نوجوانان گاهی می‌توانند بسیار فراموشکار باشند. این فراموشکاری و حافظه ضعیف نه تنها می‌تواند برای خودشان آزاردهنده باشد، بلکه گاهی می‌تواند موجب ناراحتی و عصبانیت والدین نیز بشود. درست به همین دلیل، می‌توان آن را به نوعی یک مشکل بزرگ دانست که باید برای حل آن چاره‌ای اندیشیده شود.
در این مطلب از مجله نوجوانها، می‌خواهیم نگاهی به مشکل فراموشکاری در نوجوانان داشته باشیم و با علل اصلی این موضوع آشنا شویم. بعد از آن می‌توانیم برای حل آن راه‌حل‌های مناسب پیدا کنیم و آن را به صورت ریشه‌ای برای همیشه رفع کنیم. اگر شما نیز دچار مشکل کم حافظه شدن هستید، بدون شک این مطلب برایتان مفید خواهد بود.
1. تغییرات هورمونی در دوره نوجوانی
یکی از مهم‌ترین دلایلی که می‌توان آن را به فراموشکاری نوجوانان نسبت داد، تغییرات هورمونی است. تغییرات هورمونی در این سنین می‌تواند به صورت مستقیم بر روی حافظه نوجوان تاثیر بگذارد و موجب فراموشکاری او در امور مختلف شود. در این سنین هورمون‌های تازه‌ای ترشح می‌شوند و احساسات متفاوت و تازه‌ای را برای نوجوان به وجود می‌آورند؛ مغز تحت تاثیر این احساسات جدید قدرت کنترل و ساماند‌هی خود را از دست می‌دهد.
مغز رفته رفته در چنین شرایط رشد می‌کند و بدیهی است که افزایش توانایی‌های مغز در چنین شرایطی، اندکی دشوار و طولانی خواهد شد. در همین مدت، این اختلاط احساسات می‌تواند روی قشر جلوی پیشانی (پریفرانتال کورتکس) تاثیر گذاشته و توانایی فرد را در تمرکز، برنامه‌ریزی، مهارت‌های اجتماعی و به خاطر سپردن چیزهای مختلف، کاهش دهد. فراموشکاری در این سنین به همین دلیل امری کاملا طبیعی است و با افزایش سن بهبود پیدا می‌کند.
2. تغییر الگوی خواب در دوره نوجوانی
نوجوانان در این دوره از زندگی خود به 8 تا 10 ساعت خواب نیاز دارند؛ بدیهی است که عدم دریافت خواب کافی می‌تواند تاثیرات منفی بسیاری را برای سلامت ذهنی و جسمی نوجوان به همراه داشته باشد. با بالارفتن سن در دوره نوجوانی، علاقه نوجوان به شب زنده‌داری و بیدار ماندن تا دیر وقت بسیار زیاد می‌شود و این موضوع در نهایت می‌تواند به فراموشکاری و کاهش قدرت حافظه او منجر شود.
خواب کافی عنصری بسیار مهم برای رشد بدن هر انسان است؛ کاهش ساعت خواب در دوره نوجوانی می‌تواند آسیب‌های مغزی به همراه داشته باشد و نه‌تنها تمرکز نوجوان را کم کند، بلکه توانایی به خاطر سپردن چیزهای مختلف را نیز کاهش خواهد بود. درست به همین دلیل، به نوجوانان توصیه می‌شود که الگوی دقیقی برای خواب خود داشته باشید و حتما روزانه حداقل 8 ساعت خواب باکیفیت داشته باشند.
3. انجام دادن چند کار به صورت همزمان
مالتی تسکینگ یا انجام دادن چندین کار به صورت همزمان، از جمله دیگر دلایل فراموشکاری نوجوانها به شمار می‌رود. در سنین نوجوانی افراد انرژي زیادی دارند و معمولا خواسته یا ناخواسته، چندین کار را همزمان با یکدیگر انجام می‌دهند. از آنجایی که در این سنین مغز هنوز توانایی کافی برای سازمان‌دهی مقدار زیادی از اطلاعات را ندارد، فراموشکار شدن می‌تواند یکی از عوارض جانبی این کار باشد.
همچنین خیلی از نوجوان نمی‌دانند که چطور باید امور روزانه خود را اولویت‌بندی کنند و همین موضوع به کم حافظه‌تر شدن آن‌ها دامن خواهد زد. انجام دادن چندین کار به صورت همزمان، نه‌تنها می‌تواند از کیفیت همه کارها بکاهد، بلکه گاه ممکن است نوجوان موفق به انجام تمام کارهای خود نشود. درست به همین دلیل، متخصصان توصیه می‌کنند که نوجوانان مهارت‌های اولویت‌بندی امور خود را یاد بگیرند و از مالتی تسکینگ پرهیز کنند.
4. مشکلات سلامتی در دوره نوجوانی
اگر نوجوان شما هیچ یک از مشکلات مطرح شده را نداشت، پس باید به دنبال دلیل دیگری برای فراموشکاری او بود. گاهی اوقات فراموشکاری نوجوان و کم حافظه بودن او به دلیل برخی از مشکلات مربوط به سلامت روان است. مشکلاتی از جمله بیش‌فعالی (ADHD) یا خوانش‌پریشی (دیسلکسیا) می‌تواند حافظه نوجوان را تحت تاثیر قرار دهد. همچنین مشکلات دیگری از جمله اختلال اضطراب، افسردگی، مصرف مواد مخدر یا مشکلات تیروئید را نیز می‌توان نام برد.
اگر فکر می‌کنید که فراموشکاری نوجوان شما بیش از حد معمول است و حالتی غیرعادی به خودش گرفته است، شاید بهتر باشد که وجود یکی از مشکلات نام‌برده را مورد بررسی قرار دهید. در چنین مواقعی می‌توانید به متخصصان و تراپیست‌ها مراجعه کنید و برای حل مشکلات موجود اقدام کنید. لازم است که این دسته از مشکلات را جدی بگیرید، زیرا ممکن است در آینده عواقب جبران‌ناپذیری برای نوجوان به همراه داشته باشد.
5. تغذیه نامناسب در دوره نوجوانی
یکی از مسائل دیگری که می‌تواند منجر به تاثیر روی حافظه در دوره نوجوانی شود و فراموشکاری را به مراه داشته باشد. اگر رژیم غذایی روزانه نوجوان و خوراکی‌هایی که در طول روز مصرف می‌کند به اندازه کافی مقوی نباشند و ویتامین‌ها و مواد مغزی موردنیاز بدن را تامین نکنند، بدون شک نوجوان از لحاظ ذهنی دچار مشکل خواهد بود.
با افزایش مصرف امگا 3، اسیدهای چرب، ویتامین‌ها لازم و همین‌طور مواد معدنی موردنیاز، می‌توان این مشکل را رفع کرد. نوجوانان باید الگوی تغذیه‌ای خود را اصلاح کرده و به جای مصرف غذاهای فست‌فودی یا فرآوری شده، بیشتر از پروتئین‌های طبیعی و سبزیجات استفاده کنند. با اصلاح خوراک، بدون شک می‌توان افزایش قدرت حافظه را شاهد بود.
6. عدم تحرک و ورزش در دوره نوجوانی
در آخر، می‌توان تحرک کم و ورزش نکردن را نیز از دیگر دلایل مهم کم حافظه شدن در دوره نوجوانی دانست. آن دسته از نوجوانانی که مدام روی صندلی و پشت رایانه‌های خود نشسته‌اند و در طول روز تحرک کافی ندارند، بدون شک با مشکلات بسیاری روبه‌رو خواهند شد؛ با افزایش سن این مشکلات حتی بیشتر نیز می‌شوند و می‌توانند زندگی را سخت کنند.
مغز ما نیاز به اکسیژن کافی دارد و این مقدار کافی در خانه حتی با پنجره‌های باز تامین نمی‌شود! همچنین بدن ما نیاز به نور آفتاب نیز دارد و به همین دلیل بهترین راهکار آن است که از خانه بیرون برویم و حداقل برای داشتن تحرک، پیاده‌روی داشته باشیم. با افزایش تحرک و ورزش کردن به شکل اصولی، می‌توان افزایش حافظه و کاهش فراموشکاری را شاهد بود.
کلام آخر
در این مقاله از مجله نوجوانها برای شما از فراموشکاری نوجوانان و کاهش قدرت حافظه آنان گفتیم؛ دیدیم که این مشکل می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد و رفع این دلایل می‌تواند مشکلات مربوط به حافظه را رفع کند. حقیقت آن است که فراموشکاری در دوره نوجوانی امری بسیار عادی است و خیلی از افراد دچار آن می‌شوند؛ به همین دلیل به نوجوانان و والدین توصیه می‌کنیم که در این صبوری به خرج دهید و نگران چیزی نباشید.
در نهایت بد نیست که نظر شما را نیز جویا شویم؛ به نظر شما دیگر چه دلایلی را می‌توان از جمله علل کم حافظه شدن نوجوان در نظر گرفت؟ تجربیات خود را در این زمینه با ما نیز به اشتراک بگذارید.
