قارچ محصولی از تیره رویندگان قارچی است.بیشتر قارچها با تشکیل کولونی به جذب مواد مغذی از چوب برگهای فروافتاده و ترکیبات موجود در خاک و میپردازند. قارچها به صورت جمعی میتوانند بر سطح هر منبعی که دارای کربن باشد، به شکل لایهای رشد کنند.
یک گیاه قارچی از تارهای شاخه شاخه و لولهای شکل متعددی تشکیل شده است که هیف نام دارند. مجموعه هیفها را میسیلیوم مینامند. بسیاری از گیاهان قارچی که برخی از قارچها را نیز شامل میشود، گندرو هستند و غذای خود را با تشکیل کولونی بر ترکیبات ارگانیک مرده به دست میآورند.
اگر یک میسیلیوم پژمرده شود، همچنان انرژی کافی برای بازتولید خود را دارد. هنگامی که ترکیبات دما، رطوبت نسبی، میزان دیاکسید کربن و… همگی مناسب باشند، گیاهان قارچی ساختار پیشرفتهای را سازمان میدهند که همان قارچی است که برای ما آشناست. قارچها، میلیونها هاگ را میپراکنند که عملی مشابه دانه گیاهان دارند
شماری از قارچها برای مصارف خوراکی، کشت میشوند. برخی از قارچها انگل هستند و روی گیاهان، جانوران و یا سایر قارچها زندگی میکنند. برخی از آنها بیماریزا و مضرند و برخی نیز سودمند هستند. به نوع زندگی قارچ و گیاهی که در ریشه آن روییده است، همزیستی میگویند زیرا گیاه مواد قندی مورد نیاز قارچ را تامین میکند و در عوض، مواد معدنی مورد نیاز خود را از قارچ دریافت میکند.
بسیاری از قارچها، در رابطهای همزیستی با درختان به سر میبرند و درست به همین دلیل است که جنگلها نسبت به جویندگان قارچ بسیار سخاوتمند هستند. برخی از قارچها، مانند پورچینی، ماتسوتاکه و چانتلوز به هیچ وجه به تنهایی قابل کشت نیستند، مگر آنکه درختان همزیست آنها نیز کشت شوند.
قارچها دستهای جداگانه از یوکاریوتها را تشکیل میدهند و نه گیاه هستند و نه جانور. سلسله قارچان (Fungi) سلسلهای از هوهستهایها است که در دیواره یاختههای آنها کیتین وجود دارد و عمل فتو سنتز ندارند نام دیگر قارچ در فارسی سَماروغ بودهاست. مردم عادی به آن «کلاه دیوان» و «چتر مار» هم میگویند.
قارچها همگی دگرپرورده هتروتروف یا دگرخوار بوده و برای رشد و تکثیر به ترکیبات آلی برای دریافت انرژی و کربن نیاز دارند. قارچها هوازی یا ناهوازی اختیاری هستند. اکثر قارچها گندروی (ساپروتروف) بوده، در خاک و آب به سر میبرند و در این نواحی، بقایای گیاهی و جانوری را تجزیه میکنند. قارچها مانند باکتریها در تجزیه مواد و گردش عناصر در طبیعت دخالت داشته، حائز اهمیتند. علم مطالعه قارچها را قارچشناسی نامیده و علم مطالعه قارچهای انگل برای انسان را قارچشناسی پزشکی گویند (این انگلها بیماریهای زیادی به وجود میآورند).
قارچها تأثیرهای زیاد و متفاوتی در طبیعت دارند. گونهای باعث سیاه شدن رنگ کاشیهای حمام میشود و گونههای دیگر قارچ، باعث ایجاد یا درمان بیماری میشوند یا باعث پوسیدگی چوب یا رویش دوباره ریشه گیاه میشوند. قارچها بر خلاف گیاهان نمیتوانند خوراک خود را تولید کنند؛ بنابراین برای ادامه زندگی ناچارند مصرفکننده باشند (هتروتروف)
بیش از ۳۸ هزار نوع قارچ وجود دارد که بعضی از آنها سمی اند و بعضی از آنها قابل خوردن میباشند. رنگ، شکل و اندازه قارچها میتواند خیلی متنوع و مختلف باشد. سلسله قارچها به دو شاخه قارچهای کاذب و قارچهای حقیقی تقسیمبندی میشوند. قارچهای حقیقی خود به پنج زیر شاخه تقسیم میشوند که عبارتند از: ماستیگومایکوتا، زیگومایکوتا، آسکومایکوتا، بازیدیومایکوتا ودئوترومایست.
بعضی از قارچها با تثبیت نیتروژن به گیاهان کمک میکنند و بعضی دیگر به خاطر داشتن این ویژگی با گیاهان بهطور همزیست زندگی میکنند.کپک عنوانی کلیاست که به همه گونههای قارچهای ذرهبینی که به صورت رشتههای چندسلولی رشد میکنند اطلاق میشود.قارچها انواع خوراکی نیز دارند که زیرشاخه بازیدیومایکوتا و از نوع قارچ چتری هستند.
قارچهای خوراکی از لحاظ نوع تغذیهشان به دو دسته تقسیم میشوند: تجزیهکنندههای اولیه و تجزیهکنندههای ثانویه
-
تجزیهکنندههای اولیه
- به دستهای از قارچها اطلاق میگردد که توانایی تجزیه سلولز و بقایای مرده گیاهی را دارند؛
-
تجزیهکنندههای ثانویه
- برای رشد و تغذیه به محیطی احتیاج دارند که قبلاً توسط ریزسازوارهها (میکروبها) تجزیه شده باشند.
قارچهای سمی متعددی نیز در طبیعت رویش دارند. تغذیه از این قارچها منجر به بروز علایم متعدد روانی و جسمی تا مرگ میگردد. لازم به ذکراست که قارچهای سمی مشابهت نزدیکی با قارچهای خوراکی دارند بنابراین درمصرف هرنوع قارچ ناشناختهای نهایت دقت لازم است.
برخی آنتیبیوتیکها ازجمله پلوروموتیلین از کشت قارچ تهیه میشوند. قارچها همچنین به عنوان مهارکننده آنزیم بکار برده میشوند.
فایده های قارچ
قارچ یک غذای کم کالری و دارای مواد مغذی است که سرشار از بسیاری از ویتامینها، مواد معدنی و آنتیاکسیدانهای تقویتکننده سلامتی می باشد. قارچ ها مدتهاست که بهعنوان بخش مهمی از هر رژیم غذایی شناخته شدهاند. قارچ هایی که در معرض اشعه ماوراء بنفش قرار می گیرند منبع خوبی از ویتامین D هستند که یک جزء مهم برای سلامت استخوان و سیستم ایمنی بدن است.
اثر ضد التهابی قارچ به میزان زیادی کارایی سیستم ایمنی را بهبود می بخشد. قارچ حاوی مقادیر زیادی سلنیوم، ویتامین D و ویتامین B6 است. سلنیوم می تواند به جلوگیری از آسیب سلولی در بدن ما کمک کند، ویتامین D به رشد سلول کمک می کند و ویتامین B6 به بدن کمک می کند تا گلبول های قرمز خون را تشکیل دهد. همه این مواد مغذی موجود در قارچ به حفظ یک سیستم ایمنی سالم کمک می کند.
مطالعات بلندمدت و کوتاه مدت نشان داده است که قارچ در ترکیب با ورزش و سایر تغییرات سبک زندگی می تواند تاثیر مهمی بر کاهش وزن داشته باشد. تصور می شود که آنتیاکسیدانهای موجود در قارچ ممکن است سیستم دفاعی سلولها را افزایش دهند، بنابراین اثرات ضد التهابی را بهبود میبخشند و از فشار خون مرتبط با چاقی محافظت میکنند.
پیشنهاداتی برای استفاده خوراکی قارچ ها
- قارچ را به عنوان یک ماده در پیتزای خانگی اضافه کنید.
- قارچ خرد شده را روی سالاد بپاشید.بریزید
- قارچها را به سس پاستا اضافه کنید.
- قارچها را با گوشت گاو، مرغ یا بوقلمون پخته مخلوط کنید .
- سوپ خامه ای قارچ درست کنید.
- آنها را به همراه سبزیجات دیگر در غذاهای سرخ کرده اضافه کنید.
- صبح ها قارچ را با تخم مرغ بخورید.
- نحوه رویش و پرورش قارچ
- تاثیر رعد و برق بر رشد قارچ