگر باشیم؟ 3")
آیا به سوالات قبلی پاسخ دادید؟
آیا در مورد اهداف مورد نظر خود فکر کرده‌اید؟
قبل از ادامه سؤالات بیایید کمی در مورد اهداف کوتاه مدت و بلند مدت صحبت کنیم.
هدف چیزی است که می خواهیم به آن برسیم و برای رسیدن به آن باید گام های کوچکی برداریم تا به هدف نهایی برسیم.
نوجوانان عزیز! در این مرحله از زندگی اهداف بلند، اهداف یک تا پنج ساله اند ولی همین طور که بزرگ می شوید می توانید اهداف ۱۰ تا ۱۵ ساله را دنبال کنید.
مثال
هدف کوتاه مدت: انتخاب رشته تحصیلی
گام اول: توجه به استعداد و توانایی های خود
گام دوم: صحبت با مشاور تحصیلی
گام سوم: جستجوی اطلاعات در مورد شغل های مرتبط با رشته مورد علاقه
گام چهارم: صحبت با والدین و بررسی نظر آنان
گام پنجم: انتخاب رشته مورد نظر
هدف بلند مدت: خرید ماشین بعد از دیپلم گرفتن
گام اول: پیدا کردن شغل مناسب جهت تأمین پول ماشین
گام دوم: پس انداز کردن مقداری پول در هر ماه
گام سوم: تعیین نوع ماشینی که می خواهیم
گام چهارم: پیدا کردن ماشین مناسب
گام پنجم: خرید ماشین
*یکی از نکات مهم در تعیین اهداف زمان بندی واقع بینانه است.
حالا شما بیایید مانند مثال چند مورد از اهداف کوتاه مدت و بلند مدت خود به همراه گام های آن را بنویسید.
هدف کوتاه مدت:
گام اول:
گام دوم:
گام سوم:
گام چهارم:
گام پنجم:
هدف بلند مدت:
گام اول:
گام دوم:
گام سوم:
گام چهارم:
گام پنجم:
و اما ادامه سؤالات…
۵. از دید شما چه فردی شایسته احترام و تحسین است؟
شناخت مسیر موفقیت افراد و استفاده از تجربیات آن‌ها همیشه مفید است.
به چند فرد موفق که مورد احترام و اعتماد شما هستند و همواره آن‌ها را به خاطر تلاش و پشتکارشان تحسین کرده‌اید، فکر کنید.
این افراد چه کارهایی برای رسیدن به هدف‌شان انجام داده‌اند؟
چرا از نظر شما شایسته احترام و تحسین هستند؟
کدام ویژگی مثبت را می‌توانید از آن ها یاد بگیرید که به شما هم در رسیدن به موفقیت کمک کند.
نام پنج فردی که بیشترین وقت خود را با آن ها می‌گذرانید، یادداشت کنید و ببینید آیا این افراد به شما در رسیدن به اهدافتان کمک می‌کنند یا مانع رسیدن شما به موفقیت هستند. اگر احساس کردید که سدی در برابر موفقیت شما هستند، رابطه خود را با آن ها کم کنید و افرادی را جایگزین کنید که زندگی موفق و شادی دارند و آدم‌های خوش‌بینی هستند.
۶. چه کاری را دوست ندارید انجام بدهید؟
برای فهمیدن کارهایی که دوست دارید در زندگی انجام بدهید، باید بدانید که از چه چیزی بدتان می‌آید.
از چه کارهایی بدتان می‌آید؟
چه چیزی در زندگیتان هست که آن را دوست ندارید؟
*نکته مهم این است که اگر به دنبال تغییر در زندگی خود هستید، لازم است برای رسیدن به آن گام‌هایی در زندگی بردارید.
و اما سؤال آخر
۷. برای رسیدن به آرزوهایم چقدر تلاش لازم است؟
موفقیت‌های بزرگ هرگز به آسانی به‌دست نمی‌آیند.
اگر می‌خواهید تغییر بزرگی در زندگی خود ایجاد کنید، باید به همان اندازه تلاش کنید. شاید لازم باشد برای رسیدن به هدف‌تان بیشتر از یک انسان معمولی تلاش کنید، بیشتر مطالعه کنید و چیزهای جدید یاد بگیرید.
اما بخش جالب ماجرا این است: این سفری هیجان‌انگیز است که شما برای رسیدن به موفقیت آن را شروع می‌کنید.
با پاسخ دادن به این سؤالات می‌توانید مسیر زندگی خود را روشن کنید و برای بهبود کیفیت زندگی خود گام بردارید.
مطمئن باشید هرگز پشیمان نخواهید شد.
چه باید کرد؟
الان حتما برگه شما هم پر از طرح و نقشه و ایده است که دور برخی از آن ها را خط کشیده‌اید یا رنگی کرده‌اید.
۳۰ دقیقه دیگر هم زمان بگذارید تا اطلاعاتی که نوشته‌اید را جمع‌بندی کنید. پاسخ‌هایتان را مرتب و با دقت طبقه‌بندی کنید. یک نسخه از برگه را در میز مطالعه، آیینه اتاق و هر جای دیگری که بیشتر با آن سروکار دارید، قرار بدهید تا همیشه جلوی چشم‌تان باشد.
خود را متعهد به انجام برنامه کنید، حتی می‌توانید یک نسخه از برنامه‌تان را روی فیس‌بوک یا اینستاگرام قرار دهید تا دوستان‌تان نیز از برنامه شما باخبر شوند.
فراموش نکنید، این همان برنامه‌ای است که می‌تواند مسیر زندگی شما را تغییر بدهد.
پیشنهاد می‌کنم، حتما زمان بگذارید و به این سؤالات پاسخ بدهید و تصمیم بگیرید با جدیت آن را دنبال کنید.
راهکارهایی برای غلبه بر احساس ناامیدی
