آیا سن نوجوانی تا 25 سالگی ادامه دارد؟
شاید برای شما هم این سوال پیش آمده باشد که « سن نوجوانی چه سنیه ، سن نوجوانی تا چند سالگی است و حدفاصل سن کودکی تا نوجوانی چقدر است و سن نوجوانی پسران و دختران متفاوت است یا خیر،آیا «سن نوجوانی تا 25 سالگی ادامه دارد؟». ما در این مقاله سعی داریم تا به این سوالات پاسخ دهیم . با ما همراه باشید.
تعریف سن نوجوانی
تعریف سن نوجوانی نسبت به گذشته تغییر کرده است. نوجوانی اکنون از 10 تا 24 سالگی طول میکشد. مشاوران و روانشناسان نوجوان میگویند که سن نوجوانی در حال حاضر از سن 10 تا 24 سالگی به طول میانجامد، اگرچه قبلاً تصور بر این بود که در 19 سالگی دوره نوجوانی به پایان میرسد. از جمله دلایلی که سن نوجوانی از نظر روانشناسی به تاخیر افتاده، ادامه تحصیل جوانان برای مدت طولانی و همچنین تأخیر در ازدواج و پدر و مادر شدن است که زمان شروع بزرگسالی را عقب انداخته است.
سن دقیق نوجوانی
نوجوانی، مرحلهٔگذار رشد فیزیکی و روانی انسان است که میان کودکی و جوانی روی میدهد. این گذار، تغییرات زیستی (بلوغ جنسی)، اجتماعی، و روانشناختی را در بر میگیرد، هرچند که از میان اینها تنها تغییرات زیستی و روانشناختی را میتوان به آسانی اندازهگیری کرد.
در سالهای اخیر، آغاز بلوغ در پیشانوجوانی (پیش از نوجوانی) به نوعی افزایش داشتهاست (بهویژه در دختران، با بلوغ زودهنگام و زودرس)، و نوجوانی گاهی در آنسوی سالهای نوجوانی (بهویژه در پسران) امتداد داشتهاست. این تغییرات تعریفی منسجم از چارچوبهٔ زمانی نوجوانی را دشوارتر ساختهاست. در بسیاری از پژوهشها نوجوانی را به دو دوره تقسیم میکنند: نوجوانی اولیه (۱۳–۱۶ سالگی) و اواخر نوجوانی(۱۷-۲۰ سالگی).
پایان نوجوانی و آغاز جوانی و در معنای کلی سن دوران نوجوانی بسته به کشورهای مختلف و نسبت به کاربردش متغیر است؛ و حتی فراتر از آن در درون یک کشور یا خرده فرهنگ هم ممکن است سنین متفاوتی برای بلوغ (از نظر دورهبندی و قانونی) به منظور سپردن وظایف مشخص در جامعه، در نظر گرفته شود.
برخی از این موارد شامل: رانندگی وسایل نقلیه، داشتن روابط جنسی قانونی، خدمت سربازی، تهیه و نوشیدن مشروبات الکلی، رایدادن، قرارداد بستن،داشتن سیم کارت، تکمیل برخی مقاطع تحصیلی، یا ازدواج است. نوجوانی معمولاً بر خلاف مقطع پیشانوجوانی، با افزایش استقلال توسط پدرمادر یا سرپرست قانونی و نظارت کمتر همراه است.
نوجوانی مرز بین کودکی وبزرگسالی
گستره سن نوجوانی روانشناسی رشد بوده که در مورد دوره نوجوانی و بلوغ و زمان شروع و پایان و عوامل مؤثر بر آن بحث میکند. پسران و دخترانی که بین کودکی و بزرگسالی قرار گرفتهاند، دوره نوجوانی را میگذرانند. در زندگی هر فرد زمانی فرا میرسد که جسم و روانش از حالت کودکی به بزرگسالی تغییر مییابد که این دوران را دوره نوجوانی گویند
در نظر اول شاید این دگرگونیها در دوره نوجوانی چندان قابل ملاحظه نباشد اما اختلاف آشکار آن با دورههای کودکی از لحاظ وضع ظاهر، رفتار و حالتهای روانی کاملا محسوس است. احساس نوجوان این است که او دیگر آن کودک دیروز نیست. اینک چیزهایی را احساس میکند که در گذشته هیچ احساسی از آنها نداشت یا قادر به انجام دادن اموری است که قبلا از انجام آنها ناتوان بود.
خلاصه در تن و روان خود دگرگونیهایی میبیند که برایش تازگی دارند و این دگرگونیها آن قدر ادامه پیدا میکنند تا برای نوجوان رفتاری همانند بزرگسالان به وجود آورند.
مواجهه با تحولات گسترده فیزیولوژیک، شناختی، هیجانی و اجتماعی در نوجوان غیرقابل تردید است، اما باید از خود سوال کنیم که این تظاهرات چه موقع آغاز میشوند و چه زمانی به پایان میرسند. پاسخ دقیق به این سوالها کار آسانی نیست.
شروع سن نوجوانی
سن نوجوانی ، در اغلب کتب با بلوغ شناخته میشود و شاید این سوال شما نیز باشد که سن نوجوانی پسران با سن نوجوان دختر آیا تفاوتی خواهد داشت یا خیر ؟! در ادامه به این سوال پاسخ خواهیم داد .
مراحلی از نوجوانی با پدیدهای به نام “بلوغ” (puberty) همراه میشود. برخی از کتب روانشناسی نوجوانی و بلوغ را کاملا مترادف یکدیگر دانسته و این دو را به جای هم بکار میبرند. کورت لوین، بلوغ را وسیعتر و کلیتر از نوجوانی قلمداد میکند که شامل جوانی نیز میشود و به این ترتیب نوجوانی فقط در برگیرنده منطقهای خاص از حیطه گسترده بلوغ خواهد بود.
واقعیت امر آن است که بلوغ از دوران کودکی و نوجوانی کاملا متمایز نیست بلکه فصل مشترکهایی با هر یک دارد. اگر تعیین حدود بلوغ و تغییرات بدنی در جریان تحول کار نسبتا آسانی است، به عکس تعیین تغییرات نوجوانی که دقیقا با مرزهای بلوغ فیزیولوژیک همتراز نیست، امری پیچیده و مشکل است.
در هر حال تغییرات جسمانی نوجوانی در حیطه سنی بلوغ رخ میدهد و گستره سنی بلوغ در تعیین سنین نوجوانی به خصوص آغاز آن دخالت دارد. این دوره با رشد جسمانی سریع و رسش جنسی به دوره کودکی پایان میدهد و نوجوان را بهاندازه، شکل و توانایی بالقوه جنسی بزرگسالی نزدیک میکند. تشدید فعالیتهای هورمونی متفاوت در پسر (تستوسترون) و دختر (استروژن، پروژسترون و استرادیول) به منزله اعلام شروع دوره بلوغ است و با خود تغییرات جسمانی پی در پی و قابل مشاهدهای را فراهم میآورد.
شروع سن بلوغ
شروع سن بلوغ در نوجوان میتواند بین سنین ۸ تا ۱۴ سالگی تغییر یابد که به عوامل مختلفی به شرح زیر بستگی دارد:
در مورد شروع نوجوانی که با بلوغ جنسی همراه است باید این مساله را در نظر بگیریم که نوجوانی معمولا قبل از نمایان شدن بلوغ آغاز میشود. اما دوره نوجوانی مدتها پس از نمو یافتگی ناشی از بلوغ نیز ادامه مییابد. سن پایان نوجوانی را بر حسب شرایط فرهنگی و محیطی نمیتوان برای همه یکسان دانست. تعیین زمانی برای تظاهرات نوجوانی ممکن نیست مگر با مطالعه عوامل مختلفی که در پایان آن تاثیر دارند.
برای تعیین طول نوجوانی و زمان پایان آن باید دو عامل زیستی و اجتماعی را که در تکوین نوجوانی دخالت دارند، در نظر گرفت. عامل زیستی یا زیستشناسی شرایط عضوی زندگی فکری را تعیین میکند که مشابه بحثی است که درباره آغاز نوجوانی بیان شد. اما عامل اجتماعی یا جامعهشناسی، شرایط اجتماعی زندگی فکری را فراهم میآورد.
نوجوانی در فرهنگ های مختلف
الگوهای رفتاری برای افراد در خانوادهها و جامعههای مختلف تفاوت دارند. این الگوها مسایل جامعهشناختی را به وجود میآورند که بدون شناخت آنها ممکن نیست بتوان از تحول روانی دوره نوجوانی سخن گفت. در سن بروز و ظهور برخی تمایلات و نشانههای دورههای مختلف نوجوانی، تحقق شرایط اجتماعی و فرهنگی تاثیرگذار است. مثلا اعمال جنسی ممکن است در یک نقطه از جهان در سن ۱۲ سالگی مجاز باشد در صورتی که در جای دیگر حتی در سن ۱۵ سالگی ناروا و غیرقانونی محسوب شود.
در یک چشمانداز تاریخی یا طولی نوجوانان نسلهای پیاپی حتی وقتی همه آنها به یک دوره از تحول تمدن مربوط هستند، از نظر شرایط اجتماعی و فرهنگی موثر در سن پایان نشانههای نوجوانی متفاوتند. در چشمانداز جغرافیایی یا عرضی نیز تفاوتهای بزرگ و فاحشی بین نوجوانان پایتختی و نوجوانان شهرستانی و روستایی از نظر الگوهای مسایل جامعهشناختی وجود دارد.بدینترتیب تبعیت متقابل فرد و محیط اجتماعی در دوره نوجوانی بیش از دوره کودکی است و در تعیین زمان پایان آن نیز تاثیر بیشتری دارد.
آداب و رسوم و نوجوانی
طرز زندگی، آداب و رسوم و انتظارهای مردم شاخص اصلی تعیین گستره زمانی است که سنین پایان نوجوانی به شمار میروند. اگر چه حد نهایی نوجوانی را تا ۲۲ سال هم ذکر کردهاند اما سن ۱۸ سالگی متوسط پایان دوره نوجوانی در بیشتر جوامع است. مدت قرار گرفتن فرد در هر یک از مراحل نوجوانی نیز با عوامل فوق مرتبط و از آن تاثیرپذیر است.
نسبتهای قرار گرفتن نوجوان در هر یک از مراحل نوجوانی در یک جامعه با طول نوجوانی ارتباط دارد. مسلما جامعهای که در آن سنین نوجوانی ۷ تا ۸ سال طول میکشد، تفاوت چشمگیری با بقیه جوامع دارد. همچنین دوره نوجوانی در جنس زن کوتاهتر از جنس مرد است و همانگونه که دختران یک تا ۲ ساله زودتر از پسران به قلمرو نوجوانی قدم میگذارند از آنسو نیز این دوره را یک تا ۲ سال زودتر به پایان میرسانند
در مورد سن نوجوانی
نوجوانی دوره گذار از کودکی به بزرگسالی است. این دوره شامل برخی تغییرات بزرگ است. تغییرات فیزیلوژیکی در بدن و نحوه ارتباط نوجوان با جهان. بسیاری از تغییرات جسمی، جنسی، شناختی، اجتماعی و عاطفی که در این دوران اتفاق میافتد میتواند برای نوجوان و خانوادههایشان نگرانی و اضطراب ایجاد کند. به همین علت در این مقاله سعی داریم تا تعریف سن ورود به نوجوانی را به شما ارائه دهیم .
سنین اولیه نوجوانی (سنین 10 تا 13 سال)
در این مرحله، کودکان اغلب با سرعت بیشتری شروع به رشد میکنند. آنها همچنین متوجه تغییرات دیگری در بدن میشوند، . این تغییرات جسمی و جنسی میتواند در برخی حس کنجکاوی و اضطراب را برانگیزد. به خصوص زمانی که نوجوانان ندانند باید انتظار چه چیزی را داشته باشند.
نوجوانان در این سنین اولیه تفکر ملموس و سیاه و سفید دارند. چیزها یا درست هستند یا غلط، عالی یا وحشتناک، بدون وجود فضای خاکستری. در این مرحله طبیعی است که جوانان تفکر خود را بر روی خودشان متمرکز کنند «خودمحوری». در این سنین نوجوانان اغلب نسبت به ظاهر خود آگاه هستند و احساس میکنند که همیشه توسط همسالان خود مورد قضاوت قرار میگیرند.
نوجوانان در این سنین بیش از پیش احساس نیاز به حریم خصوصی دارند. آنها ممکن است به کشف راههایی برای مستقل شدن از خانواده اقدام کنند. در این سنین نوجوانی، اگر والدین محدودیتها را بیشتر کنند، ممکن است آنها به شدت واکنش نشان دهند.
سنین میانی نوجوانی (سنین 14 تا 17 سال)
تغییرات جسمی ناشی از بلوغ در اواسط نوجوانی ادامه مییابد. اکثر پسران در این سنین جهش رشد خود را آغاز کردهاند و تغییرات مربوط به بلوغ همچنان ادامه دارد. مثلاً صدایشان بم تر میشود. برخی دچار آکنه و جوش میشوند. تغییرات فیزیکی ممکن است برای دختران تقریباً کامل شده باشد .
دادههای مشاوره خانواده نشان میدهد، در این سن، بسیاری از نوجوانان به روابط عاشقانه علاقهمند میشوند. بسیاری از نوجوانان در این مرحله سنین نوجوانی در حالی که برای استقلال بیشتر تلاش میکنند با والدین خود مشاجره بیشتری دارند. به همین دلیل زمان کمتری را با خانواده و زمان بیشتری را با دوستان میگذرانند. آنها به شدت نگران ظاهر خود هستند و فشار همسالان ممکن است در این سن به اوج خود برسد.
تغییرات مغزی در این دوره سنی نوجوان
مغز در این مرحله به تغییر و بلوغ ادامه میدهد، اما هنوز تفاوتهای زیادی در نحوه تفکر یک نوجوان در مقایسه با بزرگسالان وجود دارد. بیشتر این امر به این دلیل است که لوب های فرونتال آخرین نواحی از مغز هستند که به بلوغ می رسند . تا زمانی که فرد به 20 سالگی نرسد، رشدش کامل نمی شود. لوب های فرونتال نقش مهمی در هماهنگی تصمیم گیری های پیچیده، کنترل تکانه و توانایی در نظر گرفتن گزینهها و پیامدهای متعدد دارند.
سن ذهنی نوجوانی
رشد ذهنی یا عقلی در دورهی نوجوانی سرعت دوران کودکی را ندارد. آنچه این دوره را از لحاظ رشد عقلی بیشتر مشخص میکند گسترش دامنه ی شناخت نوجوان است؛ زیرا یک قسمت از رشد عقلی نوجوان، نتیجهی رشد و نمو سلسله اعصاب و قسمت دیگر محصول تجربه و معرفت است. نوجوان در حدود ده هزار کلمه میداند و خزانهی لغات وسیعی برای تفکر دارد. بعضی از مهارتهای ریاضی به صورت عادت در میآیند، نوجوان بیشتر حقایق علمی مقدماتی را دوست میدارد، و بهطور قابل ملاحظهای درباره ی روابط علت و معلولی تجربه پیدا میکند.
مرحله ی نوجوانی را گاهی مرحلهی «ظهور استعدادها» مینامند. زیرا فرد در این دوره، که جنبهها و مهارتهای مختلف تجربههایی کسب کرده است، میتواند استعدادهای خود را ظاهر سازد و نشان دهد.ّ در این دوره است که میتوان او را به رشته تحصیلی مناسب استعدادش راهنمایی کرد.
بیشتر مردم این تصور نادرست را دارند که کودکان بهتر از نوجوانان و بزرگسالان می توانند حفظ کنند ولی واقعیت این است که کودکان بیشتر می خواهند حفظ کنند در صورتی که بزرگسالان یادگیری منطقی را بر یادگیری بدون اندیشیدن ترجیح می دهند. نوجوان می کوشد مطالبی را که می فهمد و مفید تشخیص می دهد یاد بگیرد و حفظ بکند.
مقاله بهداشت دوران بلوغ پسران نیز می تواند برای شمامفید باشد.