آواهای دریانوردی در جنوب ایران با نام نِیمه (نیمه) یا نِهمه شناخته میشود و برای فعالیتهایی مانند شستن لنج، لنگرکشی، پاروزنی، راهیکردن لنج، غواصی، ماهیگیری، بادبانکشی، بالا کشیدن تور ماهیگیری و تورریختن آواهای خاصی استفاده میشود. آواز نیمه، یک تکخوان دارد و بقیه افراد، با جواب «هله مالی» یا «هله» همراهیاش میکنند. این نواها به دریانوردان، شادابی و انگیزهٔ تلاش بیشتر میدهد. برای نمونه، هنگام بیرون کشیدن تور ماهیگیری، تکخوان چنین میخواند:
علی یا علی / و مرد میدون / پدر یتیمون / الله بگردون / و شاه مردون / علی بگو تو / تا درنمونی / بلا نبینی.
پس از هر مصرع، جمعیت نیز یاعلی میگویند.در بلوچستان، ماهیگیران آوازی به نام «اَمبا» میخوانند که در آن، مراحل مختلف صید، بهصورت پرسش و پاسخ میان ناخدا و گروه صیادان، بیان میشود
«نیمه خوانی» یکی از شاخصترین نمونههای موسیقیِ کار در جنوبِ ایران است. محسن شریفیان، نوازنده و پژوهشگر موسیقی جنوب در رابطه با آن مینویسد:
” اینگونه آوازها را دریانوردانِ قدیمی برای رفعِ خستگی و ایجادِ تهییج و هماهنگی هنگامِ کار بر روی کشتیهای بادبانی میخواندند. آوازها و نغماتی که در کار بر رویِ لنج و دریا خوانده میشود از مهمترین و متنوعترین بخشهای موسیقیِ کار محسوب میگردد. به این نغمهها نیمه میگویند.”
شاید بتوان گفت که واژهٔ نیمهخوانی دگرگونشدهٔ «نغمهخوانی» در گویش فارسیِ بوشهر است. از انواع نِیمهخوانی میتوان به نِیمهخوانی پاروزنی (نِیمهخوانی مِیداف)، نِیمهخوانی بادبانکشی (نِیمهخوانی شراع)، نِیمهخوانی لنگرکشی یا گَرگورکشی (گَرگور همان قفسهای ماهیگیری از جنس تور است)، نِیمهخوانی راهیکردنِ لنج به دریا (نیمهخوانی اوشار)، و نِیمهخوانی فلکناز اشاره کرد.
هر نِیمهخوانی، بنا به نوعی از انواعی که ذکر شد، ضربآهنگ ویژه و جدایی دارد که به سبک یا سنگین بودن نوع کار یا مراسم مرتبط است.
برای دانلود اینجا را کلیک کنید.
حجم: 3.09 MB