آیا تا به حال فکر کرده اید چه چیزی به یک سنگ قیمتی جذابیت می بخشد؟ یا چرا برخی از سنگهای قیمتی گرانبها و برخی دیگر نیمه قیمتی محسوب می شوند؟ سنگ های قیمتی از کجا می آیند؟ چگونه بشر تکنیک های معدنکاری مدرن را کشف و توسعه داد؟ در این مقاله یک نمای کلی ازویژگی های انواع این سنگ ها می خوانید تا با ماهیت سنگ های قیمتی آشنا شوید.

چه چیزی باعث می شود یک ماده به عنوان گوهر شناخته شود ؟

سنگ های قیمتی از منابع زیادی تهیه و از چیزهای متفاوتی تشکیل شده اند. گوهر می تواند یک سنگ، یک ماده معدنی یا یک ماده آلی باشد. عامل اصلی در ارتقاء سنگ، مواد معدنی یا بیوژنیک به وضعیت جواهرات به دو عامل اساسی برمی گردد: اول کمیاب ونادر بودن و دوم زیبایی.

کسانی که در کوهستان زندگی می کنند می توانند این واقعیت را تصدیق کنند که سطح زمین سنگی است. اما اعتقاد بر این است که آنچه در زیر سطح قرار دارد بسیار متفاوت است. ساختار زمین همانطور که می شناسیم شامل یک هسته فلزی مذاب است که توسط صفحات متحرک احاطه شده است و جبه در زیر پوسته صخره ای قرار دارد.

منشا سنگ های قیمتی

در چرخه طبیعت، سنگ از فوران آتشفشانی، فرسایش سطحی، انتقال و رسوب، دفن و ذوب، مناطقی از گرما و فشار شدید ایجاد می شود که در آن سنگ ها متبلور می شوند و مواد معدنی تولید می شوند. مواد معدنی گوهر مانند کوراندوم (که شامل یاقوت کبود و یاقوت سرخ) و بریل (شامل زمرد و آکوامارین) به طور گسترده ای شناخته شده و مورد استقبال قرار می گیرند.  مانند سنگ های قیمتی  لاجورد و آبسیدین. جواهرات بیوژنیک از مواد آلی مشتق شده اند و شامل عنبر، مرجان و مروارید می شوند.

 

سنگ قیمتی چیست؟

لیست سنگ های قیمتی کوتاه است. رسم تشخیص قیمتی و نیمه قیمتی در یونان کلاسیک آغاز شد. الماس، یاقوت سرخ، یاقوت کبود و زمرد ، گوهرهایی که امروزه به عنوان جواهرات گرانبها شناخته می شوند.

گوهرهای نیمه قیمتی به همه جواهرات غیر از این ها اشاره دارد.

 

عوامل ارزش سنگ های قیمتی

چهار گوهر گرانبها دارای عوامل مهمی هستند که به میزان قابل توجهی در ارزش آن ها کمک می کند:

_جواهرات گرانبها بسیار نادر هستند.

_آن ها در بین سنگ های قیمتی سخت ترین هستند.

_همه آن ها شفاف هستند.

مقیاس موهس

سنگ های قیمتی همچنین با ویژگی های نوری مانند ضریب شکست (نحوه خم شدن سنگ جواهر در نور) و همچنین سختی و چقرمگی مشخص می شوند. سختی به صورت عددی از یک تا ده بیان می شود که یک نرم ترین (طلق) و ده سخت ترین (الماس) است. این سیستم طبقه بندی با عنوان مقیاس موهس برای تشخیص میزان سختی سنگ ها  شناخته می شود زیرا توسط زمین شناس قرن نوزدهم به نام فردریش موهس ابداع شده است. سختی در مقیاس موهس به مقاومت یک سنگ جواهر در برابر خراش وبرش برمی گردد. در حالی که سختی یک سنگ به مقاومت آن در برابر خرد شدن و شکستن اشاره دارد.

سنگ های قیمتی از کجا می آیند؟

تابحال ذخایرسنگ های قیمتی قابل توجهی کشف و اغلب در سراسرجهان تخلیه شده است. بخش قابل توجهی از استخراج گوهر، با دست انجام می شود و تأثیر زیست محیطی زیادی ندارد. در معادن روباز، مقدار زیادی از سنگ های اطراف جابجا می شوند. استخراج آبرفتی قدیمی ترین نوع معدنکاری است و امروزه نیز مورد استفاده قرار می گیرد. رسوبات آبرفتی زمانی رخ می دهد که ذخایر معدنی توسط آب منتقل شده و در رسوب ته نشین می شوند. در اینجا لیستی مختصر از مناطق جغرافیایی معروف به معادن سنگ های قیمتی خود آورده شده است.

راتناپورا در سریلانکا

این منطقه واقع در جنوب غربی سریلانکا، جزیره ای در سواحل جنوبی هند، منشاء اکثر یاقوت کبودهای خوب است. تجارت سنگ های قیمتی بخش بزرگی از اقتصاد این کشور است.

بورای در تایلند

تجارت عمده سنگه ای یاقوت کبود و یاقوت سرخ، اقتصاد این شهر شرقی تایلند را تا خالی شدن معادن تقویت کرد.

موگوک در میانمار 

90 درصد از یاقوت سرخ جهان در میانمار استخراج می شود. شهرک موگوک به دلیل رنگ و وضوح یاقوت سرخ آن مشهور است. بیشتر آن ها به دلال های تایلند فروخته می شوند، زیرا دولت ستمگر صنعت معدن را اداره می کند و بسیاری دیگر از مشاغل خارجی به دلیل نقض حقوق بشر از سوی ارتش از خرید یاقوت میانمار خودداری می کنند.

کیمبرلی در استرالیا

این منطقه در شمال شرقی استرالیا و تنها منبع الماس صورتی کمیاب در جهان است و یک سوم تولید جهانی الماس را انجام می دهد.

موزو، کوسکوئزوچیوور در کلمبیا 

کلمبیا که به عنوان منبع اصلی زمرد در جهان شناخته می شود، همچنین قدیمی ترین معادن جواهر در جهان را دارد.

در سراسر جهان ذخایر معدنی مهم حاوی سنگهای قیمتی در هر قاره ای به جز قطب جنوب کشف شده است و مردم جهان به جستجوی این هدایای فریبنده از روی زمین ادامه خواهند داد.

چه چیزی در مورد یک سنگ قیمتی مورد علاقه شماست؟ آیا جمع آوری جواهرات را تفریحی یا سرمایه گذاری می دانید؟ آیا به دنبال چیزی هستید که به نسل های بعدی منتقل شود یا احساس می کنید که زیبایی یک سنگ قیمتی توجیهی برای جمع آوری به خودی خود است؟

درون دنیای میکروسکوپی

در توصیف وضوح سنگ های قیمتی ، یک سنگ ساز با تجربه هنگام تعیین تصمیم از معیارهای خاصی استفاده می کند. این معیارها عبارتند از اندازه، تعداد، ماهیت، محل و قابلیت مشاهده اجزاء یا لکه هایی که ممکن است یک سنگ جواهر داشته باشد.این عوامل به سنگ های قیمتی ویژگی متمایز و ظاهری منحصر به فرد می دهند. آن ها اغلب ذاتا سنگ جواهر هستند، اما ممکن است در حین یا بعد از برش و صیقل، آسیب ببینند. با این حال،همان اجزای سنگ های قیمتی آسیب دیده هم با ارزش هستند زیرا اجزای طبیعی موجود در آن ها می توانند بسیار زیبا باشند. در بسیاری از انواع سنگهای قیمتی، درجه شفافیت بالاتر با ارزش بالاتری برابر است. با این حال ، سنگ های قیمتی با محتویات طبیعی می توانند همه را مسحور کنند.

یک چشم بینا

بهترین راه برای درک ماهیت اجزا و چگونگی تأثیر آن ها بر شفافیت سنگ های قیمتی استفاده از ذره بین 10 ایکس یعنی همان ابزاری است که متخصصین سنگ شناسی برای درجه  بندی جواهراستفاده می کنند. برخی از ویژگی هایی که ممکن است مشاهده شود شامل لکه هایی است که به صورت نقاط کوچک ظاهر می شوند، ابرها که شبیه منطقه ای شیری یا مه آلود هستند و پرهایی که به صورت خطوط کم رنگ یا شیری رنگ در داخل سنگ جواهر ظاهر می شوند. این چند مورد از رایج ترین مواردی است که احتمالاً در سنگ های قیمتی دیده می شود.

وضوح و ارزش

سنگ های قیمتی که دارای درجه شفافیت بالا هستند، گرانتر از سنگ های قیمتی با وزن عیار یکسان و اشباع رنگ خواهند بود زیرا نگین های خالص تر کمیاب هستند و بنابراین قیمت بالاتری دارند.مقیاس های درجه بندی شفافیت که توسط آزمایشگاه های پیشرو گوهرشناسی تعیین شده است، در زمینه استانداردسازی با روش های بسیاردقیقی به دست آمده است.

یک گزارش گوهرشناسی،همیشه دارای درجه وضوح یک سنگ جواهر است و حتی ممکن است کشور مبدا را نیز ذکر کند. این به این دلیل است که سنگ های قیمتی استخراج شده از مناطق خاصی اغلب دارای ویژگی های شفافیت خاص هستند. یک مثال خوب: یاقوت سرخ از منطقه موگوک میانمار (یکی از دو منبع اصلی یاقوت سرخ در جهان) است که بیشتر موارد داخلی روتیل را نشان می دهد، که به دلیل ظاهر نخ مانند آن ها، ابریشم شناخته می شود. سازندگان سنگ های قیمتی مصنوعی اغلب اجزای فلزی کوچکی را اضافه می کنند تا محصولات نهایی به درستی به عنوان سنگ های قیمتی دست ساز شناخته شوند.

تانزانیت – تازه واردی که دنیای سنگ های قیمتی را دگرگون کرد

کشف تانزانیت

این سنگ قیمتی جذاب فقط در یک مکان در جهان یافت می شود! تانزانیا در شرق آفریقا قبلاً بیشتر به خاطر حیات وحش شناخته شده بود تا مواد معدنی ، اما همه چیز در اوایل دهه 1960 تغییر کرد. تانزانیت یک سیلیکات (آلومینیوم کلسیم) است و در دهه 1960 توسط مانوئل دو سوزا(خیاط و طلاسازپاره وقت) به طور تصادفی درتپه ای نزدیک دروازه پارک های حیات وحش پیدا شد.

منبع تامین تانزانیت چگونه است؟

کشف تانزانیت منجر به راه اندازی مجموعه ای از معادن کوچک در اطراف مرلانی شد و به نظر می رسد تجارت تانزانیت به خوبی سازماندهی شده و کاملاً قانونی است. دولت تانزانیا با هدف اطمینان از عدم صادرات سنگ ها به صورت خام، اوضاع را تحت کنترل خود درآورد.

تصور می شود که مقدار کمی از رسوبات این سنگ  باقی مانده است و از این رو ارزش مربوط به این سنگ جواهر فوق العاده – که نادرتر از الماس است –بیشتر شده است.

 

سنگ قیمتی تانزانیت چه رنگی هستند؟

تانزانیت در طیف وسیعی از رنگ ها، بین آبی مایل به بنفش، نیلی و بنفش مایل به آبی یافت می شود، برخی از قیراط های بزرگتر به دلیل رنگ بنفش اطراف آبی عمیق بسیار چشمگیر هستند. خود آبی می تواند از آبی بنفش روشن تا آبی بسیار عمیق متغیر باشد. این برخلاف ظاهر قهوه ای مایل به قرمز آن در حالت خام است. این عملیات حرارتی است که رنگ آبی روشن را در این جواهر ایجاد می کند.

موارد استفاده تانزانیت چیست؟

تانزانیت کمیاب است و به گرانترین جواهر برای جواهرات در همه نوع تبدیل شده است. رنگ آبی غنی آن به نادر بودن آن افزوده است که طرفداران سنگ های قیمتی رنگی در سراسر جهان خواهان یک قطعه تانزانیت در جعبه جواهرات خود هستند.از آنجا که درجه سختی متوسطی دارد، می توان آن را به اشکال مختلف، برش های کلاسیک و طرح های مدرن خیال انگیز نیز برش داد.

به ندرت اتفاق می افتد که یک سنگ جواهر جدید به بازار بیاید اما تانزانیت این کار را با تأثیر زیادی انجام داده است. چون تنها یک منبع برای این سنگ در جهان وجود دارد، بنابراین ارزش آن ثابت است و انتظار می رود تقاضا برای جواهرات تانزانیت همچنان بالا باشد. اگر به دنبال ظرافت هستید و از نظر مالی مشکلی ندارید، تانزانیت سنگ شماست.

یاقوت کبود – سنگ قیمتی برای یک شاهزاده خانم

تصویری از یاقوت کبود  داستانهایی که یک سنگ جواهر می تواند بگوید! … تاریخ می گوید که لوح های آورده شده توسط موسی با ده فرمان از یاقوت کبود ساخته شده بود. ایرانیان معتقد بودند که جهان روی یاقوت کبود ایستاده است و رنگ آسمان تنها بازتاب رنگ آن سنگ است. بسیاری از فرهنگ ها معتقدند که یاقوت کبود دارای خواص درمانی است. در حالی که ممکن است مبالغه شود، اما تا به امروز بسیاری از مردم معتقدند که یاقوت کبود برای انها خوش شانسی و خوشبختی به ارمغان می آورد. این یکی از دلایلی است که این سنگ در جواهرات مانند حلقه نامزدی بسیار محبوب است.

یاقوت کبود چه نوع جواهری است؟

یاقوت کبود یک ماده معدنی اکسید آلومینیوم است که با نام کوراندوم شناخته می شود و آنقدر سخت است که در برابر تلاش های طبیعت برای فرسایش آن مقاومت می کند. این سنگ یکی از معدود سنگ های قیمتی این ساختار است (که شامل یاقوت سرخ نیز می شود ) و در نتیجه می توان آن را در رسوباتی که ممکن است سنگ های نرم تری روی آن ساییده شود ، پیدا کرد. این سنگ قیمتی است که در بسیاری از قاره های جهان یافت می شود و ارزش آن بستگی به اندازه، رنگ و وضوح سنگ جواهر دارد.

 

یاقوت کبود برای چه مواردی استفاده می شود؟

همانطور که قبلاً ذکر شد یاقوت کبود بسیار سخت است، بنابراین از آن درمواردی بسیار فراتر از تزئینی استفاده می کنند. موارد استفاده شامل استفاده صنعتی برای قطعات الکترونیکی حالت جامد و قطعات نوری، ابزارهای علمی، کریستال های ساعت مچی و بلبرینگ های حرکتی بود. تولید مصنوعی به این معناست که هیچ گاه کمبود مواد اولیه برای صنعت وجود ندارد.

با این حال ، یاقوت کبود یک سنگ قیمتی گرانبها و ارزشمند برای جواهرات است و سختی آن بدان معنی است که آسیب آن بسیار دشوار است. با توجه به ساختار آن ها، گوهرشناسان تمایل دارند آن ها را به شکل بیضی یا مربع درآوردند که تا جایی که ممکن است سنگ اصلی را حفظ کنند، زیرا آن هایی که به شکل گرد در می آیند شامل برداشتن مقدار زیادی یاقوت کبود در مراحل بعدی برش هستند و بنابراین گرانتراز بیضی یا مربع هستند.

رنگ های یاقوت کبود 

این گوهر شگفت انگیز در طیف گسترده ای از رنگ ها وجود دارد. هر رنگ معنای متفاوتی دارد. یاقوت کبود آبی با سلامت جسمانی وبدنی همراه است در حالی که یاقوت کبود زرد نشان دهنده خرد و شفقت است. هنگام خرید حلقه یاقوت کبود، باید به یاد داشته باشید که هر سنگ شخصیت خاص خود را دارد و متناسب با فرد منحصر به فردی است که از آن استفاده می کند.

به طور مرسوم، سنگ های قیمتی فقط هفت عدد هستند : الماس، مروارید، یاقوت سرخ، یاقوت کبود، زمرد، خلیج شرقی و الکساندرایت. اما اغلب به آن ها سنگ های نیمه قیمتی مانند آمتیست، توپاز، تورمالین، آکوامارین، کریزوپراس، پریدوت، اوپال و یشم اضافه می شود.

کریستال چیست؟

وقتی به کریستال فکر می کنید چه چیزی به ذهن شما می رسد؟ بسیاری از مردم ممکن است اشیاء زیبا و معدنی با صورت صاف را در الگوهای هندسی منظم تجسم کنند. دیگران ممکن است ظروف شیشه ای زیبا را تصور کنند. برای گوهرشناسان ، تعریف علمی بلور درست به سطح اتمی می رسد. کریستال جامدی است که اتم های آن در یک الگوی تکراری “بسیار مرتب” چیده شده است. به این الگوها سیستم کریستالی می گویند. اگر یک کانی اتم های خود را در یکی از آنها مرتب کرده باشد ، آن کانی یک کریستال است.

سیستم های کریستالی

همه مواد معدنی در یکی از هفت سیستم کریستالی تشکیل می شوند. ایزومتریک، چهار ضلعی، ارتورمبیک، مونوکلینیک، تری کلینیک، شش ضلعی و مثلثی. هر کدام با پارامترهای هندسی سلول واحد خود و آرایش اتم ها در سرتاسر جامد تکرار می شود . و جسم بلوری را که می توانیم ببینیم و احساس کنیم، تشکیل می دهد.

به عنوان مثال ، یک کریستال ایزومتریک یا مکعبی دارای یک مکعب به عنوان سلول واحد است. طول تمام اضلاع آن مساوی و همه زوایای آن زاویه های راست هستند. جواهرات شناخته شده در این سیستم شامل الماس ، گارنت و اسپینل است.

ازطرف دیگر ، یک کریستال سه بالینی دارای تمام ضلع های مختلف است. و هیچ یک از زاویه های آن زاویه راست نیستند. این تغییرات هندسی به این معنی است که کریستال های سه کلینیکی می توانند شکل های پیچیده ای به خود بگیرند. جواهرات شناخته شده در سیستم سه کلینیکی شامل لابرادوریت و فیروزه است.

سنگ های قیمتی (جامدات غیر کریستالی)

برخی از اجسام ممکن است با چشم غیر مسلح کریستال به نظر برسند، اما ظاهر می تواند فریبنده باشد. برای گوهرشناسان، ساختار اتمی جسم عامل تعیین کننده است. همه اجسام با صفحات هندسی منظم بلور نیستند و همه مواد جامد با این مشخصات کریستال نمی باشند.

سنگ های قیمتی  (جامدات بی شکل)

به عنوان مثال ، شیشه دارای ساختار اتمی غیر بلوری و بی شکل است. اگرچه شیشه سازان می توانند شیشه را به اشکال هندسی بریزند و سفت کنند. اما ساختار اتمی آن بدون تغییر باقی می ماند.مردم معمولاً از برخی ظروف شیشه ای مانند این به عنوان کریستال یاد می کنند. این مورد استفاده عمومی از این اصطلاح است. با این حال ، از نظر علمی، این اجسام کریستال نیستند.

الماس شاه، یکی از نفیس ترین جواهرات ایرانی در کجاست؟

زهرا هاشمی