کودکان همیشه کنجکاو هستند و عادت دارند که سوالات بسیار بپرسند. کنجکاوی کودک نشان از هوش بالای او می‌دهد و هراندازه که سوالاتش بیشتر باشد، درست به همان اندازه نیز می‌توان ذهن او را آماده برای پذیرش مسائل پیچیده دانست. یکی از دشوارترین سوالاتی که کودک ممکن است از والدین بپرسد، این است که آدم بزرگ‌ها چطور بچه‌دار می‌شوند؟
این سوال ممکن است ترس بزرگی برای والدین باشند، زیرا که در جامعه سنتی ما ایرانی‌ها، حرف زدن درباره چنین مسائلی یک تابو به حساب می‌آید. والدین ایرانی معمولا نمی‌دانند که چطور باید در حد فهم کودک به این سوال پاسخ بدهند و به همین دلیل معمولا سوال کودک بدون جواب باقی می‌ماند. در این مطلب یاد می‌گیریم که بهترین برخورد در این مواقع چیست.
چه چیزی را باید از کودک انتظار داشت؟
پرسیدن سوالاتی درباره اینکه بزرگترها چطور بچه‌دار می‌شوند، امری عادی است که هر کودکی ممکن از والدین خود درباره آن سوال کند. پاسخ‌های نخ‌نمای قدیمی مانند اینکه خدا بچه را به ما هدیه داده یا اینکه لک‌لک‌ها بچه‌ها را می‌آورند، دیگر برای کودکان امروزی قابل‌قبول نیست. این دسته از سوالات زمانی برای کودک به وجود می‌آیند که معمولا یکی از افراد خانواده باردار است، یا اینکه کودک چشمش به عکس‌های زمان بارداری مادرش افتاده است.
به همین دلیل باید انتظار داشت که کودک بالاخره روزی با این دسته از سوالات سراغ شما بیاید. گاهی اوقات دختر بچه‌ها و حتی پسربچه‌ها با جای دادن یک عروسک زیر لباس عروسک دیگر، با ذوق آن را نشان والدین خود می‌دهند و می‌گویند که بچه‌دار شده‌ام! درست به همین دلیل برای والدین لازم است که آمادگی لازم را برای چنین مواقعی داشته باشند.
چطور درباره بچه‌دار شدن با کودک حرف بزنیم؟
اگر به هر شکلی کودک درباره بچه‌دار شدن از شما پرسید، می‌توانیم با راهنمایی که در ادامه در اختیار شما قرار خواهیم داد با او صحبت کنید:
اجازه دهید کودک صحبت را پیش ببرد
سعی کنید که به هر سوالی که کودک می‌پرسد جواب بدهید و این کار را به ساده‌ترین شکل ممکن انجام دهید. ذهن کودک آماده فهم مسائل پیچیده‌ای مانند رابطه جنسی و زایمان نیست، به همین دلیل باید در حد خودش با او صحبت کنید. سعی نکنید که خودتان چنین بحثی را با کودک شروع کنید، اجازه دهید کسی که اولین سوال را مطرح می‌کند کودک باشد.
اول سوال بپرسید، بعد جواب دهید
اول از هر چیز، ابتدا از آن چیزی که کودک از شما سوال کرده است مطمئن شوید؛ به همین دلیل قبل از هر چیز لازم است که از کودک درباره سوالش سوال بپرسید تا مسئله ابتدا برای خودتان واضح و روشن شود. بعد از آنکه منظور کودک را به خوبی متوجه شدید، می‌توانید در حد فهمش، جواب‌های ساده به او بدهید. مثلا می‌توانید از کودک این‌طور بپرسید که جواب خودش برای سوالی که داده است چیست.
از زبان درستی برای پاسخ‌دهی استفاده کنید
برای برخی از توضیحات به کودک، لازم است که از واژه‌های مناسب و دقیق استفاده کنید. مثلا گفتن اینکه بچه در شکم مادر رشد می‌کند، ممکن است چندان مناسب نباشد، زیرا شکم خود دارای بخش‌های مختلفی است. به همین دلیل متخصصان مجاز می‌دانند که برای چنین توضیحاتی، از کلمات دقیق مانند رحم استفاده کنید. استفاده از کلمات علمی برای پاسخ‌های ساده ایرادی ندارد.
با داستان‌سرایی به کودک جواب دهید
توضیح این مسائل در قالب داستان، نه تنها کار را برای خودتان راحت‌تر می‌کند، بلکه می‌تواند کمک کند که کودک نیز بهتر متوجه موضوع شود. البته باید توجه داشته باشید که داستان اصلی در این میان حفظ شود؛ یعنی کودک باید بداند که پدر و مادر بچه را درست می‌کنند، سپس بچه در رحم مادر رشد می‌کند و در نهایت در زمان زایمان، از دل مادر بیرون می‌آید.
واقع‌گرا باشید و از فانتزی دوری کنید
سعی کنید که در موقع پاسخ دادن به کودکان درباره نحوه بچه‌دار شدن کاملا راحت و خونسرد باشید. یادتان باشد که پاسخ به این سوالات و داستان‌هایی که برای کودک تعریف می‌کنید، آن معنایی که در ذهن ما دارد را برای او به همراه ندارد. کودک صرفا یک داستان را می‌شنود، اما احساساتی که با شنیدن این داستان‌ها در ذهن ما زنده می‌شود برای کودک وجود ندارد. همچنین به یاد داشته باشید که در زمان داستان‌گویی نباید حس ناراحتی یا شرمندگی داشته باشید، چون کودک متوجه آن خواهد شد.
در هر سن چطور به کودک از بچه‌دار شدن بگوییم؟
بسته به هر سن، فهم کودک نیز متفاوت است و به همین دلیل توضیحی که به او می‌دهیم نیز باید درخور سنش باشد. نکات زیر می‌تواند در این مسیر به ما کمک کند:
تا دو سالگی
بهتر است که اسامی درست اعضای بدن را در این سنین به کودک آموزش دهید. در زمان حمام یا پوشک کردن می‌توانید این کار را انجام دهید و بهتر است که از اسامی علمی درست برای اعضا استفاده کنید.
دو تا سه سالگی
در این سنین می‌توان علاوه بر آموزش اسامی هر یک از اعضای بدن، کارکرد هر یک از آن‌ها را نیز می‌توانید به کودک آموزش دهید. همچنین در این سنین کودک ممکن است با اندام جنسی خود بازی کند که البته ایرادی ندارد و کاملا طبیعی است.
چهار تا پنج سالگی
در این سنین سوال درباره چگونگی بچه‌دار شدن از جانب کودک پرسیده خواهد شد. در این دوران می‌توان با داستان‌های بسیار ساده درباره نحوه تولید مثل به او توضیح داد. مثلا می‌توان گفت که بچه از دو سلول به اسم‌های تخمک یا اسپرم درست می‌شود و سلول در بدن مادر رشد می‌کند.
شش تا هفت سالگی
در این سنین می‌توان توضیحات پیچیده‌تر و جوابی کامل‌تر به کودک ارائه داد. در این سنین می‌توان گفت که چیزی به اسم رابطه جنسی وجود دارد که در آن پدر و مادر با هم بچه را به وجود می‌آورند.
هشت تا نه سالگی
در این سنین کودک آرام‌آرام درباره مفاهیمی مانند دوست داشتن و عاشق اطلاعات کسب می‌کند و گاهی هم ممکن است خودش آن‌ها را تجربه کند. به همین دلیل شما می‌تواند به عنوان والدین در این باره با او صحبت کنیم و خیلی ساده بگویید که بچه، ثمره این دوست داشتن است.
ده سالگی و نوجوانی
سال‌های پیش از نوجوانی و نوجوانی بهترین سال‌ها برای آن است که درباره مسائل جنسی و روند تولید مثل با فرزند خود صحبت کنیم. در این سنین نوجوان توانایی کافی برای فهم این مسائل را دارد و بهتر است که زیر نظر یک متخصص، چنین بحث‌هایی را با او داشته باشیم و آگاهی لازم را برای سنین بالاتر در اختیار او قرار دهیم.
کلام آخر
در این مقاله از مجله نوجوان درباره یکی از مهم‌ترین سوالات کودکان برای شما حرف زدیم. خیلی از کودکان در سنین پایین درباره نحوه بچه دار شدن از والدین خود می‌پرسند و والدین نیز معمولا به دلیل عدم آگاهی، نمی‌توانند پاسخ مناسبی به این سوال ارائه بدهند. در این مطلب ما هر نکته‌ای که برای پاسخگویی به این سوال لازم بود را در اختیار شما قرار دادیم. بد نیست که شما نیز از تجربیات خود به ما بگویید؛ شما چطور به کودک خود درباره بچه دار شدن توضیح داده‌اید؟
