چند نکته و توصیه برای والدینی که فرزند کنکوری دارند

والدین و کنکور

مساله کنکور در خانواده های مختلف واکنش های متفاوتی را به وجود می آورد . بعضی از والدین بی تفاوتند و خیلی کاری به فرزندشان ندارند بعضی ها اوضاع و شرایط را تسهیل نموده و امکانات لازم را فراهم می آورند  . تعدادی از والدین هم حساسیت زیادی به موضوع نشان میدهند و سعی می کنند این حساسیت را در فرزندشان نیز تقویت نمایند . والدینی هم هستند که به دلیل عدم رضایت از نوع فعالیت و تلاش فرزندشان برای کنکور ، از اهرمهای فشار استفاده می کنند.  اما مناسب ترین روش و بهترین راه کارها برای این مساله کدام است؟

1-  واقع گرایی

در حال حاضر جنبه های غیر علمی و غیرمنطقی زیادی در کنکور وجود دارند که متاسفانه رایج هم میباشند . مشخص ترین نمونه ی این مشکل ، اعلام وضعیت فوق العاده در آخرین فرصت است. درحالی که از دانش آموزان توقع میرود که از همان سال اول متوسطه با تلاش برای درک و فهم مطالب ، آمادگیهای لازم را در خود ایجاد و تقویت نمایند ، اما در عمل برای دانش آموزان، هیچ سالی ، سال آخر نمی شود به این ترتیب همه ی تلاشها ، درس خواندن ها و انگیزه ها در سال آخر جمع میشود. منطق حکم می کندکه این روند را روشی عاقلانه و واقع گرایانه ندانیم اما در هر حال خود این وضعیت، واقعیتی است که باید آن را پذیرفت بیشتر دانش آموزان با همین روند پا به آخرین سال تحصیلی می گذارند و لذا فشار و سختی زیادی را متحمل می شوند .

منظور از واقع گرایی در مورد والدین است که اولا آنها توقعات خود را در خصوص احتمال موفقیت فرزندشان در کنکور بر اساس عوامل منطقی تنظیم کنند  . مثلا از دانش آموزی که درسالهای قبل پیش نیاز لازم را کسب نکرده و ضعف پایه ای دارد نباید توقع قبولی در یک رشته ی بالا داشت . یا دانش آموزانی را که به هر دلیل از جمله تمایل برای ورود به بازار کار ، انگیزه ی چندانی برای کنکور ندارند نمیتوان با اجبار به کنکور علاقمند ساخت . ثانیا رفتار والدین نیز باید از منطقی تبعیت کند.

دیده میشود که گاه حساسیت و تب و تاب بعضی از والدین بیشتر از فرزند کنکوری شان است . باید مراقب باشید که به هیچ وجه نقشها جا به جا نشود. اگر کنکور را کار فرزندتان می دانید تقلا و حساسیت بیش از حد شما انگیزه های او را کاهش خواهد داد .

2- تقویت انگیزه های درونی

اگر می خواهید همراه خوبی باشید به تلاش های مثبت فرزندتان بیش از نکات منفی توجه داشته باشید و به اصطلاح انگیزه های درونی او را تقویت نمایید . با این کار حس مسؤلیت پذیری او را نیز افزایش خواهید داد .  این عرف بعضی از والدین است ، تا زمانی که فرزندشان کار خودش را می کند کاری به کار او ندارند چون تصور می کنند وظیفه اش را انجام می دهد  . اما به محض این که کوچک ترین نشانه ی تنبلی و کم کاری را مشاهده کردند بلافاصله عکس العمل تندی نشان می دهند   . اتفاقا قضیه باید بر عکس باشد . باید برای زمانی که وظیفه اش را انجام میدهد به او توجه کنید و نشان دهید که متوجه تلاش او هستید .از طرف دیگر فرزند شما ممکن است اشتباه کند ، گاهی امکان دارد به استراحت نیاز داشته باشد و زمانی هم انگیزه اش را از دست بدهد ، اینجا هم شما به جای واکنش  تند ، باید کمی مدارا و تحمل را پیشه سازید و باز دنبال رفتارهای مثبت او باشید نه نشانه های منفی .

تاسف آور است که گاهی والدین می گویند فرزندشان هیچگونه حرکت مثبتی ندارد .

آیا واقعا چنین چیزی امکان دارد؟

آیا این خود نشانه ی حداکثر بدبینی نیست؟ اگر چنین تصوری در مورد فرزندتان دارید به احتمال زیاد شما بیش از حد بدبین هستید وگرنه همه ی انسانها به ملاطفت و مهربانی واکنش مثبت تری نشان می دهند تا بدبینی و تندخویی .

باز یادآوری این نکته برای والدین لازم است که رفتارهای مثبت را نشانه بروید و به دنبال علایم اثبات تنبلی و از زیر کار در رفتن فرزندتان نباشید .

3-  اجتناب از تنش

حتی اگر حق با شماست تا حد امکان از ایجاد تنش ، درگیری ، و جر و بحث به خاطر مسائل ریز و درشت اجتناب نمایید.  ما عادت داریم وقتی مشکلی شروع شد می خواهیم مشکل را همان جا حل کنیم ، چیزی که معمولا امکان ندارد مگر در صورت استفاده از روش های غیر از گفتگو !

باید یاد بگیرید که دعوا هم زمان های خاص خود را دارد .بله!  باور کنید میتوان زمان هایی را هم برای دعوا تعیین کرد . یک مشکل در فضای آرام ، منطقی و مسالمت آمیز بهتر حل می شود تا در محیطی پر از اضطراب و استرس .   یقین داشته باشید در یک فضای غیر منطقی و هیجانی ، هیچ مشکلی به شکل منطقی حل نخواهد شد .

و یک نکته ی فوق العاده مهم دیگر ، فرزند شما به خاطر شرایطی که در آن قرار دارد و فشاری که به او وارد می شود گاهی ممکن است رفتارهای تنش را از خود نشان دهد .بهانه گیری، نق زدن، رفتار تند و غیر مؤدبانه ، بی قراری ، سر جر و بحث ر ا باز کردن ، توقعات نامعقول و… ازجمله موارد رفتارهای تنش زا هستند .باز شما که در شرایط متعادل تری قرار دارید بهتر می دانید هم به آرامش اوضاع وهم به آرام سازی فرزندتان کمک کنید . اگر شما هم بخواهید عکس العمل نشان دهید به طور حتم اوضاع از آن چه که هست بدتر خواهد شد .

تجربه نشان داده است که دانش آموزان کنکوری در مقاطعی به دلیل استمرار فعالیت، خستگی و یا فشارهای محیطی دچار افت می شوند . ایام بعد از امتحانات نوبت اول در مورد دانش آموزان پیش دانشگاهی ، بعد از ایام عید، و نزدیکی های هفته های پایانی ازجمله مقاطعی است که افت روحیه در آن زیاد دیده می شود. هم والدین و هم دانش آموزان باید مراقب باشند، که این افت های مقطعی را غیرعادی تلقی ننمایند و بدانند که این وضعیت گذرا است . والدین در این مقاطع نباید از تقویت انگیزه های درونی غافل بمانند.

4- میانه روی

از قدیم گفته اند اعتدال در همه چیز خوب است، حتی در کنکور!  در خانواده های زیادی دیده می شود که به خاطر کنکور فرزندشان شرایط اضطراری و وضعیت فوق العاده ای اعلام می شود. هر نوع رفت و آمد خانوادگی ممنوع میگردد. بعضی از والدین حتی دید و بازدید عید را هم قطع می کنند  . بعضی ها حتی تلویزیون را هم کاملا جمع می کنند . اینکه چنین رفتارهایی تا چه حد ضرورت دارد جواب قاطعی ندارد چرا که شرایط خانواده ها فرق می کند . اما باز هم تکرار می کنیم: اعتدال در همه چیز خوب است . مهم رفتارهای تند ، یک طرفه و حساسیت برانگیز نیست ، نکته ی مهم اعتدال و منطق موجود در رفتارهاست. گاه ممکن است یک بار مهمانی رفتن یا دیدن یکی از افراد فامیل و یا حتی یک سفر مختصر ، انگیزه ای در فرزندتان ایجاد کند که حتی عقب افتادگی چند هفته ای را جبران نماید . تحمل شرایطی سخت و یکنواخت برای مدت چندین ماه برای هر کسی مقدور نیست حتی اگر خودش رضایت داده باشد ، ما چنین شرایطی را فقط برای 2 ماه آخر توصیه می کنیم که در جای خود بدان اشاره خواهد شد….برای کل ایام کنکور .

5-  عدم مقایسه

یکی از لطمات سنگین خانواده ها برروی فرزندان ،مقایسه ی آنها با دیگران است. بسیار پیش آمده که در جلسات مشاوره دانش آموزان کنکوری از وجود چنین جوّی در محیط خانواده به شدت ابراز نارضایتی کرده اند . مقایسه با دوستان افراد فامیل ، فرزندان آشنایانی که قبول شده اند ، اگر چه با هدف ایجاد انگیزه صورت می گیرد ، ولی عملا نتیجه ای عکس به بار می آورد و گاه حتی باعث تنفر و بیزاری دانش آموزان نه تنها از کنکور ، بلکه هر موضوع مرتبط با آن می شود . مقایسه روش خوبی برای ایجاد انگیزه نیست و یا حداقل تنها روش ممکن نیست . به جای آن تقویت انگیزه های درونی را توصیه می کنیم .