در حال حاضر میلیاردها ابزار هوشمند اعم از گوشی تلفن همراه و تبلت از سیستمعامل اندروید استفاده میکنند. آمارهای موسسات تحقیقاتی نیز نشاندهنده محبوبیت این پلتفرم در سراسر جهان است. کمپانی گوگل در روز 17 می 2017 (27 اردیبهشت 1396) و در جریان کنفرانس 2017 Google I/O دومین نسخه پیشنمایش توسعهدهندگان اندروید 8.0 (یا اندروید O) را معرفی کرد. گوگل امسال نیز مانند سال گذشته، نسخه اولیه پیشنمایش اندروید O را دو ماه پیش از کنفرانس I/O معرفی کرده بود. گوگل در این کنفرانس با مروری بر قابلیتهای پیشنمایش آلفا، به معرفی ویژگیهای نسخه بتا پرداخت. از مهمترین ویژگیهای نسخه جدید میتوان به راهاندازی سریعتر سیستم، افزایش سرعت اجرای اپلیکیشنها و مصرف کمتر باتری اشاره کرد.
بیش تر تغییرات بصری در اندروید O مربوط به طراحی مجدد منوی تنظیمات است، اما برخی تغییرات در رابط کاربری مانند تغییرات در notification shade نیز دیده میشود. قابلیتی که در نسخه جدید اضافه شده است، امکان مدیریت و دستهبندی اعلانات به کمک notification channels است. برخی از ویژگیهایی که کاربران مدتها در انتظار آن ها بودند، هم چون حالت تصویر در تصویر و نشانگری برای اعلانات خوانده نشده در این نسخه از اندروید بالاخره جامه عمل پوشیده است. به علاوه، قابلیتهایی مانند کیفیت صدای بلوتوث در اندروید O — که به لطف فناوری LDAC سونی بهبود قابل توجهی داشته است– و آیکونهای سازگاریپذیر (icons Adaptivee) اپها از دیگر موارد افزودهشده به این نسخه هستند. آیکون سازگاریپذیر همان طور که از نام آن برمیآید، به منظور ایجاد سبک بصری یکسان، از سوی گوگل با دستورالعملهای طراحی دقیقی به توسعهدهندگان معرفی شده است. علاوه بر این، براساس تعامل با کاربر آیکونهای جدید اپها متحرک هستند.
به گفته بلاگ گوگل، در نسخه جدید ابزارهایی جدید برای توسعهدهندگان در نظر گرفته شده که به کمک آن ها میتوان اپهایی با سازگاری بیش تر ایجاد کرد. در کنفرانس امسال، پیشنمایش اولیه پروژه موسوم به Android Go — که سیستمعاملی برای دیوایسهای ردهپایین (entry-level) به شمار میرود– نیز ارائه شد.
گوگل ویژگیهای جدید نسخه بتای اندروید O را در دو دسته کلی Fluid experiences (تجربههای روان کاربری) و Vitals (موارد اساسی) طبقهبندی کرده است که در ادامه با این قابلیتها بیش تر آشنا خواهیم شد.
تجربههای روان کاربری در اندروید O
در اندروید O، بر ایجاد تجربههای روان کاربری برای کمک به بهرهوری بیش تر و کاربری آسانتر در اندروید تمرکز شده است. برخی از قابلیتهایی که به این منظور در جدیدترین نسخه اندروید پیشبینی شده عبارت است از:
حالت تصویر در تصویر (Picture-in-Picture)
این قابلیت به کاربران امکان میدهد که دو فعالیت را به طور هم زمان مدیریت کنند. به طور مثال، در حین تماس تصویری یا تماشای ویدئو امکان کار با دیگر اپلیکیشنها وجود دارد. این قابلیت که در اپلیکیشن YouTube (با زدن دکمه back در اپلیکیشن یوتیوب و کوچک شدن ویدئو در پایین صفحه) و پلتفرم iOS نیز دیده میشود، برای انجام یک پارچه چند عملیات به طور هم زمان و با هر اندازه از صفحهنمایش طراحی شده است.
حبابهای اعلان (Notification Dots)
در هر نسخه جدید اندروید به روزرسانی در اعلانها یا notifications اعمال میشود و اندروید O نیز از این قاعده مستثنی نیست. به کمک این ویژگی هنگامی که اعلان نخواندهای در اپها وجود داشته باشد، حباب کوچکی بالای آیکون هر اپلیکیشن در هوماسکرین دیده میشود. با فشردن چند ثانیهای آیکون اپ دارای Notification Dot، میتوان محتوای نوتیفیکیشن را در یک پنجره pop-up کوچک مشاهده کرد؛ به علاوه لیست کوچکی از اقداماتی که میتوان در خصوص این اپ انجام داد نیز ظاهر میشود. این قابلیت در دستگاههای مبتنی بر iOS و برخی لانچرهای غیر گوگلی نیز وجود دارد. البته ویژگی نگاه داشتن چند ثانیهای برای دیدن محتوای نوتیفیکیشنها فعلا در اندروید O فعال نیست و ممکن است در نسخههای بعدی وجود داشته باشد.
حالت تصویر در تصویر در سمت چپ و حبابهای اعلان در سمت راست
انتخاب هوشمندانه متن (Smart Text Selection)
در نسخههای فعلی اندروید، امکاناتی برای برجسته کردن (highlight) متن و ظاهر شدن پیام copy/paste وجود دارد. در اندروید O، گوگل از طریق هوش مصنوعی با برجسته ساختن متن امکانات دیگری را نیز در اختیار کاربر قرار میدهد. به طور مثال، با هایلایت کردن یک شماره تلفن میتوان به طور مستقیم آن را شمارهگیری کرد؛ یا با مشخص کردن یک نشانی و یک بار ضربه زدن روی آن، مسیریابی آغاز خواهد شد. فرایند انتخاب نیز آسانتر شده و به عنوان نمونه با انتخاب معمول یک کلمه در یک آدرس کل آدرس انتخاب میشود.
تکمیل خودکار (Autofill)
در اندروید O امکانی فراهم شده تا نام کاربری و کلمه عبور در اپهایی که کاربران به طور معمول روی دیوایس خود مورد استفاده قرار میدهند، به خاطر سپرده شود و بعد از آن به راحتی میتوان وارد این برنامهها شد. توسعهدهندگان با استفاده از Autofill API، میتوانند این امکان را در اپها ایجاد نمایند. در واقع با تعریف ویژگی تکمیل خودکار Chrome برای پلتفرم اندروید، راهاندازی دیوایسهای جدید و همگامسازی (synchronizing) کلمات عبور تسهیل شده است.
هوماسکرین جدید برای Android TV
به کمک هوماسکرین جدید Android TV جستوجو، پیشنمایش و تماشای محتوای ارائهشده توسط برنامهها برای کاربران تسهیل میشود. این برنامهها میتوانند یک یا چند کانال را منتشر کنند و کاربران هم میتوانند کانالهایی را که روی هوماسکرین ظاهر میشود کنترل نمایند.
TensorFlow Lit
TensorFlow Lit نسخه جدیدی از ابزار یادگیری ماشین گوگل یعنی TensorFlow (کتابخانه نرمافزاری متنباز گوگل برای یادگیری ماشین) است. TensorFlow Lite که نسخهای سریع و سبک است، به طور اختصاصی برای استفاده داخلی (embed) طراحی شده است و از تکنیکهایی مانند LSTM برای بهبود تجربه کاربری استفاده میکند. به علاوه گوگل از کار روی رابط برنامه نویسی کاربردی جدیدی با عنوان Neural Network API خبر داده که برای سرعت بخشیدن به رایانش در TensorFlow مورد استفاده قرار میگیرد. به گفته گوگل، این قابلیتها در ادامه سال جاری میلادی در اختیار توسعهدهندگان قرار خواهند گرفت.
موارد اساسی (Vitals)
این بخش راهکارهای امنیتی، بهینهسازی سیستم عامل و ابزارهایی برای توسعهدهندگان را در بر میگیرد که موجب اجرای سریعتر و راحتتر اپلکیشنها جهت کاربری بهتر با دستگاههای اندرویدی است. در کنفرانس Google I/O 2017، تیم اندروید، Google Play Protect را به عنوان یک اسکنر ویروس و بدافزار برای اپلیکیشنهای اندرویدی معرفی کرد. Google Play Protect یک سرویس کامل امنیتی برای کنترل برنامههای Play Store است. به این ترتیب یک ورودی جدید در پنجره بروزرسانی اپ Google Play اضافه خواهد شد که آخرین اسکنها و موارد یافتشده را نشان میدهد. این قابلیت پیش از این در پسزمینه اندروید وجود داشت، اما اینک در معرض دید کاربران قرار میگیرد.
برخی از ویژگیهای مرتبط با این دسته از تغییرات در نسخه جدید اندروید عبارت است از:
بهینهسازی سیستم
بهینهسازی سیستم برای اجرای سریعتر و روانتر برنامههای کاربردی صورت گرفته است. در این بخش، تغییرات گستردهای انجام شده که باعث بهبود در زمان اجرای اندروید (Android Run-Time) میشود. به علاوه، سرعت اجرای اپها نیز افزایش قابل توجهی خواهد داشت.
محدودیتهای پسزمینه/محدودیتهای هوشمندانه
هدف این فرآیند، کاهش مصرف باتری و آزادسازی حافظه است. این قابلیت با ایجاد محدویتهای جدید در پسزمینه و اسکنهای وای-فای و نیز تغییر در نحوه اجرای اپها در پسزمینه و میزان دسترسی آن ها به منابع، از اجرای طولانی مدت آن ها در پسزمینه جلوگیری میکند. این ویژگی در کنار بهبودهای احتمالی در عملکرد Doze، باعث صرفهجویی در مصرف باتری و منابع پردازشی میشود.
داشبرد Play Console
ابزاری جدید برای توسعهدهندگان است که میزان مصرف اپلیکیشنها در دیوایس را تجزیه و تحلیل میکند. به این ترتیب، توسعهدهندگان میتوانند نتایج اجرای اپها روی هر دستگاه اندرویدی را به صورت هم زمان مشاهده کنند. البته این امر نیاز به تست برنامه را روی گوشیهای واقعی از بین نمیبرد، بلکه به توسعهدهندگان کمک میکند مسائل ناشی از کارکرد نامطلوب برنامههای خود را محدود سازند. به علاوه، این ابزار به توسعهدهندگان کمک میکند تا مصرف باتری را در اپلیکیشنها کاهش و سرعت اجرای اپ را روی دستگاههای اندرویدی مختلف افزایش دهند.
سایر موارد
از دیگری قابلیتهایی که در اندروید O افزوده شده است، میتوان به پشتیبانی از فونتها برای توسعهدهندگان اشاره کرد. قابلیت Wi-Fi Awareness از دیگر ویژگیهای نسخه جدید اندروید است که با استفاده از این قابلیت، امکان برقراری ارتباط با دستگاههای اطراف از طریق وای-فای بدون نیاز به اتصال واقعی به اینترنت فراهم شده است. کامپوننت WebView نیز در برخی موارد ارتقاء یافته است. در نسخه جدید ظاهر شکلکها (emoji) نیز تغییر یافته و برای برخی حالتها و وضعیتها emojiهای جدید طراحی شده است.
گوگل جدولی زمانی را برای عرضه نسخههای پیشنمایش توسعهدهندگان اندروید 8.0 ارائه کرده است. مطابق این جدول، نسخه سوم پیشنمایش توسعهدهندگان با APIهای نهایی اواسط ماه جون و نسخه چهارم نیمههای ماه جولای سال جاری میلادی ارائه خواهد شد. این نسخه برای دستگاههای Nexus 6P ،Nexus 5X ،Nexus Player ،Pixel XL ،Pixel و Pixel CC جهت تست و مشاهده در دسترس قرار دارد. نسخه عمومی اندروید O در سهماهه سوم 20177 یعنی اواخر آگوست و اوایل سپتامبر عرضه خواهد شد. به علاوه، انتظار میرود مطابق روال معمول گوگل، جدیدترین گوشی این کمپانی — که از آن با نام Pixel 2 یاد میشود– مجهز به نسخه نهایی اندروید باشد.
در پاین گفتنی است که این آپدیت در حال حاضر برای توسعهدهندگان اندروید ارائه شده است. کاربرانی که مایل به دریافت آن هستند میتوانند به نشانی https://android.com/beta مراجعه نمایند.