ستاره دنباله دار که در میان اشیاء موجود در آسمان شب، درخشان ترین و کمیاب ترین می باشد، حجمی یخی است که از گاز یا گرد و غبار پوشیده شده است. تحقیقات اخیر از ظاهر آن ها باعث شده تا دانشمندان از واژه توپ های کثیف برفی برایشان استفاده کنند. تاکنون ۴۰۰۰ ستاره دنباله دار توسط ستاره شناسان و محققان علم نجوم کشف شده است که البته شواهد نشان می دهد این رقم ممکن است به صدها میلیون ستاره هم برسد.
ویژگی های ستاره دنباله دار
این جرم آسمانی حاوی یخ، دی اکسیدکربن، آمونیاک و متان می باشد. اندازه و اشکال آن ها متفاوت است اما همه آن ها شکلی نامنظم دارند و به همین علت تنها ۴ درصد از نوری را که به آن ها تابیده می شود، منعکس می کنند. در سال ۲۰۱۱ دانشمندان کشف کردند آب تشکیل دهنده این ستاره ها ترکیب شیمیایی بسیار شبیه به آب اقیانوس های زمین دارد. برخی از محققان می گویند ممکن است میلیاردها سال پیش آب و برخی مواد آلی توسط ستاره های دنباله دار به زمین آورده شده باشند و زمین را تبدیل به محلی برای زندگی کرده باشند. چیزی که ما به شکل دم ستاره می بینیم به وسیله نور و باد خورشیدی به وجود می آید. در اصل زمانی که ستاره از محل تولد و زندگی خود به سمت داخلی منظومه شمسی حرکت می کند، دنباله دار می شود. پهنای دم بسیاری از ستاره های دنباله دار به ۱۶ کیلومتر هم می رسد. البته برخی از آن ها نزدیک به ۶/۱ میلیون کیلومتر گستردگی دارند. بعضی از این ستاره ها هم دمی به طول ۱۶۰ کیلومتر دارند.
اجزاء ستاره دنباله دار
دنباله دارها از سه بخش تشکیل شده اند:
۱- هسته
۲- گیسو
۳- دنباله
۱- هسته: هسته توده از یخ و گازهای منجمد است.
۲- گیسو: این بخش شامل گاز هایی میشود که از هسته متصاعد شده اند و آن را احاطه کرده اند. طول این بخش نزدیک به یک کیلومتر است.
۳- دنباله: دنباله شامل بخش انتهایی می شود و به دو نوع تقسیم می شود:
دنباله های زرد کمرنگ: این دنباله از گرد و غبار تشکیل شده است. نور خورشید از این دنباله عبور می کند و به همین دلیل به رنگ زرد دیده می شود. در واقع این دنباله دارها فقط در نزدیکی خورشید و به واسطه ی نور آن دارای رنگ هستند و پس از اینکه از خورشید دور می شوند، رنگ خود را از دست می دهند.
دنباله های آبی رنگ: این دنباله حاوی گاز مونوکسید کربن است که دلیل آبی دیده شدن آن هاست.
ستاره دنباله دار ۲ دنباله دارد
درست متوجه شدید، برخلاف تصور عام که فکر می کنند ستاره دنباله دار یک دنباله دارد، ولی در واقع دارا ی ۲ دنباله رنگی است. البته رنگ این دنباله ها با چشم غیرمسلح قابل تشخیص نمی باشد. تفاوت رنگ آن ها به خاطر ذرات تشکیل دهنده شان می باشد. همان طور که در عکس بالا می بینید دنباله آبی رنگ از گازهای یونیزه شده تشکیل شده است و قسمت اعظم دنباله روشن تر را گرد و غبار تشکیل می دهد.
آیا دنباله ستاره همیشه در پشت سرش است؟
خیر، علی رغم تصور عام که فکر می کنند ستاره دنباله دار همیشه ستاره ای است با دم درخشان در پشت سر، گاهی اوقات این دم در جلوی ستاره تشکیل می شود. همان طور که در بالا گفته شد دم ستاره در واقع غبار حاصل از ذوب شدن یخ ستاره بر اثر گرما و اشعه خورشید به صورت نور و بادهای خورشیدی است که دنباله درخشانی را برای ستاره تشکیل می دهد. حال اگر حرکت ستاره به سمت خورشید باشد، دنباله آن در پشت سرش تشکیل می شود ولی اگر از خورشید دور شود، این دنباله در مقابل آن درست خواهد شد.
دنباله دارها ستاره نیستند
دنباله دارها هر چه به خورشید نزدیکتر باشند، یخ آن ها تبخیر و تصعید می شود و به صورت دنباله ای درخشان جلوه می کند، به همین دلیل به آن ستاره می گویند.
تصور می شود که دم یک ستاره ی دنباله دار در مدت مسافرتش در فضا به دنبال اوست، در صورتی که به هیچ وجه این طور نیست و حتی گاهی این دم از خود ستاره دنباله دار هم جلوتر قرار می گیرد. به این ترتیب است که همیشه در نقطه متقابل خورشید واقع می شود؛ به عبارت دیگر این دم به روی خطی که از خورشید ترسیم گردیده و از هسته می گذرد، قرار گرفته است .
اختصاصی نشریه‌ی اینترنتی نوجوان‌ها – یاسمین الهیاریان
من عاشق ستاره دنباله دار هالی وایسان هستم