به عنوان یک مشاور نوجوان در مرکز مشاوره خانواده آویژه، یکی از پرتکرارترین دغدغه هایی که والدین مطرح می کنند، این است:
«چرا نوجوانان دوست دارند در اتاق خود تنها باشند؟»
این سؤال، در دل خود نگرانی هایی از جنس محبت، توجه و گاهی درماندگی دارد. خانواده ها می خواهند بدانند آیا این رفتار طبیعی ست یا نشانه ای از مشکل یا بحران پنهان است؟
واقعیت این است که بسیاری از نوجوانان در این دوران پرتلاطم، نیاز شدیدی به داشتن فضای شخصی دارند. آنها تلاش می کنند خودشان را بهتر بشناسند، افکار و احساسات شان را بررسی کنند و مرزهایی تازه میان خود و دیگران تعریف کنند. در این میان، اتاق شخصی شان اغلب به تنها پناهگاهی تبدیل می شود که در آن احساس کنترل، امنیت و آرامش می کنند.
در این مطلب از سوی مرکز مشاوره خانواده آویژه، می خواهیم بررسی کنیم که چرا نوجوانان دوست دارند در اتاق خود تنها باشند؟ چه زمانی این موضوع طبیعی است و چه زمانی نیاز به گفت وگوی بیشتر یا حتی دریافت کمک تخصصی وجود دارد. همراه ما باشید تا به شناخت عمیق تری از دنیای درونی نوجوانان برسیم و بتوانیم با درک بهتر، رابطه ای سالم تر و مؤثرتر با آنها بسازیم.
۵ توصیه برای حفظ ارتباط با نوجوانی که همیشه در اتاق خود است!
از زبان بهترین مشاور نوجوان در مرکز مشاوره خانواده آویژه
بسیاری از والدین وقتی می بینند فرزندشان ساعت های زیادی را در اتاق خود سپری می کند بسیار نگرانند. اما این رفتار در بسیاری از موارد طبیعی و حتی مفید است. در ادامه، ۵ نکته مهم را بررسی می کنیم که به شما کمک می کند همچنان با نوجوان تان در ارتباط بمانید، حتی وقتی او بیشتر وقتش را پشت درهای بسته می گذراند.
۱. نوجوانان به تنهایی نیاز دارند تا تغییرات را پردازش کنند
یکی از مهم ترین دلایلی که نوجوانان وقت زیادی را در اتاق خود می گذرانند، نیاز به تنهایی و خلوت برای فکر کردن است. آنها در حال تجربه کردن تغییرات ذهنی، احساسی و جسمی بزرگی هستند. خلوت و تنهایی به آنها فرصت می دهد این تغییرات را درک و پردازش کنند.
اگر از نوجوان خود بپرسید: «داری به چی فکر می کنی؟» یا «الان چیکار می کنی؟» احتمالاً با جواب هایی مثل «نمی دونم» رو برو می شوید. این پاسخ نه تنها طبیعی، بلکه صادقانه است. واقعاً خیلی از اوقات خودشان هم نمی دانند چه احساسی دارند یا چرا.
و مهم تر اینکه: تنها بودن به معنای انجام کار اشتباه یا پنهانکاری نیست. بیشتر وقت ها آنها فقط در حال گذراندن زمان، فکر کردن، زل زدن به سقف یا پنجره و تجربه‌ی دنیای درونی خودشان هستند—و این بخشی مهم از روند رشدشان است.
۲. اتاق نوجوان، جایی برای آرامش و دوری از دنیای شلوغ
برای والدین ممکن است گاهی سخت باشد که بفهمند چرا نوجوان شان علاقه زیادی به وقت گذراندن در اتاق خود دارد. به نظر می رسد که آنها از همه جدا شده اند و هیچ تمایلی به صحبت یا وقت گذراندن با خانواده ندارند. اما در واقع، این تنها به این دلیل است که نوجوانان به فضایی برای آرامش و تجدید انرژی نیاز دارند.
تصور کنید یک روز پر از تکالیف، فشار اجتماعی، کلاس های فوق برنامه و انتظارات مختلف در مدرسه داشته باشید. حالا به خانه برگشته اید، اما هنوز احساس خستگی و فشار دارید. نوجوانان هم دقیقاً همینطورند! اتاق شان جایی است که می توانند از این فشارها خلاص شوند و فقط چند لحظه به خودشان اختصاص دهند.
ممکن است شما به عنوان والدین وارد اتاق شان شوید و بخواهید صحبت کنید، اما توجه داشته باشید که وقتی نوجوان شما با کلافگی یا بی حوصلگی جواب می دهد، این معمولاً به این معناست که ذهن‌شان نیاز به استراحت دارد. او شاید اصلاً نمی خواهد بی احترامی کند، بلکه فقط به زمان نیاز دارد تا از فشارهای روزانه رها شود. وقتی نوجوان وارد اتاق خود می شود، در واقع دارد در یک فضای امن ذهنی به خودش استراحت می دهد تا برای مواجهه با دنیای بیرون دوباره آماده شود.
پس چه باید کرد؟
به جای اینکه وارد اتاق شوید و بخواهید شروع به صحبت کنید، شاید بهتر باشد اجازه دهید نوجوان تان زمان کافی برای آرام شدن داشته باشد. به جای اینکه سریع واکنش نشان دهید، می توانید از او بخواهید وقتی احساس آمادگی کرد، برای گفتگو بیرون بیاید.
۳. اتاق، جایی برای تنظیم احساسات
مغز نوجوانان در حال پردازش احساسات شدید است!
والدین ممکن است گاهی متوجه شوند که نوجوانشان خیلی سریع عصبانی می شود یا واکنش های شدید به موقعیت های کوچک نشان می دهد. این رفتارها می تواند برای شما گیج کننده باشد، اما حقیقت این است که نوجوانان در حال دست و پنجه نرم کردن با احساسات بسیار بزرگ و پیچیده ای هستند که شاید خودشان هم قادر به درک کامل آنها نباشند.
مغز نوجوانان هنوز به طور کامل رشد نکرده است و قسمت هایی از مغز که مسئول تصمیم گیری منطقی و کنترل احساسات هستند، در حال تکامل اند. به همین دلیل، بیشتر واکنش ها و تصمیمات نوجوانان تحت تأثیر احساسات و هیجانات شدید قرار دارد. این بخش از مغز که به نام سیستم لیمبیک شناخته می شود، مسئول احساسات، انگیزه، یادگیری و حافظه است. این یعنی نوجوانان معمولاً به جای تفکر منطقی، بیشتر از دیدگاه عاطفی به مسائل نگاه می کنند.
برای مثال، شاید نوجوان شما با کوچک ترین نکته ای از کوره در برود و واکنشی تند از خود نشان دهد. بعداً ممکن است خود را بابت این رفتار سرزنش کند یا حتی از اینکه ممکن است والدینش از او ناراحت شوند، احساس ترس کند. این نوع واکنش ها به دلیل شدت احساسات آنهاست، نه به این معنا که آنها قصد بدی دارند.
اینجاست که اتاق شخصی نوجوان می تواند به کمک بیاید. وقتی نوجوانان در اتاق خود می مانند، به خود زمان می دهند تا این احساسات را پردازش کنند و کمی از هیجانات روزانه دور شوند. این فضای خصوصی، جایی است که می توانند آرامش پیدا کنند و خود را بازیابی کنند، قبل از اینکه دوباره در دنیای بیرون با دیگران رو برو شوند.
۴. رشد نیاز به استقلال
وقتی والدین از من می پرسند: «آیا باید او را مجبور کنم که سر میز شام را با خانواده بخورد؟» معمولاً به آنها یادآوری می کنم که نوجوانان در این دوره از زندگی با تغییرات زیادی مواجه هستند. این تغییرات می توانند از نظر جسمی، عاطفی و اجتماعی فشارهای زیادی به آنها وارد کنند. بنابراین، احساسات و هیجانات نوجوانان نمی توانند به راحتی متوقف شوند، حتی وقتی وقت شام فرا می رسد.
من همیشه به والدین می گویم که ارتباط خانوادگی در اطراف میز غذا می تواند فرصتی عالی برای تقویت پیوندهای خانوادگی باشد. این زمان، زمانی است که می توانیم به عنوان یک خانواده گرد هم بیاییم و با هم صحبت کنیم. اما نکته مهم این است که باید نسبت به شرایط و نیازهای نوجوان خود حساس باشیم. به جای اینکه او را مجبور کنید حتماً در این زمان حضور داشته باشد، بهتر است که برای وقت های خانوادگی قوانینی داشته باشید که انعطاف پذیر باشد.
من پیشنهاد می کنم که پیش از هر چیزی، به عنوان یک خانواده تصمیم بگیرید که چه شرایطی برای استثنا شدن از این قانون مناسب است. مثلاً اگر نوجوان شما بعد از یک روز طولانی و پر استرس نیاز به زمانی برای آرامش و ریکاوری دارد، به او این فرصت را بدهید. این کار نه تنها به نوجوان کمک می کند که احساس درک و احترام کند، بلکه باعث می شود که شما به عنوان خانواده همچنان فرصتی برای نزدیک شدن و ارتباط داشته باشید.
۵. تنها بودن نوجوان، نشانه ای از یک مشکل جدی است؟
وقتی نوجوان شما بیشتر وقتش را در اتاق خود می گذراند، این ممکن است طبیعی باشد، چون همه نوجوانان به حریم خصوصی نیاز دارند. اما اگر این زمان بیش از حد طولانی یا غیرعادی شود، یا اگر همزمان با مشکلات روانی مانند آسیب به خود یا افکار خودکشی باشد، باید به آن توجه بیشتری داشته باشید.
اگر نوجوان شما بیشتر ساعات روز را در اتاق خود می گذراند، از انجام فعالیت های جسمانی خودداری می کند، حتی برای کارهای ضروری مثل خوردن چیزی از یخچال یا رفتن به دستشویی هم از اتاق بیرون نمی آید، یا ساعت ها وقت خود را تا دیروقت صرف بازی های ویدئویی می کند، این رفتار ممکن است نشانه ای از یک مشکل جدی تر باشد که فراتر از نیاز به تنها بودن است.
اگر نگران هستید یا سوالاتی در مورد تربیت نوجوان دارید، لطفاً از کمک گرفتن نهراسید. در مرکز مشاوره آویژه ما اینجا هستیم تا به شما کمک کنیم تا ارتباط بهتری با نوجوان خود برقرار کنید و بتوانید مشکلات را با هم حل کنید. شماره بهترین مشاوره خانواده : ۰۲۱۶۲۹۹۹۰۶۶
راه حل چیست؟
اگر متوجه شدید که نوجوان شما زمان زیادی را در اتاقش می گذراند و این رفتار بیشتر از حد معمول شده است، یا همراه با نشانه هایی از مشکلات روانی مانند آسیب به خود یا افکار خودکشی است، باید اقداماتی انجام دهید تا به او کمک کنید. در اینجا چند پیشنهاد برای شما به عنوان والدین آورده شده است:
۱. مراقب باشید و دقت کنید
اولین قدم این است که تغییرات در رفتار نوجوان خود را دقیقاً مشاهده کنید. اگر نوجوان شما به طور ناگهانی از حضور در جمع خانوادگی اجتناب می کند یا دیگر علاقه ای به فعالیت های بیرون از اتاق ندارد، این ممکن است نشاندهنده مشکلی جدی باشد. از نزدیک به وضعیت او توجه کنید و هر نشانه ای که غیرعادی به نظر می رسد را بررسی کنید.
۲. با او صحبت کنید
اگر متوجه شدید که نوجوان شما بیش از حد معمول در اتاقش می ماند، سعی کنید با او به آرامی صحبت کنید. از او نپرسید که «چرا در اتاقت می مانی؟» بلکه بیشتر به احساسات و تجربیات او توجه کنید. می توانید بگویید: «من متوجه شدم که زیاد وقتت رو توی اتاقت می گذرونی. آیا چیزی هست که بخوای در موردش صحبت کنی؟»
۳. ایجاد فضایی امن و حمایتگر
اگر نوجوان شما نگرانی هایی دارد یا احساسات منفی ای را تجربه می کند، باید فضایی امن برای او ایجاد کنید تا بتواند احساسات خود را بیان کند. این فضا باید بدون قضاوت و تنش باشد تا نوجوان شما احساس راحتی و اعتماد کند.
۴. مراجعه به مشاور یا روانشناس
اگر رفتارهای نگران کننده ادامه پیدا کرد، یا اگر به نظر می رسد که نوجوان شما به کمک حرفه ای نیاز دارد، بهتر است به مشاور یا روانشناس مراجعه کنید. آنها می توانند به نوجوان شما کمک کنند تا با احساسات خود کنار بیاید و مشکلات روانی احتمالی را مدیریت کند.
۵. تعامل با نوجوان با احترام به حریم خصوصی او
برای نوجوانان، احساس حریم خصوصی بسیار مهم است. در حالی که باید مراقب وضعیت آنها باشید، از آنها بخواهید که در مورد نیازهای خود صحبت کنند و خود را مجبور به انجام کاری نکنید که ممکن است احساس کنند حریم خصوصی شان نقض می شود. ارتباط مثبت و محترمانه کمک می کند تا نوجوان احساس کند که مورد توجه و احترام قرار دارد.
۶. زمان های جمعی خانوادگی ایجاد کنید
برای تقویت ارتباط خانوادگی، زمانی را برای جمع شدن به صورت گروهی در نظر بگیرید، مانند وعده های غذایی خانوادگی یا فعالیت های گروهی که نوجوان شما هم بتواند به آن بپیوندد. به این ترتیب، علاوه بر ایجاد ارتباط، به او فرصتی می دهید که از انزوا خارج شود.
نتیجه گیری: چرا نوجوانان به تنهایی در اتاق خود علاقه دارند؟
در نهایت، مراقبت و توجه به احساسات نوجوان بسیار مهم است. اگر مشاهده کردید که رفتارهای نگران کننده ای در او دیده می شود، به هیچ وجه نباید آن را نادیده بگیرید. با احترام به نیازهای او، ایجاد فضایی امن و در صورت لزوم جلب کمک حرفه ای، می توانید او را در مواجهه با مشکلات عاطفی و روانی حمایت کنید.
منبع: مرکز مشاوره آویژه// https://psychology.avije.org/
این مطلب صرفا برای آشنایی شما با کسب‌وکار مهمان منتشر شده است و نشریه اینترنتی نوجوانها هیچ مسئولیتی را در این مورد نمی‌پذیرد.
