انتخاب رشته تحصیلی در دوره متوسطه یکی از مهم‌ترین تصمیماتی است که دانش‌آموزان باید در این مرحله از تحصیلات خود بگیرند. این تصمیم می‌تواند تأثیر زیادی بر زندگی آینده آنها داشته باشد و از اهمیت بسزایی برخوردار است. در این مقاله به بررسی اهمیت انتخاب رشته تحصیلی در دوره متوسطه و تأثیرات آن بر زندگی شخصی و حرفه‌ای دانش‌آموزان می‌پردازیم.
یکی از اهمیت‌های انتخاب رشته تحصیلی در دوره متوسطه، تأثیر آن بر آینده شغلی دانش‌آموزان است. انتخاب رشته مناسب و مطابق با استعداد و علاقه شخصی، می‌تواند باعث تسریع در پیدا کردن شغل دلخواه و موفقیت در زمینه‌ای که دانش‌آموز علاقه دارد، گردد. به عنوان مثال، یک دانش‌آموز با علاقه به رشته های فنی و حرفه‌ای، با انتخاب رشته مناسب در دوره متوسطه، می‌تواند بعداً به راحتی و با اطمینان شغل مورد نظر خود را پیدا کند.
علاوه بر این، انتخاب رشته تحصیلی مناسب در دوره متوسطه می‌تواند تأثیر زیادی بر رشد شخصیت و توانایی های فرد داشته باشد. انجام تحصیلات در رشته‌ای که باعث تقویت استعداد و توانایی های شخصی می‌شود، باعث افزایش اعتماد به نفس و احساس موفقیت در دانش‌آموزان می‌گردد. همچنین، این انتخاب می‌تواند به فرد کمک کند تا بهتر خود را بشناسد و در زمینه های مختلف بهبود یابد.
، انتخاب رشته تحصیلی در دوره متوسطه یک تصمیم بسیار حائز اهمیت است که نباید به سبب فشار های خارجی یا نظرات دیگران، به صورت عجولانه گرفت. دانش‌آموزان باید با دقت و آگاهانه، رشته تحصیلی مناسب خود را انتخاب کرده و به تصمیمات خود وفادار بمانند. این تصمیم می‌تواند به آینده شغلی و شخصی دانش‌آموزان تأثیر بسزایی بگذارد و از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
هدف درس خواندن دانش آموزان
اول یک سوال از شما دارم: شما برای چی درس می خوانید؟
درس برای درس؟
درس برای موقعیت اجتماعی؟
درس برای پرستیژ اجتماعی؟
درس برای علاقمندی به علم؟
یا علاوه بر اینها درس برای شغل و کار در آینده؟
خب فکر می کنم موضوع روشن شد. در بسیاری از کشورها از پایان دوره ابتدایی مسیر شغلی آینده آرام آرام خودش را نشان می دهد. تقریبأ اکثر دانش آموزان به سمت آموزش های دوگانه می روند و حدود یک پنجم دانش آموزان به سمت تحصیلات دانشگاهی و آکادمیک می روند. این روش باعث می شود که تقریبا بیکاری در این کشورها وجود ندارد. این در حالی است که در کشور ما بیشترین بیکاران را گروه تحصیل کردگان دانشگاهی تشکیل می دهند.
نقش سیستم آموزشی در بیکاری
آموزش در آلمان
مدرسه رفتن در آلمان برای همه کودکان شش سال به بالا اجباری است.البته آموزش پیش دیستانی در این کشور اختیاری است . مقررات مربوط به مدرسه در هر ایالتی متفاوت است. کوتاه‌ترین دوره تحصیل اجباری ۹ سال و بلندترین دوره آن ۱۳ سال است که دوره آمادگی برای کار را هم در بر می‌گیرد. بیشتر کودکان در آلمان به مدارس دولتی می‌روند که شهریه ندارد.
بعد از پایان دوره ابتدایی، دانش‌آموزان می‌توانند از بین 5 نوع مدرسه یکی را برای گذراندن مقطع متوسطه امتحان کنند.دانش‌آموزانی که نمره بالاتری در مقطع ابتدایی کسب کرده‌اند معمولا به مدارس Grammar school می‌روند. این دانش‌آموزان می‌توانند بعد از دیپلم به دانشگاه بروند.
اما یک تفاوت مهم وجود دارد و آن این که در این دوره دانش آموزان نیمی از زمان آموزش را در مدرسه و نیم دیگر را در کارگاه ها و یا بنگاه های اقتصادی کارآموزی و کارورزی می کنند و با اتمام این دوره که 3 یا 4 سال به طول می انجامد به استخدام همان کارگاه یا موسسه در می آیند.
یک نکته جالب هم به شما بگویم باور می کنید که دانشگاه های آلمان ظرفیت حدود یک پنجم از افرادی که دوره آموزش عمومی را تمام می کند را دارد اما همین قدر هم متقاضی ندارد و لذا مابقی دانشجویان این دانشگاه ها از سایر کشورها جذب این دانشگاه ها می شوند .
آموزش در ایران
اما نگاهی به کشور خودمان بکنیم . اکثر دانش آموزان وارد دانشگاه می شوند . هم اکنون حتی تعداد صندلی های دانشگاه های ما از تعداد دانش آموزانی که هر ساله از دوره آموزش عمومی فارغ التحصیل می شوند بیشتر است .
تحصیل در دانشگاه یعنی هزینه کردن دولت در دانشگاه های دولتی و یا هزینه کردن خانواده ها در دانشگاه آزاد ، غیر انتفاعی ، جامع علمی کاربردی ، پیام نور و …. . هم چنین صرف بهترین دوران زندگی افراد جامعه یعنی دوران جوانی . اما متاسفانه با پایان یافتن دوره تحصیلات دانشگاهی مسئله اصلی خودش را نشان می دهد یعنی بیکاری یا اشتغال پاره وقت.
رشته های تحصیلی و اشباع بازار کار
نکته مهم دیگر در این ارتباط عدم تعادل در ارائه رشته های تحصیلی دوره متوسطه است. متاسفانه دانش آموزان و یا خانواده های آنها با توجه به جایگاه اجتماعی و درآمد زایی برخی مشاغل تصمیم به ادامه تحصیل در برخی رشته ها را اجرا می کنند. مثلا یک زمانی رشته ریاضی در دبیرستان و رشته های مهندسی در دانشگاه ها مهم بود، بعد کم کم خانواده ها و فارغ التحصیلان دانشگاه ها متوجه شدند که با تمام زحمتی که کشیدند در جامعه کاری برای آنها وجود ندارد و با اشباع بازار کار مواجه اند. و یا باید در رشته ها و مشاغلی مشغول کار شوند که هیچ ارتباطی با تحصیل آنها ندارد و این یعنی هدر رفتن عمر، هزینه و…
بعد از رشته ریاضی و مهندسی حالا جامعه دانش آموزی ما میل به سمت رشته تجربی پیدا کرده است، چون فکر می کنند که پزشکی، دندانپزشکی و داروسازی رشته های پردرآمد و با جایگاه اجتماعی بسیار خوبی است، اما نکته ای که به آن پرداخته نمی شود و یا هم اکنون با وجود تاکید مشاوران، خانواده ها نمی پذیرند، این است که مگر جامعه به چه تعداد پزشک و دندانپزشک و داروساز نیاز دارد؟ خوب نتیجه معلوم است بعد از چند سال و صرف سال های زیادی از عمر جوانان عزیز کشورمان و هزینه های زیادی که دولت و خانواده می پردازند، متوجه می شوند که با این رشته ها هم گره شغل و کار باز نشد.
بیکاری تحصیل کرده ها
این روند ممکن است در کشورهای دیگر هم تکرار شده باشد. شاید هم قبل از این که این مسیر اشتباه اتفاق بیفتد پیش گیری کرده باشند و این اتفاق واقع نشده باشد. اما به هر حال آمارها نشان می دهد که بیکاری در همه قشرها و خصوصا تحصیل کرده ها بسیار کم است، چون برای آن مشاغل نیروی اضافی تربیت نشده است. برای این کار در این جوامع از ابتدا مشخص شده که اصناف، بنگاه ها، موسسات و… در طول مثلا ده سال آینده به چه تعداد نیروی کار و در چه رشته هایی نیاز دارند و از همان دوره متوسطه اول بچه ها با توجه به استعداد، علاقمندی و نیاز بازار کار آموزش می بینند و نتیجه آن یعنی داشتن شغل را تجربه می کنند.
در این سیستم نه عمر دانش آموزان و نه هزینه دولت و خانواده ها هدر نمی رود. سایت نوجوان ها تصمیم دارد برای روشن تر شدن این موضوع از سلسله برنامه های مستندی استفاده کند که شما را با واقعیت ها بیشتر آشنا کند تا شما بتوانید بهترین تصمیم را در این مسیر بگیرید و به این فرایند پر دردسر و مشکل پایان دهید.
نظام آموزشی ایران
خوب بیایید کمی به نظام آموزشی خودمان دقیق تر شویم. هم اکنون نظام آموزشی ما (۳+۳+۳+۳) است. یعنی مقطع دبستان شامل دو دوره سه ساله و مقطع دبیرستان هم شامل دو دوره ۳ ساله است.
تا پایان مقطع اول دبیرستان آموزش به صورت عمومی و برای همه دانش آموزان یکسان ارایه می شود. اما در دوره متوسطه با تفاوت های جدی مواجه هستیم. در این مقطع سه شاخه نظری، فنی حرفه ای و کاردانش به دانش آموزان معرفی می شوند و دانش آموزان با توجه به علایق، توانمندی ها و نمرات آزمون هایشان می توانند در یکی از این سه شاخه ادامه تحصیل دهند.
۱- شاخه نظری شامل رشته های ریاضی، تجربی، علوم انسانی و معارف اسلامی است.
۲- شاخه فنی و حرفه ای که شامل ۴۲ رشته است.
۳- شاخه کارداتنش که شامل حدود ۱۶۰ رشته می باشد.
دانش آموزان شاخه نظری بعد از دیپلم وارد بازار کار نمی شوند و معمولا وارد دانشگاه شده و بعد از لیسانس وارد بازار کار می شوند.اما دانش آموزان شاخه کاردانش بعد از دیپلم می توانند به عنوان کارگر ماهر وارد بازار کار شوند.
دانش آموزان شاخه فنی و حرفه ای هم بعد از دیپلم وارد دانشگاه فنی و حرفه ای و دوره کاردانی پیوسته شده و بعد از ۲ سال به عنوان تکنسین یا کمک مهندس وارد بازار کار می شوند.
مهارت های فنی و حرفه ای برای ورود به بازار کار
راستی یک نوع آموزش دیگر هم داریم که لازم است این بخش را هم خوب بشناسید. آموزش های غیررسمی که آموزش های مهارتی هستند و توسط سازمان آموزش فنی و حرفه ای به صورت رایگان ارائه می شوند. این آموزش ها اغلب کوتاه مدت و میان مدت هستند اما در بعضی موارد آموزش های بلند مدت را هم شامل می شوند. بسیاری از فارغ التحصیلان دانشگاه ها بعد از تحصیل به علت نیاز به مهارت آموزی وارد مراکز آموزشی این سازمان می شوند و بعد از گذراندن دوره آموزشی و سنجش توانایی آموزش دیدگان گواهینامه هایی به آن ها داده می شود که دارای ارزش بین المللی است.
حالا بیاییم جامعه، بازار کار و آموزش را واقعی تر ببینیم و بررسی کنیم. هم اکنون حدود ۲۳ میلیون نفر نیروی کار در کشور وجود دارند که حدود ۳ میلیون نفر آن ها در بخش های دولتی مشغول به کار هستند. ۳ میلیون نفر بیکارند و مابقی ۱۸ میلیون نیروی کار کشور که در بخش های خصوصی، کارگاه های کوچک و… مشغول به کار هستند، نیاز به آموزش های فنی و حرفه ای و مهارتی در سطوح مختلف دارند.
ببینیم منظور از این سطوح مختلف چیست؟
یعنی بعضی کارها نیاز به کارگر ساده دارند، بعضی شغل ها کارگر ماهر را می طلبند، بعضی حرف و مشاغل دیگر نیاز به کمک تکنسین، تکنسین، مهندس حرفه ای و… دارند. پس این بازار کار یا شغل یا حرفه است که تعیین می کند که خروجی نهادهای آموزشی باید در چه سطوح و چه مشاغلی آموزش ببینند و الا چه اتفاقی می افتد؟ همین چیزی که امروزه به وضوح در خانواده های ما دیده می شود یعنی بیکاری جوانان و اقشار تحصیل کرده جامعه.
در اکثر کشورهای دنیا اطلاعات جامع بازار کار وجود دارد. یعنی مشاغل موجود در جامعه، شاغلین، نیازهای آینده نزدیک و دور بازار کار و در نتیجه بازار کار نیازهای آموزشی آینده را تعیین می کند.
دانش آموزان هم با توصیه های کارشناسان ذیربط با توجه به این آمار وارد رشته های مورد علاقه که در سطح توانمندی آن ها باشد، می شوند.
متاسفانه این امر در کشور ما هنوز شکل نگرفته است.
نظام آموزشی فقط بر اساس نمره تعیین می کند که کدام دانش آموز وارد کدام رشته شود و در مرحله بعد هم خانواده ها، جوّ اجتماعی، موقعیت خاص بعضی از مشاغل مانند گروه پزشکی که البته تعداد آنها زیاد هم نیست، موجب گرایش به برخی رشته ها می شود، غافل از آن که با این روند روز به روز وضعیت رابطه آموزش و بازار کار در کشور ما بدتر می شود.
نتیجه چیست؟ بیکاری قشر تحصیلکرده ای که یا با صرف هزینه های دولتی یا با هزینه کرد خانواده ها موفق به دریافت مدرک تحصیلی شده اند اما کار ندارند.
چاره کار چیست؟
خیلی ساده است باید ما از نیازهای بازار کار باخبر باشیم.
تحت تأثیر جو خاص برخی رشته ها نباشیم.
محیط اطراف خودمان را از جهت مشاغل موجود با دقت نگاه کنیم.
خلاقیت داشته باشیم، دنبال ایده های جدید برای شغل باشیم.
و در آخر با دقت مشاغل و حرفه هایی را که در شاخه فنی و حرفه ای و کاردانش ارائه می شوند، بررسی کنیم.
لازم است به یک نکته مهم در این رابطه اشاره کنم. در جامعه ما جوّ فرهنگی حاکم در مورد رشته های فنی و حرفه ای باید اصلاح شود. نباید فقط دانش آموزانی که نمره کافی برای ورود به رشته های ریاضی، تجربی، انسانی و معارف را ندارند، وارد شاخه فنی و حرفه ای و کاردانش بشوند. یک نکته دیگر هم اضافه کنم در کشورهای اروپایی هم اکنون بیش از 50 درصد دانش آموزان وارد رشته های فنی وحرفه ای می شوند و خیلی زود هم به شغل دست پیدا می کنند. در بسیاری از کشورها دانش آموزان این رشته ها از سال نهم یا دهم که وارد این شاخه می شوند و بخشی از زمان آموزش را در مدرسه و بخش بیشتری را در کارگاه ها می گذرانند، حقوق هم دریافت می کنند.
داشتن شغل از بسیاری از معضلات اجتماعی مانند افسردگی، اعتیاد، سرقت و… جلوگیری می کند.پس خوب به این موضوع فکر کنیم داشتن شغل مهم تر است از فقط مدرک تحصیلی داشتن.
رشته های فنی هنرستان ها
رشته های فنی و حرفه ای که به دوره کاردانی پیوسته منتهی می شوند شامل 42 رشته هستند. برخی از این رشته ها عبارتند از:
الکتروتکنیک، الکترونیک، الکترونیک و مخابرات دریایی، تاسیسات مکانیکی، چاپ، ساختمان، سرامیک، شبکه و نرم افزار رایانه، صنایع چوب و مبلمان، صنایع شیمیایی، صنایع فلزی، صنایع نساجی، ماشین ابزار، متالوژی، معدن، مکاترونیک، مکانیک خودرو، موتورهای دریایی، تربیت بدنی، تربیت کودک، حسابداری، حمل و نقل، ناوبری، امور دامی، امور زراعی، امور باغی، صنایع غذایی، ماشین های کشاورزی، پویا نمایی (انیمیشن)، تولید برنامه تلویزیونی، صنایع دستی، طراحی و دوخت، فتوگرافیک، معماری داخلی و…
بسیاری از این رشته ها بازار کار بسیار خوبی دارند و فارغ التحصیلان این رشته ها اصلا بیکار نمی مانند.
رشته های شاخه کاردانش در حال حاضر حدود ۱۵۰ رشته هستند. دیپلمه های کاردانش بعد از فارغ التحصیلی به عنوان کارگر ماهر می توانند وارد بازار کار شوند. التبه بعد از تغییر نظام آموزشی فارغ التحصیلان این شاخه مانند شاخه فنی و حرفه ای می توانند در دانشگاه فنی و حرفه ای ادامه تحصیل بدهند.
شاخه کاردانش شامل ۳ زمینه اصلی و بیش از ۱۵۰ زیر شاخه می باشد.
رشته کاردانش با هدف آموختن مهارت های مورد نیاز جامعه به افراد و هدایت و پرورش استعداد های دانش آموزان، ایجاد شده است. شاخه کاردانش شامل ۳ زیر شاخه اصلی صنعت، خدمات و کشاورزی و هنر می باشد. هر کدام از این ۳ زیر شاخه شامل چندین رشته می باشد، به طوری که مجموعا شاخه کاردانش بیش از ۱۵۰ رشته را شامل می شود، ولی باید این نکته را در نظر داشته باشید که تمام این رشته ها در یک هنرستان کار دانش ارائه نمی شود، در واقع هیچ هنرستانی تمام رشته ها را به صورت یک جا ارائه نمی دهد.
شاخه صنعت
۱. برق ساختمان
۲. الکترونیک صنعتی
۳. برق صنعتی
۴. مکانیک صنایع
۵. نساجی عمومی
۶. کارهای عمومی ساختمان
۷. کارهای فلزی ساختمان
۸. تزئینات داخلی ساختمان
۹. نقشه کشی ساختمان
۱۰. ماشین های الکتریکی
۱۱. تراشکاری
۱۲. تاسیسات حرارتی و برودتی
۱۳. تاسیسات بهداشتی ساختمان
۱۴. نصب و سرویس آسانسور
۱۵. تعمیر موتورهای دیزل دریایی
۱۶. سنگ کاری و کاشی کاری
۱۷. معماری آینه کاری
۱۸. ریخته گری
۱۹. آبکاری فلزات
۲۰. برنامه نویسی پایگاه داده
۲۱. تصویر سازی دیجیتالی
۲۲. عیب یابی سیستم های رایانه ای
۲۳ تولید و توسعه دهنده پایگاه های اینترنتی
۲۴. تولید کننده چند رسانه ای
۲۴. برنامه نویسی بازی های رایانه ای
۲۶. اتوماسیون صنعتی
۲۷. تعمیر ابزار دقیق
۲۸. تولید محتوای الکترونیکی
۲۹. تعمیر دستگاه های پزشکی
۳۰. تابلو سازی برق صنعتی
۳۱. تعمیر لوازم خانگی برقی
۳۲. تعمیر تلفن های رومیزی و همراه
۳۳. سیستم های صوتی و تصویری
۳۴. طراحی و توسعه صفحات وب
۳۵. فرزکاری CNC
۳۶. ساخت مصنوعات فلزی
۳۷. روکش کاری چوبی
۳۸. مبل سازی مدرن
۳۹. خدمات فنی خودرو
۴۰. پلاستیک کار
۴۱. تعمیر و نصب ماشین ابزار
۴۲. تاسیسات حرارت مرکزی
۴۳. ماشین ابزار
۴۴. ناظر فنی چاپ
۴۵. چاپ افست
۴۶. مدلسازی
۴۷. مبل سازی کلاسیک
۴۸. رنگ کاری مبلمان چوبی
۴۹. تعمیر خودروهای تجاری
۵۰. جوشکاری برق
۵۱. تزئینات داخلی چوبی
۵۲. خدمات پس از فروش خودروهای سبک
۵۳. جوشکاری گاز محافظ
۵۴. اپراتور CNC چوب
۵۵. بازسازی مبلمان
۵۶. تاسیسات گازرسی ساختمان
۵۷. تراشکاری CNC
۵۸. تراشکاری و فرزکاری
۵۹. تعمیر موتور خودرو
۶۰. کابینت سازی چوبی
۶۱. قالب سازی فلزی
۶۲. نقشه کشی صنعتی به کمک رایانه
شاخه کشاورزی و خدمات
۱. امور اداری
۲. حسابداری مالی
۳. هتلداری
۴. مدیریت و برنامه ریزی امور خانواده
۵. هوانوردی
۶. ایمنی و آتش نشانی
۷. مددیاری سالمندان
۸. مددیاری افراد با نیروهای ویژه
۹. تولید نهال و جنگل کاری
۱۰. زراعت غلات و حبوبات
۱۱. پرورش قارچ خوراکی
۱۲. پرورش میوه های هسته دار
۱۳. کشت و کار مکانیزه
۱۴. پرورش پرندگان زینتی
۱۵. تعمیر ماشین های ثابت کشاورزی
۱۶. تعمیر موتورهای سبک کشاورزی
۱۷. تعمیر سیستم انتقال نیروهیدرولیک
۱۸. ایجاد و نگهداری فضای سبز
۱۹. پرورش صنعتی دام های سنگین
۲۰. تکثیر ماهیان گرم آبی
۲۱. پرورش صنعتی دام های سبک
۲۲. پرورش درختان گرمسیری
۲۳. پرورش ماهیان گرم آبی
۲۴. پرورش زنبور عسل و کرم ابریشم
۲۵. پرورش و نگهداری اسب
۲۶. پرورش میگو
۲۷. پرورش ماکیان
۲۸. مکانیک تراکتور و تیلر
۲۹. تکثیر و پرورش ماهیان سرد آبی
۳۰. راهنمای گردشگری
۳۱. بورس و اوراق بهادار
۳۲. دریانوردی صیادی
۳۳. تکثیر میگو
۳۴. زراعت گیاهان علوفه ای و غده ای
۳۵. مرغداری صنعتی
۳۶. کشت گیاهان دارویی و زعفران
۳۷. پرورش گیاهان جالیزی و سبزی
۳۸. تولید نهال و جنگل کاری
۳۹. پرورش درخت و درختچه زینتی
۴۰. پرورش گل و گیاه آپارتمانی
۴۱. پرورش میوه های دانه دار و دانه ریز
۴۲. پرورش میوه های هسته دار
۴۳. تولید صنعتی فرآورده های لبنی
۴۴. تولید فرآورده های گوشتی
۴۵. فرآوری آبزیان و تولید کنسرو
شاخه هنر
۱. عکاسی
۲. معماری داخلی
۳. تولید محتوا و انیمیشن
۴. سفالگری
۵. تصویر برداری
۶. چهره سازی
۷. نگارگری
۸. منبت کاری
۹. نقاشی ایرانی
۱۰. نوازندگی ساز ایرانی
۱۱. نوازندگی ساز جهانی
۱۲. آواز ایرانی
۱۳. آواز جهانی
۱۴. خیاطی لباس زنانه
۱۵. دستیاری طراحی لباس
۱۶. هنر آیینه کاری
۱۷. مدیریت آشپزی و قنادی
۱۸. خیاطی لباس شب و عروس
۱۹. طراحی طلا و جواهر
۲۰. خیاطی مردانه دوز
۲۱. عکاسی دیجیتال
۲۲. دوخت لباس های محلی
۲۳. خیاطی دوخت های تزئینی
۲۴. ساز سازی (سنتور و سه تار)
۲۵. ساز سازی (سه تار و ساز ضربی)
۲۶. طلا و جواهر سازی
۲۷. قلم زنی روی فلز
۲۸. صحافی و جلد سازی
۲۹. هنر معرق کاری
۳۰. چاپ باتیک و سیلک اسکرین
۳۱. چاپ باتیک و قلم کار
۳۲. چاپ دستی
۳۳. کاغذ سازی
۳۴. سراجی کفش
۳۵. هنر فرش
۳۶. گرافیک رایانه ای
۳۷. تصویر سازی و جلوه های رایانه ای
۳۸. دستیاری تهیه لباس های نمایشی
۳۹. صفحه آرایی
۴۰. معرفی کاشی
۴۱. خاتم کاری
۴۲. خاتم سازی
۴۳. تراش و تزئین شیشه و کریستال
۴۴. تراش سنگ های قیمتی
۴۵. کاشی سازی هفت رنگ
۴۶. سفال و لعاب
۴۷. طراحی و نقاشی فرش
۴۸. طراحی بسته بندی
همانطور که مشاهده می کنید تنوع رشته های این شاخه، کار را برای دانش آموزان راحت تر کرده است و دانش آموزان بر اساس علاقمندی خود می توانند یکی از این رشته ها را برای تحصیل انتخاب کنند.
جالب است بدانید که کمترین بیکاری در جامعه مربوط به افرادی است که تحصیلات دانشگاهی ندارند و آموزش های عملی بیشتری دریافت کرده اند.
اگر در مرحله انتخاب رشته تحصیلی هستید و هنوز مرددید که به چه رشته ای علاقه دارید، دیدن این فیلم ها را به شما توصیه می کنیم.
