مسجد نصیرالملک

مسجد نصیرالملک شیراز

مسجد نصیر الملک معروف به مسجد صورتی یکی از زیباترین مساجد جھان اسلام، در استان فارس وشھرستان شیراز واقع شده است. در تزیینات این مسجد از کاشی کاری ھا و مقرنس ھای بی تکرار و بی بدیل استفاده شده که در نوع خود بسیار چشم گیر است. مسجد نصیرالملک دارای دو شبستان است. شبستان شرقی در فصل ھای سرد سال استفاده می شود و دیگری معروف به شبستان تابستانی در غرب مسجد که با توجه به ھوای خنک و جلوگیری از تابش آفتاب مورد استفاده در فصل ھای گرم سال است.

گل های سرخ کاشی 

تزیینات  مسجد صورتی در شبستان غربی عمدتا به صورت کاشی کاری، آجرکاری و نقاشی ھای گل سرخی است. این مکان فاقد پنجره است و به دلیل تابیدن نور آفتاب به داخل این شبستان ھنوز ھم در فصل ھای گرم سال از این محل برای برپایی نماز استفاده می شود. تزیینات شبستان شرقی، پنجره ھای بزرگ رو به صحن مسجد با ھنر شیشه کاری است که در حدود قبل از ظھر با تابش آفتاب بر آن ھا فضایی بسیار دلنشین ایجاد می کند. ھمین دنیای نور فضای داخلی این شبستان را به یکی از زیباترین مساجد جھان اسلام مبدل کرده است.

ستون های مارپیچ

سقف این شبستان بر روی ستون ھای سنگی با تزیین مارپیچ گذاشته شده است. طاق ھای روی دو ردیف ستون سنگی ۶ تایی جمعا ۱۲ عدد به نیت ۱۲ امام قرار گرفته است. شبستان ھا نیز با ۷ در که تزیین آیینه کاری دارند به صحن مسجد مرتبط می شوند. در تمام این مسجد شاھد عددھای مقدس در اسلام و مذھب شعیه ھستیم که نشان دھنده ارادت مخصوص سازنده این اثر جاودانه است.
این محل به دستور یکی از اشراف شیراز به نام میرزا حسن علی خان ملقب به نصیر الملک در مدت ۱۲ سال از سال ۱۲۵۵ تا ۱۲۶۷ شمسی در اواسط دوران قاجار ساخته شده است.
دلیل اشتھار این مسجد به مسجد صورتی، وجود کاشی کاری ھایی است که بر خلاف معمول ھنر کاشی کاری ایرانی به جای رنگ غالب آبی فیروزه ای از صورتی استفاده شده است. نمونه ھای اندکی از این نوع کاشی کاری در معماری دوران قاجار دیده می شود.

ایوان های مسجد 

مسجد نصیرالملک  دارای دو ایوان نیز می باشد. ایوان شمالی و ایوان جنوبی. این دو ایوان رو به روی ھم، به صورت قرینه طراحی و ساخته نشده اند. ایوان شمالی زیباتر از ایوان جنوبی است. ایوان جنوبی شامل دو گلدسته و در ورودی مسجد است. تزیین در ایوان جنوبی فقط شامل آجرکاری می باشد.ایوان شمالی که از نظر طراحی و ساخت زیباتر است، شامل چھار غرفه در دو طرف و یک طاق معروف به طاق مروارید است. ایوان شمالی مانند سایر مکان ھای این مسجد با تزیینات کاشی کاری چشم ھر بیننده ای را به خود خیره می کند.

طاق مروارید 

طاق مروارید طاقی بلند و زیباست که با ھنر زیبای کاشی کاری، مقرنس کاری و کاسه سازی به بھترین و زیباترین نحو تزیین شده است. در تزیین شبستان ھا، سنگ تراشی ھا و ستون ھای داخلی مسجد از نمونه ھای مشابه در مسجد وکیل شیراز استفاده شده است.

معماران مسجد

در بین بسیاری از آثار تاریخی اسم معمار و یا کاشیکار و گچکار را نمی شناسیم اما در مورد مسجد نصیرالملک نام معمار برای شما مشخص است که توسط محمد حسن معمار ساخته شده است.پنجره های رنگی مسجد نصیرالملک در شیراز توسط محمد جعفر و استاد محمد رحیم ساخته شده است و در سال ۱۳۴۸ توسط میرزا آیت از استاد کاران برجسته شیرازی در زمینه پنجره های رنگی مورد مرمت قرار گرفت است. این مسجد حدود ۲۲۱۲ مساحت دارد.

در ساخت شیشه‌های این شبستان از رنگ‌های زرد، سبز، قرمز و آبی استفاده شده است. این 4 رنگ جزء رنگ‌های اصلی به حساب می‌آیند و ترکیب‌های بی‌نظیری را خلق می‌کنند. نکته جالب‌توجه درباره این شبستان، تغییر رنگ‌های آن در ساعات مختلف روز است. به‌دلیل تغییر زاویه تابش نور آفتاب، در هر ساعت روز ترکیب رنگ‌ها تغییر می‌کنند. پس هر بار که از این شبستان دیدن کنید، می‌توانید به شکلی دیگر از آن لذت ببرید.

مطالب مرتبط:

حقایقی جالب درباره فانوس اسکندریه