ویژگی های نوجوان ۱۳ ساله

13 سالگی سن پیچیده و نبوغی است و در دانش آموز حالات مختلفی مشاهده می گردد که بعضی از آثار آن مشخص و آشکار است ولی بعضی دیگر مبهم و نا معلوم.  نوجوان 13 ساله در منزل گاهی ساکت و آرام است و زمانی متفکر و دستخوش اندیشه های پوچ؛ احساس وظیفه مخصوصاً به خواهر و یا برادر کوچکتر از خود مینماید؛ در جمع خانواده می نشیند از رادیو و تلویزیون استفاده می کند غفلتاً در حین تماشای تلویزیون در صورتش حالت تصمیم و اراده مشاهده می گردد. و تلویزیون و محبت جمع خانواده را رها می کند و به محل خلوتی میرود و به تفکر و اندیشه می پردازد .

در افکار او نمی توان رسوخ کرد اما این را نیز میدانیم که این افکار همیشه واهی و دور دراز نیستند، زیرا بزودی بیاد کارها و مسئولیت های مدرسه اش می افتد و افکار خود را رها می کند. در واقع نوجوان در این سن بیشتردر عوض تحولات انفعالی ادراکی است مانند 12 سالگی از هر چیز فوراً به وجد نمی آید و در مدرسه رفتار او کاملاً متفاوت است.

نوجوان 13 ساله به تکالیف و بحثهای مدرسه با علاقه خاصی مینگرد توانایی زیادی برای فرا گرفتن روش از طریق خواندن و گوش دادن و نگاه کردن دارد. با وجود کج خلقی، گاه و بیگاه قوه سازگاری او زیاد است؛ تمایل شدید برای ارزش یابی و سنجیدن چیزهایی که یاد گرفته و مشاهده کرده در او پیدا می شود: تجربیاتش بیشتر درونی و باطنی است برای پیشرفت فکر خود و انتقال آن از موضوعی به موضوع دیگر ممکن است مدتها وقت صرف کند و یا حتی به یک نوع رکود فکری مبتلا گردد.

با این حال خوب می تواند بر قوای فکری خود حکومت کند  آنها را در موضوعی که می خواهد تمرکز دهد. میل دارد خود را وابسته به معلم نداند با اینکه واقعاً به او احتیاج دارد. همیشه میخواهند از چیزی انتقاد کند و جنگجو و پر خاشگر باشد، ولی به معلمی که واقعاً با هوش و عاقل باشد احترام زیاد قائل است: افکار و تجارب نو درون او را نورانی می کند و شادی خاصی به او می دهد مخصوصاً هنگامیکه خود به دنبال آن افکار و تجارب برود.

نوجوان 13 ساله  به علت اشتیاق فراوان که به فرا گرفتن دارد از بحث و انتقاد و تجربه و تحلیل به حد زیادی لذت میبرد. دراین سن قدرت نویسندگی بیش از قدرت سخنرانی  است و تفکرات او چند جانبه است. درباره آرزوها و آمار و عقاید و جاه طلبی ها و در مواقع انتخاب و اخذ تصمیم بفکر فرو میرود، افکار او ممکن است منتهی به تصمیمات موقت و درونی گردد ولی در دایره اصول اخلاقی دور می زند. بطوریکه از ظاهر امر پیداست این افکار  چندان واهی و بی اساس نیست، بلکه کوششی است که نوجوانان بسوی کمال دوران بلوغ از خود نشان می دهند.

به دنیای درون رو رفتن نوجوان را به افکار اصلی و اساسی رهبری می کند که آن  نیزبه نوبه خود قدرت اراده را بوجود می آورد. از خصوصیات نوجوان 13 ساله رشد قدرت اراده است و خود نوجوان نیز از این رشد آگاهی دارد.بدین ترتیب درون نگری و توجه به باطن در نوجوان سیزده ساله صورتهای مختلفی به خود می گیرد.

این حالات، با توجه به اختلافات فردی و توانائی و اخلاق و روحیات، گاهی خیلی کوتاه و با یک حادثه جزئی پیش می آید و زمانی در مدتی طولانی و در مواقع تنهایی صورت می گیرد. درون نگری در 13 سالگی های با هوش ممکن است به رشته مخصوص مورد علاقه شان معطوف شود. از این حالات و عکس العمل ها باید در تعلیم و تربیت و هدایت و راهنمائی نوجوانان استفاده شود.

 حمید صراف اسماعیلی برنامه ریز و پژوهشگر

چطور باید اشتباهات و خطاهای نوجوان را مدیریت کنیم؟

مهارت دوست یابی؛ ویژه نوجوانان