داروسازی یکی از جذابترین رشتههای علوم پزشکی است. خیلی از دانشآموزانی که در دبیرستان رشتهی تجربی میخوانند، به دنبال این هستند که داروساز شوند. اگر شما هم با همین نیت وارد رشتهی تجربی شدهاید و حالا میخواهید دربارهی رشته داروسازی در دانشگاه اطلاعات کاملی به دست آورید، مقاله معرفی رشته داروسازی، برای شماست.
واحدهای درسی و طول دورهی تحصیل در رشته داروسازی
پس از قبولی، برای ورود به این رشته، دانشجو میبایست طی یک دورهی حداقل پنجسال و نیمه، 209 واحد درسی را بگذراند. بعد از گذراندن180 واحد درسی، دانشجو لازم است در آزمونی که هر ساله به صورت کشوری برگزار میشود شرکت کند.
پس از پذیرش در این آزمون، امکان فعالیت دانشجویان به عنوان جایگزین مسئول فنی در داروخانهها، همزمان با ادامهی تحصیل، وجود دارد. در واقع، پس از خروج از این آزمون است که ادامهی واحدهای درسیتان را پاس میکنید.
بررسی واحدهای درسی در رشته داروسازی
اطلاعاتی که ممکن است به دنبال آن باشید و برایتان جذاب باشد این است که در این رشته چه واحدهایی را میگذرانید. اگر اینطور است، اکنون به معرفی واحدهای درسی رشته داروسازی میپردازیم.
یادگیری علم شیمی با واحد شیمی عمومی آغاز میشود. در ترمهای بعد، واحدهای شیمی آلی و شیمی تجزیه، دانشجو را برای آموختن علم شیمی دارویی، که از پایههای علم داروسازی است، آماده میکند.هدف از تدریس دروس تشریح و بافتشناسی، فیزیولوژی، ایمونولوژی، انگلشناسی و میکروبشناسی نیز ایجاد آمادگی ذهنی کافی برای درک بهتر دروس فارماکولوژی و دارودرمانی است.
معرفی علم فارماکولوژی در داروسازی
از ابتدای سال سوم، یادگیری علوم فارماکولوژی، فارماسیوتیک و فارماکوگنوزی آغاز میشود.
علم فارماکولوژی به بررسی اثر داروها بر بدن و نحوهی عملکرد آنها میپردازد. فارماسیوتیکس و فیزیکال فارماسی نیز به نحوهی ساخت داروها در صنعت، مواد جانبی به کار رفته در اشکال مختلف داروها و علت کاربرد هر یک از آنها میپردازد. علم فارماکوگنوزی، علم آشنایی با خواص دارویی گیاهان است.
این علوم هر یک به شکل جامع از سال سوم تا انتهای سال پنجم تدریس میشوند.
معرفی واحد آنالیز دستگاهی
از واحدهای دیگر درسی، آنالیز دستگاهی است که نحوهی کار با دستگاههای شناسایی عناصر و مولکولها و چگونگی تفسیر دادههای حاصل از کاربرد این دستگاهها را آموزش میدهد.
آمار زیستی، روشهای مطالعات آماری و آزمونهای آماری گوناگون و نحوهی اجرای آنها در نرمافزارهای متفاوت را آموزش میدهد.
سایر دروس عمومی و تخصصی در رشته داروسازی
همانند سایر رشتهها، در رشته داروسازی هم واحد درسی زبان تخصصی، برای ارتقای قدرت فهم متون تخصصی داروسازی و اخلاق حرفهای، برای یادگیری اصول کلی اخلاقی در این حرفه، ارائه میشود.
جمعیت و تنظیم خانواده جزء دروس عمومی دانشجوی داروسازی است.
واحد مواد خوراکی و رژیم درمانی، برای یادگیری کلیات مربوط به هرم غذایی و نیازهای تغذیهای بیماران تدریس میشود.
فراوردههای بیولوژیک، معرفی واکسنها و پادتنهاست.
مدیریت، مدیریت خرید، فروش و واردات و صادرات فراوردههای دارویی است.
واژهشناسی، یادگیری معادلهای انگلیسی اصطلاحات رایج در داروسازی است.
واحدهای درسی در ترم هفتم
از ترم هفتم، آموزش دارودرمانی یا همان فارماکوتراپی آغاز میشود. این علم، همهی اطلاعات مورد نیاز برای تجویز یک دارو، از جمله کاربرد دارو، زمان مصرف، عوارض جانبی، دوز لازم در هر بیماری و موارد منع مصرف را در اختیار دانشجو قرار میدهد.
بیوتکنولوژی، از دروسی است که محتوای آن بسیار بهروز بوده و از روشهای جدید برای ساخت داروها با استفاده از موجودات زنده و همچنین ساخت لوازم درمانی به کمک موجودات زنده، مطالبی را ارائه میدهد.
واحدهای درسی در ترم هشتم داروسازی
در ترم هشتم، آموزش شیمی دارویی آغاز میشود. این علم، نحوهی اثر داروها بر بدن را با توجه به ساختار شیمیایی آنها بررسی میکند.
همچنین کارآموزی در داروخانه، از ترم هشتم آغاز میشود. این نقطه، در حقیقت، شروع ایستادن دانشجو پشت گیشهی داروخانه بهمنظور آموختن فنون لازم برای کار به عنوان مسئول فنی داروخانه است.
سمشناسی (نظری و عملی) و کنترل مسمومیت، همانطور که از اسم آنها مشخص است، آشنایی با انواع سموم از جمله سموم شیمیایی و بیولوژیک بهکار رفته در جنگها، سموم بهکار رفته در کشاورزی و نحوهی درمان افراد مسموم است.
کشت سلولی، نحوهی کشت سلولهای زنده برای انجامدادن آزمایشها و تحقیقات پزشکی و کنترل میکروبی، روشهای آزمایشگاهی کنترل مواد دارویی و غذایی از نظر آلودگیهای میکروبی است.
فراوردههای آرایشی نیز به نحوهی ساخت ترکیبات موضعی که اغلب با اهداف زیبایی یا بهداشتی به کار میروند میپردازد.
پایاننامهی رشته داروسازی
شروع کار پایاننامه از ترم نهم است و دانشجو بایستی بر اساس علاقهی خود، استاد راهنما و موضوع مورد نظر را انتخاب کرده و پس از مطالعه و جستوجو در مقالات در زمینهی موضوع انتخابی، پروپوزال خود را بنویسد.
تأییدشدن پروپوزال، مساوی با گذراندن واحد پایاننامهی ۱ است. اقدامات لازم برای نوشتن پایاننامه، پس از ثبت پروپوزال، ادامه مییابد و ثبت نمرهی پایاننامه، پس از دفاع دانشجو از پایاننامهی خود، انجام میشود. کسب موافقت برای دفاع، نیازمند گذراندن همهی واحدهای درسی در این رشته است.
کارآموزی صنعت یا کارآموزی داروخانهی بیمارستانی؟
در ترم دهم، دانشجو میبایست از بین کارآموزی صنعت و کارآموزی داروخانهی بیمارستانی، یکی را انتخاب کند. همانطور که از اسامی آنها مشخص است، کارآموزی صنعت، آموزش کار در کارخانهها و کارآموزی بیمارستانی، آموزش کار در داروخانههای بیمارستانی است.
همچنین در این ترم دانشجو بایستی از بین واحدهای اختیاری، ازجمله داروسازی بیمارستانی، آزمایشگاه کنترل میکروبی و قوانین و مقررات دارویی یکی را انتخاب کند. بهتر است انتخابتان در این مرحله، متناسب با موضوع پایاننامه باشد.
منظور از بیوفارماسی در داروسازی
بیوفارماسی به بررسی اثرات دارو بر بدن و فرایندهای طیشده توسط دارو از زمان ورود به بدن تا زمان رسیدن به محل اثر خود در بدن میپردازد. این بررسیها به شکل دقیق و با محاسبات و رسم نمودارهای خاص انجام میشوند.
ترم یازدهم نیز زمان گذراندن دورههای کارورزی در صنعت و بیمارستان است. این کارورزی به شکل حضوری در کارخانههای داروسازی و بخشهای مختلف بیمارستانهای دانشگاهی و با هدف کسب تجربیات لازم برای کار در این محیطها انجام میشود.
کارآموزی داروخانهی شهری نیز در این ترم ارائه میشود. هدف از این کارآموزی، کسب تجربههای مورد نیاز برای کار در داروخانههای شهری است.
دریافت کارت نظام پزشکی
پس از طی این دورهی 5 سال و نیمه، دفاع از پایاننامه و انجام مراحل لازم برای فراغت از تحصیل، میبایست برای دریافت کارت نظام پزشکی اقدام کنید.
گذراندن دورهی طرح
فارغالتحصیلان این رشته نیز همانند سایر فارغالتحصیلان گروه پزشکی، موظفند به ازای سالهای تحصیل خود در دورهی عمومی داروسازی، دو سال خدمت انجام دهند. این خدمت شامل کار در داروخانههای وابسته به دولت، بخشهای دانشگاهی نظیر آزمایشگاهها، سازمان غذا و دارو یا کارخانهها و شرکتهای داروسازی است.
فارغالتحصیلان پسر میتوانند بین گذراندن دورهی طرح یا خدمت سربازی یکی را انتخاب کنند.
رشتههای تخصصی داروسازی و آزمون تخصص
اکنون که دربارهی واحدهای درسی رشته داروسازی اطلاعات لازم را به دست آوردهاید، خوب است با گرایشهای این رشته در دورهی تخصص آشنا شوید. این گرایشها عبارتند از:
شیمی دارویی
سمشناسی
داروسازی بالینی
بیوتکنولوژی دارویی
فارماکوگنوزی
رادیوفارماسی
فارماکولوژی
نانوفناوری دارو
اقتصاد و مدیریت دارو
کنترل دارو
فارماسیوتیکس
آزمون تخصص این رشته هر سال، یکبار، به شکل کشوری و با منابع مشخص برگزار میشود. کسب نمرهی لازم برای هر یک از این رشتهها در این آزمون و همچنین قبولی در مصاحبهی دانشگاهی، از ضروریات پذیرش برای گذراندن دورهی تخصص است.
پروانهی احداث داروخانه
پس از گذراندن دورهی طرح عمومی، فرد مطابق با محل گذراندن طرح، امتیاز مشخصی برای احداث داروخانه کسب میکند. این امتیاز مشخصکنندهی محدودهی جغرافیاییای است که فرد مجاز است در آن محدوده داروخانه احداث کند.
گذراندن طرح در مناطق محروم و گذراندن دورهی تخصص، از عوامل افزایش امتیاز این پروانه است. به علاوه، از زمان فارغالتحصیلی، هر سال امتیاز مشخصی به امتیاز قبلی فرد افزوده میشود.