اختصاصی نشریه اینترنتی نوجوان ها
انسان ها هر روز تصمیم هایی می گیرند که بعضی از آنها بسیار مهم هستند و البته برخی نیز اهمیت کمتری دارند . ممکن است آنان متوجه تصمیم هایی که هر روز می گیرند نباشند مانند تصمیم گیری در مورد ساعت بیدار شدن از خواب ، نوع لباسی که می خواهندبپوشند ، خوردن یا نخوردن صبحانه و … اما به مرور ، تصمیم های مهم تری خواهند گرفت که برای بعضی از آنها ، معمولا ” راه حل های ساده کافی نیست . برای مثال ، تصمیم گیری در این مورد که تحصیلات خود را ادامه دهند یا ترک تحصیل کنند و به دنبال شغلی بروند ، کار چندان ساده ای نیست زیرا هر تصمیمی که در این زمینه بگیرند در زندگی آنان پی آمدهای زیادی خواهد داشت .
مهارت تصمیم گیری مطلوب
برای یک تصمیم گیری مطلوب افراد باید به توانایی های خاصی مجهز باشند مانند افزایش خود آگاهی ، درک ارزش های فردی و خانوادگی ، مهارت های انتخاب هدف و روابط مطلوب بین فردی با این حال در امر تصمیم گیری عوامل دیگری مانند اطلاعات ، فشارهای اجتماعی ، موقعیت و … نیز اهمیت دارند که افراد برای هر تصمیم گیری باید از این عوامل شناخت کافی داشته باشد .
عوامل تاثیر گذار در تصمیم گیری
▪ اطلاعات: شامل دانش، آگاهی و اطلاعاتی است که درباره موضوع مورد تصمیم از منابع مختلف به دست می آوریم.
▪ فشارهای اجتماعی: شامل فرهنگ، آداب و رسوم، عرف و قانون جامعه ای است که تصمیم گیری می کنیم.
▪ موقعیت اجتماعی: شامل نقش و جایگاه و منزلت اجتماعی (اداری، تحصیلی، شغلی و …) تصمیم گیرنده می شود.
▪ فشار همسالان و گروه: فشار گروه هایی که به آنها تعلق خاطر داریم نیز می تواند در ت صمیم گیری ما دخالت داشته باشد.
▪ ویژگی های شخصی: عقاید، ارزش ها، احساسات و باورهای درونی هر شخص در تصمیم گیری های او تاثیر دارد.
▪ سن افراد: خصوصیات مربوط به هر دوره سنی مثل نوجوانی ، جوانی ، بزرگسالی و سالمندی در تصمیم گیری های افراد نقش بسزایی دارد.
▪ موقعیت مکانی و زمانی: قرار گرفتن در یک مکان و زمان خاص می تواند تصمیم گیری فرد را تحت تاثیر قرار دهد.
▪ خواسته ها و آرزوهای والدین: تمایلات و خواسته های والدین در تصمیم گیری فرزندان مخصوصا نوجوانان، تاثیر زیادی دارد مثلا فرزندی که مجبور می شود به خاطر رضایت والدینش رشته و شغل خاصی را بر خلاف میل و علاقه خود انتخاب نماید.
▪ رسانه های جمعی: تبلیغات و پیام هایی که از طریق رسانه های جمعی منتشر می شود، میتواند تصمیم گیری های افراد را تحت تاثیر قرار دهد.
● مراحل تصمیم گیری
۱) مشخص کردن موضوع: در این مرحله موضوع یا مشکل را تعریف و مشخص می کنیم، در مواقعی که فرصت لازم وجود دارد، با یادداشت کردن موضوع اصلی و تقسیم کردن به اجزای تشکیل دهنده آن به بررسی دقیق تر می پردازیم.
۲) جمع آوری اطلاعات: در این مرحله تمامی راه حل های موجود را از طریق بارش فکری جمع آوری می کنیم، تمامی راه حل ها چه خوب و چه بد که به ذهنمان می رسد را یادداشت کرده و هر یک را ارزش گذاری کرده یا نمره می دهیم.
۳) بررسی عواقب هر انتخاب: در این مرحله تلاش می کنیم با استفاده از نیروی فکر و تجارب ذهن و همچنین نظرات دیگران به بررسی و پیش بینی پیامدهای مثبت و منفی هر یک از انتخابهای خود در مرحله قبلی بپردازیم.
۴) اجرای تصمیم گیری: در این مرحله بهترین راه حل بررسی شده از میان انتخاب های قبلی را به مرحله اجرا می گذاریم و تصمیم خود را عملی می کنیم.
۵) ارزشیابی مجدد: در این مرحله تصمیم گرفته شده را پس از اجرا، ارزیابی می کنیم. اگر به نتایج مفید و مثبت دست یافتیم نشانه آن است که تصمیم گیری ما درست و موفقیت آمیز بوده است ولی اگر به نتایج مورد نظر دست نیافتیم راه حل های قبلی را مجددا بررسی می کنیم تا تصمیمگیری مناسب تری اتخاذ گردد.
● راهکارهای تصمیم گیری درست و منطقی
▪ در تصمیم گیری بهتر است با افراد آگاه متخصص و با تجربه مشورت نماییم
▪ در مورد تصمیمات گروهی یا خانوادگی بهتر است نظر تمامی افراد گروه را نیز جویا شویم
▪ برای این که تصمیم گیرنده خوبی باشیم، سعی کنیم خودآگاهی خود را افزایش دهیم
▪ در مورد مسائل شخصی با حفظ و تقویت اعتماد به نفس، اجازه ندهیم دیگران برای ما تصمیم بگیرند
▪ مسئولیت پیامدهای تصمیم خود را شخصا برعهده بگیریم
▪ با مدیریت و کنترل هیجان های خود تصمیمات منطقی تری بگیریم همان طور که حضرت علی (ع) فرمودند؛ هنگام خشم، نه تصمیم، نه تنبیه، نه دستور
▪ در تصمیم گیری های خود به تمام جوانب موضوع توجه کنیم
۸ – سعی کنیم قبل از اجرای تصمیم خود پیامدهای مثبت و منفی آن را بررسی کنیم و به آن امتیاز بدهیم
▪ نگاه مثبت، توام با تفکر و شناخت باعث می شود که تصمیم های درست تر و منطقی تری بگیریم.
▪ فرصت تصمیم گیری را از دیگران دریغ نکنیم و به آن ها اجازه دهیم در مسائل مربوط به خودشان تمرین تصمیم گیری داشته باشند
▪ شهامت تصمیم گیری را در خود و دیگران تقویت کنیم
▪ به عوامل موثر در تصمیم گیری مانند اطلاعات درست، تاثیر فشار گروه ها و دوستان، هنجارهای جامعه و فرهنگ و مذهب ، رسانه های جمعی و … توجه نماییم
▪ هدفگذاری در زندگی مقدمه تصمیم گیری است. به عبارت دیگر افرادی که اهداف کوتاه و بلند مدت خود را در کلیه شئونات زندگی مشخص کرده باشند، راحت تر و مناسب تر تصمیم می گیرند
▪ مطالعه زندگینامه انسان های موفق در عرصه علم و ادب و اقتصاد و … می تواند زمینه تصمیم گیری های مناسب تر را در فرد مهیا سازد.
mamnoon babate matallebetoon allie…
ممنون از مطلب آموزندتون.
ممنونم عالی بود