شغل کارشناس تغذیه یکی از حوزه‌های مهم و پرکاربرد در علوم پزشکی و بهداشت است. این شغل از اهمیت بسیاری برخوردار بوده و در حفظ سلامت و بهبود کیفیت زندگی افراد نقش بسزایی دارد. کارشناسان تغذیه با مطالعه‌ی علوم مرتبط با تغذیه و آشنایی با اصول تغذیه سالم، به ارائه‌ی مشاوره‌های لازم جهت تغذیه‌ی سالم و مناسب به افراد مختلف می‌پردازند.
وظایف یک کارشناس تغذیه شامل بررسی و تحلیل وضعیت تغذیه‌ای فرد، تهیه برنامه‌های غذایی مناسب برای افراد با شرایط مختلف مانند بیماران، ورزشکاران، زنان باردار و کودکان و نوجوانان است. همچنین، کارشناسان تغذیه نقش مهمی در آموزش اصول تغذیه سالم به افراد و جامعه دارند و برنامه‌های آموزشی مناسب را برای افراد و گروههای مختلف تدوین می‌کنند.
تعریف شغل:
مطالعه و برنامه ریزی در زمینه تدوین برنامه های تغذیه و افزایش سطح آگاهی های تغذیه ای، بهداشت غذایی و ارائه نظرات مشورتی و آموزشی در زمینه تغذیه به بیماران.
رسته یا گروه شغلی:
بهداشتی – درمانی
شرح وظایف و مسوولیتهای اصلی شغل:
مطالعه و ارزشیابی غذاها و خوراکی ها و کیفیت رشد و نمود افراد یا گروههای خاص و هماهنگ ساختن امور تغذیه آنها، مطالعه پرونده بیماران،تنظیم برنامه غذایی برای بیماران، تهیه آمار بیماران رژیمی برای بیمارستان، آموزش اصول رژیم شناسی یا رژیمهای درمانی، ارائه مشاوره رژیم درمانی به مراجعه کنندگان و بیماران، شرکت در تنظیم برنامه های مربوط به آموزش مسائل مربوط به تغذیه در سطح عمومی.
اهمیت و ضرورت شغل:
در هر بیمارستان وجود یک یا چند کارشناس تغذیه ضروری است تا بیماران در کنار درمان دارویی از نظر رژیم غذایی و برنامه غذایی نیز تحت کنترل باشند، چرا که اگر دمان دارویی انجام شود، ولی بیمار رژیم غذایی خاصی نداشته باشد، درمان دچار مشکل خواهد شد.
مدارک تحصیلی مورد نیاز:
کارشناسی تغذیه
مهارت ها، تجارب و دورههای آموزشی ویژه برای احراز شغل:
بعد از گذراندن دوره چهار ساله کارشناسی،فرد باید به مدت دو سال در بیمارستانها به عنوان کارشناس تغذیه طرح بگذراند و سپس به عنوان کارشناس و مشاور تغذیه در بیمارستانها استخدام شود.
شرایط محیط کار:
کار در فضای سر پوشیده با نور و حرارت مناسب و در مکانی خلوت و آرام به صورت فردی انجام می شود.
وسایل و ابزار مورد نیاز برای انجام دادن شغل:
مهمترین ابزار برای انجام دادن شغل داشتن دانش و مهارت لازم در زمینه امور مربوط به تغذیه و رژیم درمانی است.
خصوصیات جسمانی و توانایی های بدنی لازم برای انجام دادن شغل:
قدرت و سلامت بدنی، مقاومت در برابر خستگی و برخورداری از سلامت کامل گویایی.
معلولیت های بی اثر در انجام دادن شغل:
معلولیت نسبی حرکتی
خصوصیات روانی و توانمندی های لازم:
تمرکز و دقت حواس، خلاقیت و ابتکار، استعداد های کلامی، حافظه قوی، منطق و استدلال.
رغبت های مورد نیاز برای انجام دادن شغل:
علاقه به مردم و مسائل مرتبط با تغذیه
ویژگیهای شخصیتی(عاطفی،اجتماعی و رفتاری) لازم:
ثبات عاطفی قبول مسؤولیت، توانایی کار در شرایط دشوار، سازگاری با خود و دیگران، مطلوب بودن رفتار و برخورد مناسب.
محل های اشتغال و استخدام:
بیمارستان های دولتی، خصوصی و خود اشتغالی
جنبه های مالی و حقوقی:
در مراکز دولتی پرداخت حقوق تابع قانون استخدام کشوری است.
شرایط ارتقاء:
ارتقاء بر اساس تجربه وکسب مدارک عالی تر (کارشناسی ارشد و دکتری تغذیه) دانشگاهی صورت می گیرد.
نحوه ی استخدام و ورود به شغل:
مصاحبه، امتحان، آگهی روزنامه ها و مراجعه مستقیم به بیمارستان ها.
ارتباط های شغلی:
فرد شاغل در این شغل با پرستاران، پزشکان، بهیاران و آشپزهای بیمارستان در ارتباط است.
مطلوبیت ها و محدودیت ها
مطلوبیت ها:
کمک به سلامتی همنوعان
محدودیت ها:
زیاد بودن فارغ التحصیلان این رشته و کمبود جذب نیرو.
اتحادیه، انجمن و تشکیلات حرفه ای وابسته به شغل:
انجمن تغذیه ایران (اتا)
آینده ی شغل:
در صورتی که زمینه های لازم برای رشد و شکوفایی این رشته فراهم شود، از آینده اقتصادی و اجتماعی خوبی برخوردار خواهد بود.
مراحل و جریان یک روز عادی برای شغل:
کارشناس تغذیه ابتدا فهرست بیماران بستری شده را تحویل می گیرد، بعد اشخاصی را که نیاز به رژیم غذایی خاصی دارند،معین کرده و پس از مشاوره با آنها،رژیم مورد نظر را نوشته وبه آشپز بیمارستان تحویل می دهدو موقع سرو غذا کارشناس تغذیه برای کنترل رژیم بیماران بر کار آشپزان نظارت می کند.
محل و راه های کسب اطلاعات بیشتر درباره ی شغل:
مراجعه به دانشکده های پیرا پزشکی و گفتگو با استادان و دانشجویان این رشته، مراجعه به انستیتیو تغذیه یا انجمن تغذیه ایران.
توصیه ها و پیشنهادهای لازم برای داوطلبان ورود به این شغل:
به داوطلبان توصیه می شودبا توجه به علاقه و توانایی ها و استعداد های خود و با بررسی همه جانبه، این رشته را انتخاب نمایند تا بتوانند در زندگی آینده خود فردی مفید و موفق باشند.
