راهنمای مطالعه
در این مطلب می خواهیم بگوییم چطور می توانیم با بخشی از درونمان که مغرور و زودرنج است، کنار بیاییم؛ کاری که بسیار سخت و پیچیده است.
آیا واقعا بالاترین وجود دارد؟
یک بار هم که شده از بیرون به خودتان و دیگران نگاه کنید. اول از خودتان بپرسید آیا لازم است همه روابط را از بالا به پایین تعریف کرد؟ آیا در همه روابط یکی بالاتر و دیگری پایین تر است؟ چه کسی این بالا و پایین را تعریف می کند؟ آیا زیباترین، باهوش ترین، خوش لباس ترین تعریف مطلقی دارد؟ آیا همه این ها نسبی و اعتباری نیستند؟ آیا لازم است همه ذهنمان را درگیر چیزی کنیم که این قدر نسبی و اعتباری است؟ آیا بیش تر این «ترین»ها را رسانه ها و کلیشه های اجتماعی تعریف نکرده اند؟
نمی شود فرض کرد دو نفر به جای این که یکی در قله و دیگری در دامنه یک کوه باشند، دو رود جاری باشند که موازی دارند حرکت می کنند. آیا همه جمع ها نمی توانند مجموعه ای از رودهای موازی باشند؟ یادتان باشد در غرور یک استعاره بالا به پایین وجود دارد. این استعاره خودش را در کلمه هایی مثل قله، درخشیدن، سر بودن و سکوی قهرمانی در زبان ما نشان می دهد. به این استعاره شک کنید و استعاره هایی را که روابط را موازی تعریف می کنند جایگزین کنید، استعاره هایی مثل با هم راه رفتن، هم مسیر بودن، رودهای موازی و حتی هر کس از نردبان خودش بالا می رود و نه دیگران.
به بالاترین بودن شک کن
حالا یک بار دیگر از بیرون به خودت نگاه کن. ببین واقعا در همه جمع ها تو بالاترینی؟ آیا می شود انسان در همه چیز از دیگران بالاتر باشد؟ آیا این با طبیعت انسان در تضاد نیست؟ حالا کمی نرم تر به این ماجرا نگاه کن. اگر تو بالاترین نباشی واقعا فاجعه است؟ اگر تحصیلکرده ترین، باهوش ترین یا زیباترین فرد یک جمع نباشی و همه توجه ها به طرف تو نباشد، واقعا اتفاق بدی می افتد؟ آیا تو همان انسان، با همان عزت و کرامت، باقی نمی مانی؟
برای مقابله با خودشیفتگی فلش کارت داشته باش
گاهی کودک خودشیفته درونمان آن قدر قوی است که نمی گذارد جنبه بزرگ سال وجودمان بالا بیاید. در این مواقع یک فلش کارت می تواند وجود جنبه عاقل ذهنمان را یادآوری کند. فلش کارت مقابله با خودشیفتگی می تواند برای هرکسی متفاوت باشد. بستگی دارد خودشیفتگی شما از کجا آمده باشد و چه آسیبی به شما زده باشد. نمونه ای از این فلش کارت می تواند این شکلی باشد:
هر وقت احساس می کنم از دیگران بالاترم و دیگران حق ندارند به من نه بگویند یا به من امر کنند، یادم باشد این احساس، به این خاطر در من وجود دارد که در کودکی بیش از حد امر و نهی شنیده ام یا به من محبت کمی کرده اند. در حال حاضر می خواهم با غرور و زودرنجی جلوی امر و نهی دیگران یا طرد شدن از طرف آن ها را بگیرم اما واقعیت این است که دیگران پدر و مادر من نیستند و من لازم نیست با غرور بین خودم و آن ها دیوار بکشم. غرور و زودرنجی باعث از دست دادن رابطه های خوبم با دیگران شده است. پس می توانم به جای آن کارهای دیگری کنم. مثلا؛
الف- فکر کنم دیگران هم حق دارند به من نه بگویند.
ب- فکر کنم فارغ از امری بودن جمله دیگران، به نفعم هست که آن کار را انجام دهم یا نه.
با کودک خودشیفته درونت گفتگو کن!
نگذارید آن ور وجودتان که شیفته خودش است، افسار رفتارتان را در دست بگیرد. گاهی به حرف هایش شک کنید. بین این بخش کودک مانده وجودتان و بخش عاقل و بزرگسال وجودتان گفتگو راه بیندازید.به عنوان بزرگ سال شما می توانید به کودکتان یادآوری کنید رفتارهایش کودکانه است، می توانید از جنبه های دیگری به رفتارتان نگاه کنیدو می توانید سود و زیان بلند مدت رفتارتان را بسنجید.
مثلا وقتی که شما بیش از حد از جمله امری دیگران می رنجید، این گفتگو می تواند نجات بخش باشد؛
کودک: استاد نباید این طور با من حرف می زد. اون حق نداره به من بگه «تا آخر ترم پروپوزالت رو تحویل بده.»
بزرگ سال: ببین تو کودک زودرنج منی. به خاطر این که توی بچگی بابا و مامان نازک تر از گل بهت نگفتن الان از هر جمله امری می رنجی. (یادآوری کودک بودن کودک).
کودک: یعنی چه؟ اون حق نداره به من امر کنه، شاید اصلا دلم نخواد پروپوزالم رو تحویل بدم.
بزرگ سال: خب شاید اون به خاطر استاد بودنش عادت کرده باشه با این جملات با دانشجو صحبت کنه. شاید هم چون تو توی درسای قبلی با تاخیر پروژهات رو تحویل دادی، این طوری از تاخیر دوباره پیش گیری کرده. شاید منظورش این نباشه که تو رو مجبور کنه. اصلا مگه او چقدر سود می بره از تحویل پروپوزال تو؟ (دیدن ماجرا از جنبه های دیگر)
کودک: پس من حالشو می گیرم. پروپوزالم رو تحویل نمی دم تا یاد بگیره با دانشجو چطور صحبت کنه.
بزرگ سال: می تونی این کار رو بکنی اما باید ببینی چه سود و زیانی داره. اصلا شاید حالش هم گرفته شد اما به چه بهایی؟ به بهای این که یک ترم از تحصیل و عمرت عقب بمونی؟ پس بهتره لجبازی نکنی و پروپوزال رو برای سود خودت تحویل بدی. (سو دو زیان کردن رفتار کودک)
به عامل خودشیفتگی نامه بنویس!
تا شما پدر و مادرتان را نبخشید، بند ناف عاطفیتان به آن ها وصل است. اگر کشف کرده اید ریشه های خودشیفتگی رفتار نامناسب والدینتان است به آن ها نامه بنویسید اما نامه را به آن ها نرسانید. بخشی از یک نامه به مادر می تواند به این شکل باشد:
مادر عزیزم
تو همیشه فکر می کردی خانواده ما از همه خانواده های محله و فامیل بهترند. من به عنوان یک بچه باور کرده بودم و خودم را بالاتر از دیگران می دانستم. برای همین هیچ وقت در مدرسه نتوانستم با دیگران دوست شوم. متاسفانه این رفتار هنوز هم در من وجود داردت و من شبیه تو شده ام…
حالا بیایید گلایه هایتان را تحلیل کنید. بشوید روانشناس مادرتان. ببینید کودکی آن ها چقدر در رفتارشان موثر بوده است. مثلا آیا مادرتان خودش در خانواده ای لوس کننده به دنیا نیامده است؟ آیا شرایط مادرتان هم در رفتارش موثر بوده است؟ مثلا آیا او در یک ازدواج نابرابر با پدرتان با خودشیفتگی از خودش محافظت نمی کرده است؟ آیا در تعریف کردن بیش از حد از تو نمی خواسته به اشتباه به تو عزت نفس دهد؟
وقتی والدینتان را فهمیدید، راحت تر می توانید آن ها را ببخشید. وقتی آن ها را بخشیدید، از دست کودک خودشیفته وجودتان راحت تر خلاص می شوید.
برترین ها
کاربر عزیز
چنانچه این مطلب مورد توجه شما قرار گرفت، لطفا آن را لایک کنید.
